Dili – Komunidade Balide haksolok hodi agradese Maromak tan nia domin bolu aspirante nain 4 ne’ebe sei hatan sira nia sim ba Maromak liu husi pasu kiik sira atu diskobre liu tan Maromak nia hakarak iha ita nia Istituto sira mak: Ingracia Sarmento,  Sidonia Freitas, Silvia Maria Lemos  no Teresa Correia de Carvalho.

Ohin dader ho presenza Me Provincial ho konsileira nain 2 Ir. Veronica no konsileira Kordenadora Ambito Formasaun Me Esmeralda hamutuk ho komunidade ami hala’o selebrasaun iha ne’ebe Me Alma entrega Medalha  ba Postulante nain 4. Tuir mai mensajem husi Me Provincial ba sira nain 4.

“Ba imi hau hakarak foti reflesaun ruma husi leitura sira ne’ebe imi hili ba imi nia selebrasaun. Hahu halo dalan ba Postulante katak husik buat hotu, hare ba imi nia leitura ne’e, hau dehan, imi brani atu hili tanba Leitura ne’ebe todan no maka’as tebes koalia kona ba radikalidade, ne’e husu ba imi atu husik buat hotu no hametin liu tan imi nia domin ba Nia deit, buka atu besik liu tan ba Nia. Paolo iha nia surat ba sarani sira iha Filipe dehan; “hau halai maka’as”, ne’e dehan katak ita tenki buka nafatin Nia, la’os deit iha Postulantadu, no to’o ona ba imi nia finalidade, maibe sei kontinua nafatin buka Nia.

Aspetu seluk hau foti husi Evanjelu ne’ebe imi hili, Jesus bolu apostolo sira, Jesus la hili Apostolo sira ida-idak maibe nain rua katak hamutuk koalia kona ba aspetu komunidade. Imi nia vokasaun realiza iha komunidade. Buka haka’as-an atu moris hamutuk nu’udar bin eh alin iha komunidade. Se imi hare katak hetan difikuldades iha komunidade, hahu sente baruk no la sente diak nune’e la hola parte iha moris komunidade ne’e sinal katak imi nia dalan iha fatin seluk. Nune’e iha lia fuan sira ne’e tenki ser ba imi empenu iha fulan 10 nia laran atu buka no hadomi no tuir deit Jesus hanesan Leitura sira ne’ebe imi hili ba imi nia selebrasaun: Iha Primeira Leitura Paolo dehan” “Halai maka’as”, Evanjelu dehan: “Sira husik kedas buat hotu no tuir Jesus”.

Ita agradese no kontinua reza ba vokasaun iha ita nia Instituto no iha Kreda.

Molok sira simu medalha Postulante nian, iha loron rua nia laran sira halo sira nia retiru nu’udar preparasaun ba momentu ida ne’e. Sira nia pregador mak Pe Agostinho. Tuir mai mak tema no reflesaun ne’ebe Pe fahe durante loron rua nia laran.

Iha konferensia sira ne’e ita koalia uluk mak objetivu ita nia fihir atu sai sarani no liu-liu hakarak sai religiozu/a; rua, hau sei koalia kona ba “vokasaun religioza iha sana rai”. Tolu, hau sei koalia kona ba “dezenvolve aspetu umanu iha kamiñada no ikus liu, “dezenvolve aspetu espiritual iha kamiñada”.

Objetiu ne’e, atu forma imi nia hanoin no liu-liu konsiensia katak Maromak bolu ita atu tuir Nia, maibe ita mos hatan ba bolu ne’e nudar ema, ne’e duni ita presiza uza dalan oi-oin atu buka fiel ba Nia nafatin hodi tau iha ita  neon katak ita ema nafatin, hodi hadok ita hanoin katak ita ne’e anju.

PRIMEIRA KONFERSENSIA

VOKASAUN/DALAN OI-OIN ATU HETAN SANTIDADE

Vokasaun katak “bolu”. Se mak bolu? Maromak mak bolu ita uluk nanai hodi fo  vida ba  ita ida-idak liu housi  ita nia inan aman nia koperasaun no  Nia hodi  tau ita iha mundu ne’e atu moris, sai ema diak, serbisu, halo knar sira seluk no liu-liu hahi no hanai Nia no loron ida ita bele fila ba nia nudar ita nia hun, nebe ita kostuma dehan : santidade.

Ne’e atu dehan katak Maromak bolu ema hot-hotu, atu sai santu/a, tamba Jesus rasik mai iha mundu ne’e liu housi nia mate no nia moris hias bele lori ema hotu ba lalehan. Ne’e dehan katak Maromak bolu ema hot-hotu, la os ema balun deit eh grupu ida deit.

Imi hatene ona karik, maibe dala barak liu ita rona lia fuan nee’e: “hau tuir vokasaun”, “”hau tuir grupu vokasional”, etc,etc,… Ema sira ne’e hanoin katak atu sai “Madre, Irmaun no Padre “ mak vokasaun, restu ne’e lae. Restu ne’e sa ida los ? Restu ne’e, hanesan sai inan, aman mos nudar vokasaun ida. Ne’e dehan katak iha Kreda ne’e iha vokasaun oi-oin no bar-barak no hotu-hotu Maromak bolu  ba santidade.

Oin sa ida-idak moris tuir nia vokasaun ? Tuir ida-idak nia dalan/vokasaun be Maromak fo ba ema ne’e : inan-aman, katak reza nudar inan-aman, orasaun badak no diak dader, han, toba. Misa iha domingu, moris hodi hare malu didiak iha familia laran, fen, laen, oan sira, serbisu makas atu familia labele hetan susar no eduka oan sira atu sai ema no sarani diak; iha fatin serbisu karik serbisu ho responsabilidade no  didiak, labele nauk. Ne’e mak dalan ba santidade tuir inan-aman ida nian.

Padre, Iman/Irmaun  sira, dalan atu hatan ba Maromak la hanesan: haklean ita relasaun ho Maromak liu housi buat be ita nia Konstituisaun sira haruka atu halo: Misa, Meditasaun, orasaun  no devosaun sira seluk. Labele halo deit buat be Konstituisaun haruka halo, maibe halo liu tan nudar ema religiozu/a nebe iha konsiensia kona ba nia identidade. Katak Maromak mak nudar numeru 1. Sentru nia moris, nia iis. Tuir mai nia moris fraterna no nia misaun. Keta tau fali apostuladu mak sai numeru 1. Keta haluha, Maromak la bolu ita atu hetan susesu, maibe atu hadomi liu Nia. Wainhira ema ruma la iha vontade liu atu reza, meditasaun, etc,..Ho ajuda oi-oin mak nafatin, nia rasik tenki hanoin karik nia vokasaun la os ida ne’e.

Ne’e duni wainhira ema ruma sai Kongregsaun nudar Irmaun, Irman, Postulante, Aspirante, koalia ho hau , hau dehan nafatin ba sira: “ dalan hotu ba pára iha Roma”. Katak dalan hotu ba lalehan. La iha ida nebe la ba lalehan. Labele ba oin, prepara an  hodi sai inan diak no aman diak ida. Liafuan “sai diak” .Ne’e mak importante liu. Lalika laran susar demais, hanoin-hanoin. Ezemplu : Ami nia Frater ida…Iha tinan 5 nia laran, nia area balun nebe kusta atu hadia, karik nia serve liu ba moris iha mundu nudar aman diak ida. Em vez obriga an no triste tamba labele ba oin. Importante katak molok atu halo desizaun eh superior sira halo desizaun konsulta hodi rona barak, labele uza sentimentu deit, etc,..

Hau hare ex salezianu/a barak nebe serbisu kapaz los iha liur nudar aman no inan no fo kontribuisaun furak ba ita rai no ita nia Igreja. Folin liu mak valor sira nebe ema ne’e aprende durante tinan 2, 3, 10, 15 iha kogregasaun hatudu iha nia moris.

Religiozu/a Maromak bolu hodi haraik  grasa “especial” ida ba ema ne’e ba Kreda nia moris, tuir ida-idak nia karisma atu halao misaun Kristu nian (cf. LG 43). Kreda la dehan, sai religiozu/a ne’e ”grasa superior liu”, basá grasa ne’e hanesan, basá Maromak ida deit. No mos Kreda nunka dehan katak sai religiozu/a mak “diak liu”, basá dalan hot-hotu lori ba santidade. Eh religiozu/a superior liu sarani bai-bain, tamba, religiozu/a no leigu inan-aman mos mesak vokasaun Maromak nian nebe Nia ho livre hakarak haraik ba ema ruma. Ne’e duni dalan sira ne’e mesak diak deit. Maibe hanesan ami temi tiha iha leten katak “nudar grasa especial ida” tamba ema ne’e fo nia an tomak ba Maromak liu housi Kreda , ho sinal votu sira, hodi moris iha komunidade ida  atu serbi deit  knar Kristu nian.

Ne’e duni, atu tuir dalan nudar religiozu/a la os dehan la gosta mane eh la gosta feto, gosta nafatin to’o mate, basá Maromak bolu ita atu hadomi malu no mos bolu mane ida no feto ida atu hadomi malu eskluzivu liu, maibe hare vida be ita fihir ne’e   nudar “vokasaun ida” mai housi MaromaK, nebe tenki fo ksolok ba ita, se lori deit terus,  fihir sala ona karik, ho objetivu uluk nanain atu hetan santifikasaun ba ita  ida-idak nia an no mos ba ita nia maluk sira.

Atu ramata :

Nai Maromak bolu ita ida-idak no ita hot-hotu, ho objetivu ida deit atu bele sai santu eh santa tuir grasa/tulun be Nai haraik mai ita ida-idak. Tulun ne’e ida deit, maibe dalan atu moris tuir tulun ne’e mak la hanesan: balun nudar inan, aman , Madre , Irmaun, Padre, Bispo , etc.No ba ita, Nai bolu ita liu housi Kreda iha Kongregasaun (FMA/SDB) atu fo ita nia an tomak atu bele haklake Kristu nia Reinu.

(Komunidade Balide)