Maun no biin-alin doben sira,

iha Evanjellu ita rona espresaun ida Jezús nian ne’ebé nafatin kona ha’u: «Imi rasik fó han sira» (Lc 9,13). Husi fraze ida-ne’e, ha’u husik atu liafuan tolu gia ha’u: sekuela/tatuir, komuñaun, partilla.

 

1. Uluknanai sé mak sira atu fó ai-han? Resposta ita hetan iha inísiu pasajen evanjéliku: ema lubun boot, multidaun. Jezús iha ema sira nia leet, simu sira, ko’alia ba sira, tau matan, hatudu Maromak nia laran sadia ba sira; husi sira leet nia hili Apóstolu Sanulu-resin-rua atu hela ho Nia no hanesan nia tama iha situasaun konkreta sira mundu nian.

No ema sira tuir Nia, rona Nia, basá Jezús ko’alia no atua ho modu foun ida, ho autoridade husi ema ne’ebé auténtiku no koerente, husi ida-ne’ebé ko’alia no atua ho lialoos, husi ida-ne’ebé fó esperansa ne’ebé mai husi Maromak, husi Ida ne’ebé sai revelasaun Maromak nia futar Oin domin nian. No ema sira, ho ksolok, hahí Maromak.

 

Kalan ne’e ita mak ema lubun boot Evanjellu nian, ita mós buka tuir Jezús atu rona Nia, atu tama iha komuñaun ho Nia iha Eukaristia, atu akompaña Nia no atu  Nia akompaña ita. Ita husu ba ita-nia an: oinsá ha’u tuir Jezús? Jezús ko’alia iha silénsiu Mistériu Eukaristia nia no nafatin fó hanoin mai ita katak tuir Nia signifika sai husi ita-nia an rasik no halo ita-nia moris sai la’ós pose ida, maibé don ida ba Nia no ba ema seluk.

2. Ita halo ain-hakat ida ba oin: husi ne’ebé mak mai konvite ne’ebé Jezús halo ba nia dixípulu sira atu sira rasik fó han ba ema lubun boot? Konvite mai husi elementu rua: uluknanai husi ema lubun boot ne’ebé, hodi tuir Jezús, sira hela iha rai luan, dook husi fatin ne’ebé ema hodi hela, hahú sai kalan, no hafoin husi dixípulu sira-nia preokupasaun ne’ebé husu ba Jezús atu despede ema lubun boot sira atu bá iha knua sira besibesik atu hetan ai-han no hela-fatin (kf Lc 9,12). Iha ema lubun boot nia nesesidade nia oin, ida-ne’e mak dixípulu sira nia solusaun: ida-dak hanoin ba nia an rasik; haruka ema sira bá ona! Ida-idak hanoin ba nia an rasik; haruka ema sira bá ona! Dala hira mak ita sarani sira soi tentasaun ida-ne’e! Ita la fó importánsia ba ema seluk nia nesesidade sira, hodi despede sira ho liafuan lamentasaun nian: “Maromak sei tulun ó”, ka ho lae ida ho lamentasaun: “Sorte di’ak”, no se ita la hasoru malu ona… Maibé Jezús nia solusaun bá iha diresaun seluk, diresaun ida ne’ebé halo dixípulu sira hakfodak: «Imi rasik fó han sira». Maibé oinsá mak ami tenke fó han ba ema lubun boot? «Ami iha de’it paun lima no ikan rua, selae ami tenke bá sosa ai-han ba ema sira ne’e hotu» (Lc 9,13). Maibé Jezús la dezanima: nia husu dixípulu sira atu halo ema sira tuur iha komunidade ema na’in limanulu nian, foti matan ba lalehan, hasai liafuan bensan nian, silu paun sira no fó ba nia dixípulu sira atu fahe ba ema lubun boot (kf  Lc 9,16). Ne’e mak momentu ida komuñaun kle’an nian: ema lubun boot ne’ebé hamrook ba Na’i nia Liafuan, oras ne’e simu kbiit husi ninia paun moris nian. No sira hotu han to’o bosu, Evanjelista haktuir (kf Lc 9,17).

Kalan ne’e, ita mós hale’u Na’i nia meza, meza Sakrifísiu eukarístiku nian, iha ne’ebé Nia dala ida tan haraik mai ita nia Isin, halo sai prezente sakrifísu ida mesak Krús nian. Iha raronak nia Liafuan nian, iha habosu an ho nia Isin no Raan, mak Nia halo atu husi sai ema lubun boot hakat ba sai komunidade, husi anonimadu ba komuñaun. Eukaristia mak Sakramentu komuñaun nian, ne’ebé halo ita sai husi individualizmu atu moris hamutuk sekuela, fiar iha Nia. Nune’e ita hotu iha Na’i nia oin tenke husu ba an rasik: oinsá ha’u moris Eukaristia? Ha’u moris nia ho modu anónimu eh nu’udar momentu komuñaun loos nian ho Na’i, maibé mós ho maun no biin-alin hotu ne’ebé fahe ho ha’u meza hanesan ida-ne’e? Oinsá ita-nia selebrasuan eukarístika sira?

3. Elementu ikus: mai husi ne’ebé multiplikasaun paun nian? Resposta ita haree iha Jezús nia konvite ba dixípulu sira «Imi rasik fó…», “fó”, partilla. Sá mak dixípulu sira partilla? Buat uitoan ne’ebé sira soi: paun lima no ikan rua. Maibé paun no ikan sira ne’e duni mak iha Na’i nia liamn habosu ema lubun boot tomak. No eskolante sira rasik, ne’ebé laran susar haree meiu ne’ebé sira iha nia kbiit-laek, haree pobreza kona-ba buat ne’ebé sira bele tau iha dispozisaun, sira mak halo ema sira tuur no fahe – hodi konfia iha Jezús nia liafuan – paun no ikan sira ne’ebé habosu ema lubun boot. Ida-ne’e dehan mai ita katak iha Kreda, maibé mós iha sosiedade, liafuan xave ida ne’ebé ita la bele ta’uk mak “solidariedade”, hatene tau iha Maromak nia dispozisaun buat ne’ebé ita soi, ita-nia kapasidade ki’ik sira, basá iha partilla de’it, iha don, mak ita-nia moris sai fekundu, fó fuan. Solidariedade mak liafuan ida ne’ebé espíritu mundanu la gosta!

Kalan ne’e, dala ida tan, Na’i fahe mai ita paun ne’ebé nia Isin, Nia sai don. No ita mós esperimenta “Maromak nia solidariedade” ho ema, solidariedade ida ne’ebé la nahas, solidariedade ida ne’ebé la para atu halo ita admira: Maromak sai besik mai ita, iha sakrifísiu Krús nian, Nia hatuun nia An hodi tama iha nakukun mate nian atu haraik mai ita nia moris, ne’ebé manán buat aat, egoísmu no mate. Jezús mós iha kalan ne’e haraik mai ita Eukaristia, partilla ita-nia dalan, liután sai ai-han, ai-han loos ne’ebé sustenta ita-nia moris, iha momentu ne’ebé dalan sai susar mós, obstákulu sira halo ita nia ain-hakat sai neineik. No iha Eukaristia, Na’i halo ita la’o tuir nia dalan, ida servisu nian, partilla nian, don nian, no buat uitoan ne’ebé ita soi, buat uitoan ita-nia an rasik nian, fahe karik, sai rikusoin, tanba Maromak nia kbiit, ida domin nian, tun mai ita-nia pobreza atu nakfilak nia.
Nune’e ita husu ba ita-nia an rasik kalan ida-ne’e, hodi adora Kristu ne’ebé prezente loloos iha Eukaristia: ha’u husik ha’u-nia an atu Nia nakfilak ha’u? Ha’u husik atu Na’i ne’ebé fó nia An mai ha’u, gia ha’u atu sai ba beibeik husi ha’u-nia lutu-hun ki’ik, atu sai no la ta’uk atu fó, fahe, hadomi Nia no ema seluk?

Maun no biin-alin sira: sekuela, komuñaun, partilla. Ita harohan atu partisipasaun ba Eukaristia provoka nafatin ita: atu tuir Na’i loron ba loron, atu sai instrumentu komuñaun nian, atu partilla ho Nia no ho ita-nia maluk ita nia an rasik. Halo nune’e ita-nia ezisténsia sei loos duni, sai fekunda. Amen.