Perigu ipokrizia ka laran-makerek nian

Perigu ipokrizia ka laran-makerek nian

Loron dahaat Ezersísiu Espirituál 2013

Dili – Ho pasu desizivu no seriedade, FMA sira kontinua sira-nia dalan iha rai-fuik maran atu haree sira-nia moris nu’udar dixípula no misionária Na’i Jezús nian. Loron retiru nian  hahú nafatin ho Eukaristia no iha omilia Amu Francesco Panfilo SDB konvida irmán sira atu sai ema fiar-na’in, konfiante iha Maromak nia promesa maski dala ruma husu sakrifísiu maka’as, hanesan Abraaun rasik koko no hatudu ho nia moris.

Ita-nia dalan fiar nian iha perigu oioin. Perigu ida tan ne’ebé Amu Panfilo fó hanoin (kf. Mt 10, 24-27) mak perigu ipokrizia nian (iha tetun baibain dehan laran-makerek).

Iha tinan sira ikus ne’e media fó sai kona-ba eskándalu barak halo iha Kreda no ida-ne’e la hatudu Kreda nia ilas ne’ebé ladi’ak no konserteza hatún nia, maibé tanba ninia kulpa duni. Jezús rasik dehan katak buat ne’ebé halo subsubar sei fó sai iha naroman (kf. Mt 10, 23).  Nia mós kritika maka’as farizeu sira (Mt 10, 24-27) ba diferensa/separasaun entre ideál no realidade sira-nia moris nian. Sira impoin ema ho ukun-fuan sira ne’ebé sira rasik la moris tuir. Hanesan Amu Panfilo dehan tiha ona, gap entre ideál no realidade lori ba infidelidade no infedilidade lori ba mediokridade iha vida espirituál no apostólika. “Bainhira falta esensiál ita sai mamuk”, Amu-Bispu Panfilo hateten, ”nune’e, bainhira ita mamuk espiritualmente, perigu ipokrizia nian sai reál, tanba ita kontinua ba oin hodi halo “teatru” [show] de’it; ha’u presiza kontinua hatudu imajen katak buat hotu la’o di’ak hela”, kontinua Amu Panfilo.

Maibé, saida mak ipokrizia? Baibain ita dehan ipókrita mak ema ne’ebé la pratika buat ne’ebé nia prega ka haklaken. Maibé, tuir D. Francesco Panfilo “ipokrizia mak defende buat ruma iha públiku ne’ebé ha’u rasik la fiar”. Nia konta katak iha retiru ida, pregadór dehan ba sira katak se ita hakarak hatene se ita ipókrita ita husu ba ita-nia an rasik ‘sá loos argumentu sira ne’ebé ita buka evita iha pregasaun sira’. Provavelmente kestaun sira ne’ebé ita la pratika, maibé loloos tenke hatudu ba ema seluk buat sira-ne’e.

“Nu’udar relijiozu/a sira ita tenke kuidadu atu keta monu iha komportamentu eskriba no farizeu sira-nian ne’ebé ita hotu iha; sira iha nesesidade atu mantein/konserva sira-nia imajen, preokupa de’it ho sira-nia imajen… preokupa ho sá mak ema sira sei hateten kona-ba ita, ema sira nia hanoin kona-ba ita. Santa Maria Domenica Mazzerello define ida-ne’e nu’udar DOMIN BA AN RASIK”, nia resalta.

Kontráriu ba ipokrizia mak, autentisidade, kredibilidade, la moris oin rua, santidade. Santidade la satisfás ho buat ne’ebé haree, buat ne’ebé nabilan, maibé ho “fuan moos”. Santidade la bele hela de’it iha esteriór. Mediokridade, ipokrizia halo ita-nia matan malahuk hodi la konsege haree moos. Jezús rasik dehan ‘rahun di’ak ba sira ne’ebé laran moos’ basá sei haree Maromak’. Laran moos katak la moris iha duplisidade. “Ipokrizia”, D. Panfilo destaka, “konfunde no lohi ema; ipokrizia buka halo ita fiar katak dalan atu tuir Na’i, atu sai ninia eskolante sira, mak observa buat sira ne’ebé iha li’ur. Ipokrizia mak buat aat, tanba buka “sequella Christi” ida ne’ebé fasil, Kristu ida lahó krús, vida-sarani ida ne’ebé kómodu”.

Atu hasoru perigu ipokrizia nian, ita tenke kontinua moris konversaun. Iha Reitór-Mor nia surat konvokasaun nian ba Kapítulu jerál 26, nia insiste kona-ba mudansa mentalidade nian no hateten: “Presiza prosesu ida konversaun pesoál nian kona-ba identidade karizmátika saleziana, liuhusi renovasaun responsavel husi ida-dak nia parte iha laran-manas no fidelidade vokasionál; mudansa ida fuan nian no vida ida laran-manas apostóliku nian. Uluknanai no liuliu ne’e mak kestaun ida mudansa mentalidade nian. Ida-ne’e signifika lansa inisiativa ne’ebé iha impaktu maka’as ba motivasaun sira husi pontudevista espirituál no psikolójiku, hodi hadi’ak identidade karizmátika no estima an rasik. Atu halo ida-ne’e, presiza habiit identidade saleziana konsagrada; hakohak sistema ida vida simples no kiak atu evita modelu liberál vida konsagrada nian. Ida-ne’e, husu mós atu empeña an ho laran-luak apostólika iha misaun evanjelizadora foin-sa’’e sira-nian; signifika mós sai disponivel ba atividade atualizasaun no renovasaun; ikusnian, signifika apoia projetu komunidade nian” (AGC 394, p44). “

Espresaun “let go, and let God” (husik lakon buat hotu, no husik Maromak kaer ita-nia moris), ba ita salezianu/a sira espresaun furak ho signifikadu hanesan mak ‘da mihi animas cetera tolle’. Ne’e mak dalan apropriadu atu la’o tuir se ita hakarak sai jenuínu, loos, kredivel, “husik apeggu hotu, husi sasán ne’ebé la’ós esensiál, husik tentativu hotu atu konstroi imajen rasik, no fó espasu liután ba Maromak, katak, husik Kristu nia oin nabilan iha ita”.

Atu taka Amu-Bispu Panfilo hateten katak, “ita bele supera ipokrizia bainhira ita halo buat hotu ita bele atu Kristu nia imajen nabilan”. Nia propoin S. João Baptista nu’udar ezemplu furak ida mai ita hotu: ‘Nia sei sai boot no ha’u fali sai ki’ik’ (Jo 3, 30).