“Irmán perpétua sira: Imi mak Inspetoria nia forsa”

“Irmán perpétua sira: Imi mak Inspetoria nia forsa”

Venilale perpetua_baucau_assunta1 Iha loron 3 Setembru 2016, Irmán perpétua sira iha zona Baucau nian halibur hamutuk iha Venilale atu halo enkontru ho Ir Maria Assunta Sumiko Inoue, FMA. Objetivu husi enkontru ne’e mak atu haree hamutuk realidade konkretu ne’ebé Irmán sira hasoru iha apostoladu liu-liu haree nu’udar nível jerál iha dioseze Baucau nian. Irmán Assunta loke enkontru ne’e hodi dehan: “Bainhira ha’u halo enkontru ho juniora sira ha’u sei dehan imi mak inspetoria nia esperansa maibé ohin hamutuk ho imi ha’u dehan imi perpétua sira mak inspetoria nia forsa tanba imi barak no imi bele hateke ho krítiku realidade sira ne’ebé iha. Se imi nia hateken pozitivu no konstrutiva imi nia inspetoria mós sei buras nafatin maibé se imi pesimista, haree buat hotu negativu no mura-mura inspetoria sei la buras”.

Irmán Assunta nia liafuan ne’e sai nu’udar fanun ida ba ita Irmán sira atu sente hola parte no responsabilidade ba inspetoria nia kreximentu iha aspetu hotu.

Depoizde introdusaun badak, Irmán Assunta aprezenta liuhusi power point Obra mizerikórdia pastorál nian. Iha aprezentasaun ida ne’e Irmán Assunta aprezenta ba Irmán sira liafuan chave husi kapitulu jerál XXIII nian. Uluk nanain mak:

  • konversaun pastorál katak halo ita nia-an sai bibi atan di’ak iha ita nia asaun pastorál tanba iha ita nia moris dala ruma ita tetu ita halo ida ne’e ida ne’ebé ema tenke gaba no realidade ida ne’e ita presiza halo konversaun pastorál hodi hateke ba ezemplu Maria nian ne’ebé fó buat hotu ho gratuidade
  • Ba iha periferia la dehan katak tenke ba fatin dook maibé haree uluk iha ita nia komunidade sira iha ne’ebé ita nia Irmán sira ne’ebé karik triste, iha problema ruma no ita sai indiferente, situasaun ida ne’e mak periferia ezistensiál ne’ebé presiza ita nia tulun no suporta
  • Fó importánsia ba kultura enkontru nia. iha ne’e nia esplika katak iha realidade ohin loron nian ema fasil atu komunika liuhusi rede sosiál sira duké hasoru no ko’alia ba malu direitamente. Iha pontu barak maibé pontu sira ne’ebé mensiona iha leten hafanun fali ita atu sai krítiku liután iha ita-nia asaun pastorál sira iha ita ida-idak nia misaun.

perpetua_baucau_assuntaIha mós pontu balun ne’ebé atu fó hanoin fila-fali mak hanesan presiza muda mentalidade, fórmasaun permanente, kolókiu no buona notte, ekilibriu kona-ba uza teknolojia komunikasaun nian no fidelidade ba ita nia regra moris nian.

Remata tiha aprezentasaun nia fó pergunta tolu atu reflete no hatán iha grupu. Pergunta sira ne’e mak:

Dezafiu sa de’it mak boot liu iha rai Timor no liu-liu iha Diozese Baucau, indika elementu importante husi liña orientadora misaun edukativa ne’ebé bele responde ba dezafiu sira no ikus mak oinsá profile FMA Timór nian“.

Reflesaun no resposta ba pergunta ida ne’e Irmán sira hamutuk halo síntezi hodi foti de’it pontu importante katak haree husi dezafiu sira ne’ebé ita hasoru iha buat lubuk ida maibé ida ne’ebé konkretu liu mak: Fiar ne’ebé la metin no kle’an, problema família: afeta mós labarik no foin-sa’e sira; Pastorál: menus kolaborasaun entre kongregasaun sira iha asaun pastorál; edukasaun: sistema edukasaun ne’ebé fraku afeta ba foin-sa’e sira no família nia  moris.

Tuir mai indika elementu importante husi liña orientadora ne’ebé bele tulun mak: Konversaun pastorál, haforsa pastorál familia nian, kapasidade atu hakbesik no halo akompañamentu pesoál ba labarik no foin-sa’e sira, haburas laran manas apostóliku no haburas empeñu pesoál atu sai konstante atu halo kolókiu no rekreiu.

Ikus liu mak profile/perfíl FMA Timór nian: iha parte ida ne’e Irmán sira diskute no fó hanoin ba malu no ikus mai halo síntezi hanesan tuirmai:

  1. Sai feto enkontru nian ho Maromak no ho ema seluk ho fiar metin
  2. hadomi nia vokasaun nu’udar edukadora ba foin-sa’e sira
  3. Sentidu hola parte ba institutu no ba kreda
  4. Domin no laran-manas ba apostoladu
  5. Sai ema integrada
  6. Kriativa no aten brani atu hatan ba situasaun ne’ebéhasoru
  7. Sensivel atu haree ki’ak sira nia presiza
  8. Sai feto ksolok no esperansa nian
  9. Domin boot no laran-metin ba Na’i-Feto
  10. Espíritu sakrifísiu,
  11. Simplisidade, no haraik-an
  12. Akollimentu no hatene rona
  13. Servisu hamutuk
  14. Karidade: Pasiénsia no laran-midar
  15. Amizade (friendship)
  16. Sensível ba misaun ad gentes

Remata tiha aprezentasaun iha asembleia Ir. Assunta rekomenda ba Irmán sira atu lee no reflete buat hotu ne’ebé ohin halo no bele foti pontu balun hodi tau iha ida-ida nia projetu pesoál. Enkontru ne’e la’o iha klima ne’ebé nakonu ho familiaridade no espontaneidade. Irmán sira hotu haksolok no hamutuk espresa sira nia sentidu gratidaun nia ba Ir Assunta ba ninia disponibilidade no laran-luak liuhusi kántiku.

(Albina do Carmo – Angelita Gomes)