Amu-Papa nia diskursu ba kleru, relijiozu/a no seminarista sira

Cairo ― Semináriu Patriarkál iha Maadi
Sábadu, 29 Abríl 2017

Rahun-di’ak sira,

Maun no biin-alin doben sira,

 

Al Salamò Alaikum (dame horik ho imi)!

 

« Ne’e mak loron ne’ebé Na’i halo, mai ita haksolok iha Nia! Kristu manán mate ba nafatin, mai ita haksolok iha Nia!»

Ha’u haksolok horik imi-nia leet iha fatin ida-ne’e, iha-ne’ebé forma amlulik sira no reprezenta Igreja Katólika ninia fuan iha Ejitu. Ha’u haksolok atu iha imi ha’u kumprimenta – amlulik sira, konsagradu no konsagrada sira iha bibi-luhan katóliku ki’ik-oan iha Ejitu – «fermentu» ne’ebé Maromak prepara ba rai rahun-di’ak ida-ne’e, atu imi, hamutuk ho ita-nia maun-alin ortodoksu sira, sai boot iha ninia Reinu (kf. Mt 13, 33).

Ha’u hakarak, uluknanai, agradese imi-nia testemuñu no di’ak hotu imi halo loron ba loron, hodi serbisu iha dezafiu wain nia leet,no, dalabarak, ho konsolasaun uitoan. Ha’u hakarak mós enkoraja imi: Imi keta ta’uk ba todan loroloron nian, ba todan sirkunstánsia difisil sira-nian ne’ebé imi balun tenke atraversa. Ita venera Santa Krús, instrumentu no sinál ita-nia salvasaun nian. Ema ne’ebé eskapa husi krús, eskapa husi Moris-Hi’as. «Imi keta ta’uk, bibi-luhan ki’ik-oan, tanba imi-nia Aman hakarak haraik Reinu ba imi» (Lc 12, 32).

Ne’e katak, fiar, fó sasin ba lia-loos, kuda no kultiva hodi la hein ku’u fuan. Iha realidade, ita ku’u fuan sira husi ema barak seluk, konsagradu eh la konsagradu, ne’ebé ho jenerozidade serbisu iha Na’i nia to’os-uvas: imi-nia istória nakonu ho sira!

Iha motivu wain dezánimu nian no iha profeta wain destruisaun no kondenasaun nia leet, iha lian negativu no dezesperadu sira nia leet, imi sai forsa pozitiva ida, imi sai roman no masin sosiedade ida-ne’e nian; imi sai lokomotiva ne’ebé halo komboiu avansa ba meta; imi sai ema sira ne’ebé kuda esperansa, harii-na’in ponte sira-nian, mahalok diálogu no konkórdia nian.

Buat ne’e posivel se ema konsagrada la monu ba tentasaun sira ne’ebé loroloron nia hasoru iha nia dalan. Ha’u hakarak evidensia balun entre sira ne’ebé signifikativa liu. Imi hatene ona, basá tentasaun sira-ne’e monje dahuluk sira Ejitu nian deskreve ho di’ak.

1– Tentasaun atu husik buat sira mak rasta an rasik no la’ós gia. Bibi-atan di’ak tenke gia bibi-luhan (kf. Jo 10, 3-4), tenke lori ba du’ut matak sira no to’o ba bee-matan sira (kf. Sal 23/22, 2). Keta husik dezánimu no pesimizmu rasta nia: «Saida mak ha’u bele halo?». Nia nafatin mai nakonu ho inisiativa no kriatividade, hanesan bee-matan ida ne’ebé suli nafatin maski maran; sempre oferese hamaus konsolasaun nian, maski ninia fuan rasik kanek; aman ida, bainhira nia oan sira trata nia ho gratidaun, maibé liuliu bainhira sira la agradese nia (kf. Lc 15, 11-32). Ita-nia fidelidade ba Na’i labele nunka depende ba gratidaun umana: «ó-nia Aman, ne’ebé haree iha segredu, sei rekompensa ó» (Mt 6, 4.6.18).

2– Tentasaun atu lamenta nafatin. Sempre fasil atu akuza ema seluk: superiór/a sira nia falta sira, kondisaun ekleziál no sosiál sira, posibilidade ne’ebé kuran liu… Maibé ema konsagrada mak ema ida ne’ebé, hodi unsaun Espíritu Santu nian, transforma obstákulu hotu ba oportunidade, no la’ós difikuldade ba deskulpa! Iha realidade, ema ne’ebé lamenta beibeik mak ema ne’ebé lakohi servisu. Tanba ne’e mak Na’i, hodi dirije ba bibi-atan sira, nia hateten: «Foti sa’e imi-nia liman sira ne’ebé kolen no imi-nia ain-tuur sira ne’ebé fraku» (Heb 12, 12; cf. Is 35, 3).

3– Tentasaun krítika no inveja nian. No ne’e buat aat! Perigu ne’e sériu, bainhira ema konsagrada, envezde tulun ki’ik sira atu sai boot no haksolok ho maun-alin no biin-alin sira-nia susesu, nia husik inveja domina nia hodi sai ema ne’ebé hakanek ema sira seluk no kritika. Bainhira, envezde haka’as an atu sai boot, hahú harahun sira ne’ebé sai boot ba daudaun; envezde banati tuir ezemplu di’ak sira, nia julga no hamenus ninia valór. Inveja mak kanser ida ne’ebé estraga isin hotu iha tempu badak: «Se reinu ida fahe iha an rasik, reinu ne’e la dura; no se família ida fahe iha an rasik, família ne’e labele moris» (Mc 3, 24-25). Nune’e – imi keta haluha –, «tanba diabu nia inveja mak mate tama iha mundu» (Sab 2, 24). No krítika mak ninia instrumentu no ninia kilat.

4– Tentasaun atu kompara an ho ema sira seluk. Rikusoin horik iha diferensa no ita ida-idak nia unisidade. Kompara ita-nia an ho ema sira ne’ebé di’ak liu, dalabarak lori ita atu monu iha ódiu; kompara ita-nia an ho ema sira ne’ebé aat liu, lori ita atu dalabarak monu iha foti-an no baruk-teen. Ema ne’ebé iha tendénsia atu nafatin kompara an ho ema seluk, nia sei remata ho paralizia. Mai ita aprende husi S. Pedro no S. Paulo atu moris iha diferensa karákter nian, karizma nian no opiniaun sira-nian iha raronak no dosilidade ba Espíritu Santu.

5– Tentasaun «faraonizmu nian» (ita iha Ejitu!), katak, atu halo fuan sai toos no taka nia ba Na’i no maun-alin sira. Ne’e mak tentasaun atu sente an rasik iha ema seluk nia leten, nune’e, submete sira ba an rasik nia loko-an; iha prezunsaun atu ema serví nia envezde serví ema. Ne’e mak tentasaun komún ida, husi inísiu, entre eskolante sira, iha-ne’ebé – Evanjellu hateten –, «iha dalan, sira haksesuk malu kona-ba sira ida-ne’ebé mak boot liu» (Mc 9, 34). Antídotu ba venenu ida-ne’e mak tuirmai ne’e: «Ema ruma hakarak sai uluk, karik, tenke sai ikus liu hotu no ema hotu nia atan» (Mc 9, 35)

6– Tentasaun individualizmu nian. Hanesan koñesidu iha provérbiu Ejitu nian: «Ha’u no tuir ha’u, rai-nabeen». Ne’e mak tentasaun egoista sira-nian ne’ebé, bainhira la’o, lakon tiha nosaun objetivu nian no, envezde hanoin ema seluk, sira hanoin an rasik, hodi la sente moe ida; maibé, hodi justifika an. Igreja mak komunidade sarani sira-nian, Kristu nia isin, iha-ne’ebé membru ida nia salvasaun liga ba hotu-hotu nia santidade (kf. 1 Cor 12, 12-27; Lumen gentium, 7). Oinseluk fali, individualista mak motivu eskándalu no konflitualidade nian.

7– Tentasaun atu la’ó lahó bússola nune’e mós lahó objetivu. Ema konsagrada lakon ninia identidade no hahú atu la sai «nein naan nein ikan». Nia moris ho fuan fahe entre Maromak no mundanidade. Nia haluha ninia domin dahuluk (Ap 2, 4). Iha realidade, lahó identidade ida klara no sólida, ema konsagrada la’o lahó diresaun no, envezde gia ema sira seluk, nia halo sira namkari. Imi-nia identidade nu’udar oan sira mak sai kopta sira – katak, tau an metin iha imi-nia abut boot no antiga sira – no sai katóliku sira – katak, sai parte Igreja ida no universál: hanesan ai-hun ida ne’ebé hetok nia abut tama kle’an iha rai laran nia hetok sai aas no sae to’o lalehan.

Amblulik doben sira, konsagradu doben sira, la’ós fasil atu reziste tentasaun sira-ne’e, maibé posivel se ita hatama an iha Jezús: «Imi horik iha Ha’u, Ha’u horik iha imi. Hanesan ai-sanak labele fó fuan husi an rasik, maibé hodi horik iha ai-videira, nune’e mós sei mosu bai mi, se imi la horik iha Ha’u» (Jo 15, 4). Hetok ita tau abut iha Kristu, ita hetok sai moris no fekundu. Nune’e de’it mak ema konsagrada konserva admirasaun, paixaun enkontru dahuluk nian, atrasaun no gratidaun iha nia moris ho Maromak no iha nia misaun. Ita-nia konsagrasaun depende husi ita-nia vida espirituál nia kualidade.

Ejitu kontribui atu hariku Igreja ho rikusoin folin boot vida monástika nian. Nune’e, ha’u husu imi, atu hemu husi ezemplu sira S. Paulo Eremita nian, Santu Antão nian, Santu Padre sira rai-fuik maran nian, monje sura-laek sira ne’ebé loke, ho sira-nia moris no sira-nia ezemplu, lalehan nia odamtan sira ba maun no biin-alin barak; no nune’e imi mós bele sai roman no masin, katak, motivu salvasaun nian ba imi rasik no ba ema seluk sira hotu, fiar-na’in no fiar-laek sira, no ho modu espesiál ba sira ikus liu, sira ne’ebé presiza, sira ne’ebé ema abandona no soe.

Sagrada Família proteje imi no hariak bensan ba imi hotu, bai mi-nia Rain ho ninia mahorik hotu. Husi ha’u-nia fuan laran, ha’u hakarak buat ne’ebé di’ak liu bai mi ida-idak no, liuhusi imi, ha’u kumprimenta sarani sira hotu ne’ebé Maromak konfia bai mi-nia kuidadu. Na’i haraik ba imi ninia Santu Espíritu nia fuan sira: «domin, ksolok, dame, pasiénsia, benignidade, bondade, fidelidade, laran-maus, autodomíniu» (Gal 5, 22).

Imi prezente nafatin iha ha’u-nia fuan no ha’u-nia orasaun. Korajen no bá oin, ho Espíritu Santu! «Ne’e mak loron ne’ebé Na’i halo, mai ita haksolok iha Nia!» No, halo favór, imi keta haluha harohan mai ha’u.