Sidade Vaticano – Papa Francisco selebra domingu dadeer ohin, 16 Juñu, misa iha Prasa S. Pedro iha okaziaun loron Evanjellu Moris nian eh “Evangelium Vitae”, iha ámbitu Tinan Fiar nian. Eventu ne’e hahú horisehil ho peregrinasaun iha S.Pedro nia rate no katekeze ba grupu lian oioin. Iha loraik Adorasaun Eukarístika no Sakramentu Peniténsia no iha kalan prosisaun ho lilin iha Via della Conciliazione ne’ebé remata iha Prasa S. Pedro ho vijília ida.

Iha nia omilia, Papa Francisco hahú hodi fó hanoin kona-ba naran furak: «Evangelium Vitae». Nia konvida atu agradese Na’i ba don moris nian iha ninia manifestasaun hotu, no tempu hanesan haklaken Evanjellu moris nian.

Hahú husi Maromak nia Liafuan Amu-Papa propoin pontu tolu meditasaun nian: primeiru, Bíblia, ne’ebé revela mai ita Maromak moris, Maromak Moris no moris nia hun; segundu, Jezús Kristu ne’ebé fó moris no Espíritu Santu ne’ebé mantein ita iha moris; terseiru, tuir dalan Maromaknian lori ita ba moris, tuir dalan lulik nian lori ba mate.
“Bíblia hatudu mai ita drama umanu iha ninia realidade tomak, di’ak no aat, paixaun sira, salan no ninia konsekuénsia sira. Bainhira ema hakarak afirma an rasik, hodi taka an iha ninia egoízmu no foti Maromak nia fatin, nia sei hotu hodi kuda mate. Ezemplu ne’e nian mak liurai David nia adultériu. Egoízmu lori ba bosok, iha ne’ebé buka lohi an rasik no maluk”. 
Maibé, ba Maromak ita la bele bosok, – Amu-Papa hateten – no ita rona profeta nia liafuan ba David: Ó halo salan iha Na’i nia matan (kf. 2 Sam 12, 9). Liurai ne’ebé hetan konfrontu ho ninia obra sira mate nian, komprende no husu perdaun: «Ha’u sala hasoru Na’i» (v. 13); no Maromak laran-sadia, ne’ebé hakarak moris, perdua nia, fó fila moris ba nia.

Santu Padre fó hanoin tan kona-ba don Ukun-Fuan Sanulu nian: lurón ida ne’ebé Maromak hatudu atu to’o ba moris ne’ebé livre loos, moris nakonu.
Hafoin Papa Francisco ko’ali akona-ba pontu daruak, Jezús:“Jezús mak enkarnasaun Maromak Moris nian, Ida-ne’ebé lori moris hodi hasoru obra sira mate nian, salan, egoízmu, taka-an. Jezús simu, foti sae, perdua no fó fali kbiit atu la’o, devolve moris. Iha Evanjellu ita haree oinsá Jezús, liuhusi jestu no liafuan sira, lori Maromak nia moris ne’ebé nakfilak”.

Amu-Papa fó hanoin feto nia esperiénsia kose Na’i Jezús nia ain sira ho mina-morin: nia sente Jezús komprende nia, haodmi nia no hatán ho jestu domin nian, husik Maromak nia laran-sadia kona nia no hetan perdaun, hahú moris foun. Esperiénsia ne’ebé Paulo mos moris: «Moris ne’ebé ha’u soi iha isin, ha’u moris iha fiar iha Maromak nia Oan, ne’eb’e hadomi ha’u to’o saran Nia An rasik tanba ha’u» (Gl 2, 20). 
Sé mak introdús ita iha Maromak nia morsi mak Espíritu Santu, don Kristu Moris-hi’as nian. No Papa Francisco husu: Ita loke an ba Espíritu Santu? Ita husik Nia gia ita? Sarani ida mak ema espirituál, maibé ne’e la signifika katak nia moris iha «kalohan sira», la’ós iha realidade (hanesan fantasma ida), lae! Sarani mak ema ida ne’ebé hanoin no atua tuir Maromak iha moris loroloron nian, ema ida ne’ebé husik Espíritu Santu anima nia, habiit nia, atu sai nakonu, moris nu’udar oan loloos.

Ko’alia kona-ba pontu daotluk Papa Francisco afirma fali katak Maormak mak ida ne’ebé Moris, Jezús lori Maormak nia moris mai ita, no Espíritu Santu introdús ita  no mantein ita iha relasaun vitál nu’udar oan loloos Maromak nian. Maibé, dalabarak ema la hili moris, la hakohak «Evanjellu moris nian», maibé husik ideolojia no lójika sira ne’ebé tau obstákulu ba moris no la respeita nia mak ukun nia, tanba de’it egoísmu, interese pesoál, lukru, podér, prazér, no la’ós domin, buka ema seluk nia di’ak.

“Ema iha iluzaun kontínua hakarak harii ema nia sidade lahó Maromak, lahó Maromak nia moris no domin: Torre Babél foun ida mak atu hanoin katak rejeisaun Maormak nian, Kristu nia mensajen. Evanjelku moris nian, lori ba liberdade, ba realização nakonu ema nian. Rezultado: ita troka Maromak Moris ídolu umani no liu lais sira, ne’ebé oferese ksolok momentu ida liberdade nian, maibé ikusmai sai maklorik eskravidaun foun no mate nian”.

Ikusmai, Amu-Papa konvida sarani sira atu konsidera Maromak nu’udar Maromak moris nian, konsidera nia Ukun-fuan no Evanjellu nu’udar dalan liberdade no moris nian, atu dehan lae ba egoízmu no moris-atan.