Ita-nia fuan, hanesan rai, bele di’ak no bele toos
Maun no biin-alin sira, bondia!
Jezús, bainhira ko’alia, uza linguajen ida simples no uza mós ilas sira, ezemplu sira fotu husi moris loroloron nian, atu ema hotu bele komprende nia fasilmente. Tanba ne’e ema sira rona nia ho laran no apresia ninia mensajen ne’ebé to’o ba sira diretamente iha sira-nia fuan; no la’ós linguajen ida komplikadu atu komprende, ida-ne’ebé doutór sira lei tempu ne’ebá nian uza, ne’ebé la komprend edidi’ak maibé nakonu ho rijidéz no hadook ema sira. No ho linguajen ida-ne’e Jezús halo sir akomprende mistériu Maromak nia Reinu nian; la’ós teolojia komplikada ida. Ezemplu ida mak buat ne’ebé Evanjellu ohin fó: ai-kanoik kari-na’in fini nian.
Kari-na’in fini nian mak Jezús. Ita nota katak, ho ilas ida-ne’e, Nia aprezenta an nu’udar ema ida-ne’ebé la impoin, maibé propoin; la dada ita hodi konkista ita, maibé hodi saran an: nia kari fini. Nia kari ninia Liafuan ho pasiénsia no laran-luak ne’ebé la’ós gaiola ida eh hani ida, maibé fini ida ne’ebé bele fó fuan. No oinsá bele fó fuan? Se ita akolle nia.
Tanba ne’e ai-kanoik ne’e refere liuliu ita: defaktu nia ko’alia kona-ba rai liu fali kari-na’in fini nian. Jezús halo, ita bele dehan, “radiografia espirituál” ida ita-nia fuan nian, rai iha-ne’ebé fini Liafuan nian monu bá. Ita-nia fuan, hanesan rai, bele di’ak i nune’e bele fó fuan – no wain – maibé bele mós toos, labele borus. Ida-ne’e akontese bainhira ita rona Liafuan, maibé nia fila hikas mai ita, hanesan iha lurón ida: la tama.
Entre rai di’ak no lurón, ho alkatraun – se ita soe fini ida “sanpietrini” (estrada ho fatuk sira iha Roma) nian la moris buat ida – maibé iha rai intermédiu rua ne’ebé, ho sasukat lahanesan, ita bele iha iha ita-nia an. Dahuluk, Jezús dehan, mak ida fatuk laran nian. Ita buka imajina: rai ho fatuk mak rai «iha-ne’ebé la iha rai barak» (kf v. 5), tanba ne’e fini natubu, maibé la konsege tau abut kle’an. Hanesan ida ne’e mak fuan superfisiál, ne’ebé akolle Na’i, hakarak reza, hadomi no fó sasin, maibé la persevera, kole no nunka “halo progresu”. Fuan ida lahó profundidade, iha-ne’e fatuk sira baruk-teen nian manán rai di’ak, iha-ne’ebé domin la konstante no liu lais de’it. Maibé ema ne’ebé akolle Na’i bainhira nia hakarak de’it, la fó fuan.
Iha rai ida ikus, ida ho ai-tarak, nakonu ho tarak ne’ebé hanehan ai-oan di’ak sira. Saida mak ai-tarak sira-ne’e reprezenta? «Preokupasaun mundu nian no sedusaun rikusoin nian» (v. 22), Jezús dehan nune’e, esplisitamente. Ai-tarak sira mak vísiu sira ne’ebé tuku malu ho Maromak, ne’ebé sufoka ninia prezensa: uluknanai rikusoin mundu nia ídolu sira, moris kaan-teen nian, ba an rasik, ba soin no podér sira. Se ita kuda ai-tarak sira-ne’e, ita sufoka Maromak nia kreximentu iha ita. Ida-idak bele rekoñese ninia ai-tarak ki’ik eh boot sira, vísiu sira ne’ebé horik iha nia fuan, ai-hun sira-ne’e ho abut iha ita no Maromak la gosta no impede atu iha fuan moos. Presiza fokit sai tiha, se lae Liafuan la fó fuan, fini la dezenvolve.
Maun no biin-alin sira, Jezús konvida ita ohin atu hateke iha laran: atu agradese ba ita-nia rai di’ak no atu serbisu iha rai ne’ebé seiduak di’ak. Ita husu ba an rasik se ita-nia fuan nakloke atu simu ho fiar fini Maromka nia Liafuan nian. It ahusu se ita-nia fatuk sira baruk-teen nian sei barak no boot; ita identifika sira no it abolu ho naran ai-tarak sira vísiu nian. Ita hetan barani atu halo rai sai di’ak, halo ita-nia fuan sai di’ak, hodi lori ba Na’i iha Konfisaun no iha orasaun ita-nia fatuk no ita-nia ai-tarak sira. Hodi halo nune’e, Jezús, kari-na’in fini nuan ne’ebé di’ak, sei haksolok atu hala’o serbisu seluk tan: purifika ita-nia fuan, hodi hasain fatuk no ai-tarak sira ne’ebé sufoka Liafuan.
Maromak nia Inan, ne’ebé ohin ita hanoin ho títulu Beata Virjen Foho Carmelo nian, ne’ebé ema id ala liu iha akollimentu Maromak nia Liafuan nian no iha tau iha prátika (kf Lc 8,21), tulun ita purifika fuan no rai Na’i nia prezensa.