Irmán, leigu no foin-sa’e doben sira,

«Ita sei moris iha períodu ida ne’ebé Kreda bolu “tempu forte”, tanba iha importánsia boot ba ita-nia fiar nu’udar sarani. Tempu Kuarezmál no Paskál halo ita hakle’an Maromak nia domin ba ita ida-idak no nia planu salvasaun nian ne’ebé la husik maski Ninia Oan doben tenke liu husi mate.
Buat ne’e halo ha’u hanoin ba istória ida ne’ebé ha’u rona iha oratóriu bainhira ha’u sei ki’ik. Iha foin-sa’e ida ne’ebé la’o daudaun besik foho ki’ik bainhira nia rona ema ida repete: “Hatun ha’u husi ne’e… hasae ha’u husi ne’e”. nia komesa la’o tuir lian ida ne’e, to’o bainhira nia haree katak iha foho tutun iha krús ida, no mane-klosan ida ne’ebé prega iha krús repete liafuan hirak ne’e. Nia hakfodak no husi dook nia haree kedas katak krús ne’e aas, nune’e nia halai buka eskada ida atu bele to’o mane-klosan ne’e nia liman. Maibé, iha fatin ida ne’ebá la iha uma ida, nune’e nia presiza la’o dook, buka uma. Bainhira hetan uma, ho eskada ida ne’ebé todan liu, nia ba fali to’o krús hun, hodi hateke ba mane-klosan no dehan: “Keta preokupa, minutu ruma tan ha’u sei hatún ó husi ne’ebá”, maibé, mane-klosan hatán ba nia: “Lae, lae, ha’u sei prega iha krús ida ne’e to’o bainhira ha’u-nia alin ida iha mundu hetan terus ka injustisa. Ó ba tulun sira, liberta sira: iha momentu hanesan ha’u sei tun husi krús!”

Iha tempu Kuarezma nian ita aprende atu tuir Jezús nia ain fatin liuhusi orasaun no jejún, maibé liuhusi karidade, ita aprende atu hadomi Nia iha ema ida-idak, liuliu ki’ik sira, ne’ebé ita hasoru. Loron 12 marsu, iha Angelus, Amu-Papa Francisco fó hanoin katak: “Iha tempu Kuarezma nian ne’e, ita kontempla ho devosaun ilas krusifiksu nian, Jezús iha krús: ne’e mak símbolu fiar sarani nian, emblema Jezús nian, mate no moris-hi’as mai ita.”

Iha livru ida kona-ba martir sira iha Japaun (foin daudaun halo film ida husi livru ida ne’e), iha pasajen ida kona-ba padre misionáriu ne’ebé hetan persegisaun: “Husi ki’ik kedas, Jezús nia Futar Oin sai ninia mehi no ideál, hanesan foin-sa’e ida hanoin ba ninia belun doben nia oin, iha momentu ne’ebé nia sente mesak, amlulik toman atu imajina Jezús nia Futar Oin: bainhira haklaken Rahun-Di’ak sira, Jezús nia Futar Oin bainhira Nia la’o iha Tasi Galilea leten. Iha momentu mós ne’ebé padre simu tortura todan, Futar Oin ida ne’e la lakon ninia furak. Ninia matan midar no moos, ne’ebé tama borus to’o laran, hateke metin ba nia … Bainhira Futar Oin ida ne’e mosu iha ninia oin, ta’uk no nakdedar lakon kedas no nia parese ko’alia: ‘Bainhira ó terus, Ha’u terus hamutuk ho ó. Ha’u sei besik ó to’o rohan.”
Ha’u hanoin katak ida ne’e mak segredu ne’ebé halo ita-nia asaun pastorál, maibé mós ita-nia servisu loron-loron nian, ita-nia moris iha família no komunidade, sai momentu salvasaun nian: hatene haree Jezús nia Futar Oin iha ema hotu ne’ebé ha’u hasoru, sente katak Nia bolu ha’u liuhusi ha’u-nia maluk nia prezensa, liuliu se maluk ida ne’e mak ki’ik no kiak. Ida ne’e mak matan fiar nian, matan ne’ebé hatene haree Jezús iha fatin hotu no mós hatene haree (rona, hanoin, ko’alia) hanesan Jezús. Maibé ita presiza treinu ita-nia matan, tanba iha momentu ruma, susar atu deskobre Jezús moris hi’as nia Futar Oin iha buat ne’ebé akontese.
Iha Angelus hanesan, iha momentu ne’ebé Amu-Papa kumprimenta ema sira, nia dehan: “Ha’u reza mós no ha’u husu ba imi atu reza ba foin-sa’e feto no mane sira ne’ebé sai vitima violénsia sira nian, tráfiku ema nian no esplorasaun sira, no vitima funu sira nian. Ida ne’e mak kanek, ida ne’e mak hakilar ne’ebé subar, maibé ita hotu tenke rona no ita labele kontinua finje katak ita la haree ka la sente tiha”.

Apelu ida ne’e tenke sona borus ita-nia fuan, oinsá ita, ne’ebé hili Don Bosco no Madre Mazzarello nia dalan atu serví labarik no foin-sa’e sira, hatene haree no rona situasaun sira ne’e ne’ebé prezente mós iha ita-nia rai no iha ita-nia ambiente sira? Tinan ida ne’e Inspetoria lori ba ohin sensibilizasaun no reflesaun kona-ba polítika ba abuzu menoridade nian no komunidade ruma, ne’ebé halo ona enkontru, hatudu entusiazmu no hakarak atu tau atensaun partikulár ba aspetu ida ne’e. Ita tulun malu atu, ho ita-nia empeñu, ita bele halo Jezús moris-hi’as nia Futar Oin mosu iha situasaun terus nian no fó ksolok ba labarik, foin-sa’e no adultu hotu ne’ebé espera iha moris ida ne’ebé iha valór.

Festa kmanek Páskua nian!»
Ir. Alma Castagna