Sai FMA iha dalan husi reál bá to’o iha ideál

Sai FMA iha dalan husi reál bá to’o iha ideál

Dili – Loron 11 Marsu 2017, Irmán Perpétua hamutuk na’in 20 husi komunidade sira ne’ebé hela iha Timor, tuir Formasaun Primeira etapa idade adulta, ne’ebé diriji husi Madre Provinsiál, Madre Alma Castagna, ho tema ne’ebé mai husi Projetu formativu FMA nian  kona-ba : “Faze  Primeira Idade Adulta” ka “hahú Adulta”.

Enkontru ne’e hahú ho orasaun badak husi Madre Alma, tuirmai kontinua ho  konteúdu  bazeia formasaun loron ne’e nian.

Iha faze foin hahú adultu  ne’e,  nu’udar tempu importante atu tau atensaun no halo dalan:

  1. Husi ideál ba moris realidade Irman foin hahú idade adulta:

Liu tiha tempu junioradu nian, hahú tama iha tempu ida integrasun pesoál. Momentu atu elabora imajem ida kona-ba ha’u nia-an reál. Ne’ mak tempu atu redúz diferensia entre aspetu ideál no Irmán nia realidade.

Atu to’o ba faze ne’e Irmán presiza :

  • Aten brani iha lia-loos
  • Aprende atu la hakribit/ sees husi buat ne’ebe ita la gosta
  • Aprende atu simu persepsaun diferente husi ha’u nia-an
  • Aprende atu reflete kona-ba buat ne’ebe ita hala’o no ita nia esperiénsia sira
  • Prezisa tempu atu deskobre neineik liu husi esperiénsia loroloron nian.
  • Hare ho dalan reál ita nia-an rasik nune’e sei tulun ita atu hasoru realidade.
  1. “Sentidu hola parte”: Atu haklean ita nia sentidu hola parte, ita aprende lalaok foun sira iha ita-nia Institutu. Ita presiza tempu atu troka ita nia eskema sira atu bele le’e realidade ho sentidu hola-parte.
  1. Peregrinu: Ita preseiza integra dimensaun sira umana no fiar nian. Ittuala presiza mentalidade “Peregrinu” nian no vizaun ida projetuál (hateke ba dook) no iha kapasidade atu interioriza valór relijiozu. Ita mos presiza haburas atitude “sosiál” hodi hatuun ita nia barreira atu haree ema seluk ho matan pozitivu.
  1. Komunikasaun: Iha ita-nia komunidade sira ita persiza liu atu fó atensaun makaas ba ita-nia liafuan sira.

Ita aprende atu :

  • Rona didi’ak
  • La ko’alia de’it ho sira ne’ebé iha hanoin hanesan ha’u
  • La uza ha’u nia estilu komunikativu nu’udar pontu referénsia nian

Aprende atu valoriza momentu sira konflitu nian nu’udar dalan ida atu rekoñese ha’u-nia limitasaun iha nivel komunikasaun nian.

Molok atu fahe ba grupu Irmán sira halo reflesaun pesoál  kona ba SWOT (Strenghts-Weaknesses-Opportunities-Threaths)  durante oras ida nia laran, hafoin mak fahe ba grupu 4 tuir pergunta sira hanesan iha kraik ne’e:

  1. Oinsá hatudu FMA ideál no reál ohin loron nian? (ho dezeñu rua FMA ideal no reál)
  2. Oinsá Irmán sira nia attitude sira ne’ebé tenke iha atu hatudu hola parte iha komunidade laran? (halo mala ida ho attitude sira)
  3. Oinsá konvida Irmán Perpétua sira ne’ebé hakrak hola-parte atu moris iha komunidade ida nia laran? (Hodi halo surat konvite ba Irmán atu bá komunidade ho karakterístika sira ne’ebé tenke iha)
  4. Oinsá halao komunikasaun ne’ebé loos ho Irmán no ema seluk? (halo sinál tránzitu sira)

Kada grupu hato’o nia resposta tuir realidade moris komunidade nian.  Ikus liu taka ho orasaun e fahe malu ba ida-idak nia komunidade.

(Ines Bartolo-Yashinta Hoar Bria)