Venilale – Irmán Alaíde iha Venilale (16-17 Maiu), hasoru uluk mak grupu misionária no orfán sira.  Ba sira nia enkoraja no fó parabéns tanba sei ki’ik de’it hanoin ona mundu seluk.

Labarik sira  haksolok tebes no fó benvinda ba nia ho múzika, dansa. Irmán Alaíde, dehan ba sira atu aproveita di’ak oportunidade ne’ebé sira iha, atu haburas sira-nia neon no laran, sai sarani diák no sidadaun onestu.

Iha kalan nia halibur komunidade FMA rua iha Venilale atu fó bonoite. Nia liafuan sira sai enkorajamentu atu hamanas fuan no domin ba Jezús atu bele hadomi foin-sa’e sira.

 

Loron tuirmai irmán Alaíde prosede nia vizita ba komunidade Maria Mazzarello. Foin-sa’e sira hananu kananuk vokasionál ne’ebé dehan: “Ha’u mak ne’e, haruka ha’u ba”. Husi liafuan sira-ne’e mak nia konvida sira atu husu ba Maria tulun sira deskobre Maromak nia projetu ba sira, no hanesan nia sai disponivel ba nia bolun: ba vida relijioza saleziana, ba vida kaben nian, ba sai misionáriu leigu.

Iha nia enkontru ho komunidade Madre Mazzarello hateten katak hasoru foin-sa’e sira ne’e nia hakfodak haree sira, sira hatudu interese. Nia haree katak iha ambiente hakmatek, serenu no bainhira ha’u liuhusi klase, maski la iha profesora ka profesór, sira hakmetek hela. Nia mós dehan katak hodi vizita uma ni aharee katak uma iha orden, moos, uma ida feto sira-nian, “casa feminina”. Ne’e dehan katak menina sira aprende atu tau matan ba uma. Nia dehan katak “ambiente eduka” nune’e, bainhira menina sira ba uma, sira bele aplika buat ne’ebé sira aprende, hodi troka sira nia realidade. “Se eskola saleziana la halo diferensa iha sosiedade, la iha razaun atu eziste”, nia hatutan.

Karizma saleziana iha ninia espresaun iha ambiente edukativu, iha modu moris Sistema Preventivu. Atu moris di’ak Sistema Preventivu presiza koñese di’iak, hakle’an nia.

Hodi hanoin kona-ba elementu sira Sistema preventivu nian, nia hateten: “Razaun signifika ohin loron, halo diálogu ho alunu”, fó razaun kona-ba tansá buat ida liu no seluk lae. “Relijiaun la’ós de’it selebrasaun furak…liuliu tulun ema atu hatene no halo esperiénsia enkontru ho Maromak hadomi nia”. Ne’e mak ita-nia objetivu edukasaun nian. “Amorevolezza mak klima relasaun família nian, iha ne’ebé sira hetan edukadór ne’ebé sai belun, belun ne’ebé halo ema buras”, irmán Alaíde resalta.

Halo nune’e, ita konsege harii sosiedade ida oinseluk, sosiedade loos ida, ne’ebé la ko’alia buat ida iha oin no seluk iha kotuk, sosiedade umana, justa, hodi halo ema moris iha dignidade. Se ita laiha buat ne’e, mosu mak klima deskonfiansa nian, la fiar malu, haketak malu. Ita presiza eduka an no eduka ba lialoos, tanba lialoos halo ita sai livre. Jezús mak lialoos.

Iha tinan 25 nia laran, irmán Alaíde husu atu haree “elementu  sá de’it mak presiza loris atu harii mundu ida di’ak liu. Ita tau ona abut, kria kondisaun, agora ita haree ona rezultadu, no ida-ne’e husu mai ita sá de’it valór ne’ebé presiza haburas valór karizma salezianu” ne’ebé alunu sira, foin-sa’e sira lori ba li’ur , ba sosiedade, hodi fó kualidade moris nian no kualidade estudu nian.

Ikusnian nia fahe ilas Madre Romero nian atu sai inspirasaun iha ita-nia edukasaun. Hanesan nia dehan ba Na’i-Feto “tau ó-nia liman ha’u-nia Inan, tau molok ha’u-nian”, ita mós bainhira ko’alia ho foin-sa’e sira, husu Na’i-Feto atu tau nia liafuan molok ita-nian”.

Hafoin, iha loraik tuku rua nia kontinua nia viajen hodi bá iha Fuiloro, iha-ne’ebé FMA sira iha obra Sentru Formasaun Profisionál, internatu no oratóriu sira.