Dili –  Grupu II Ezersísiu Espirituál hala’o iha Dili husi loron 9-15 Jullu remata ohin, memória Na’i-Feto Carmelo nian. Tema jerál Ezersísiu Espirituál nian ne’ebé foti inspirasaun husi S. Pedro nia Surat Dahuluk mak “Hori uluk kedas simu domin husi Maromak, ba esperansa rohan-laek ida, ita sai sasin nakonu ho ksolok”.

Tuir padre pregadór, Pe. Francesco Cais SDB, “Surat ne’e ema ladún koñese, maski pasajen ruma ita hetan iha Liturjia Oras nian, maibé nia obra-prima literária ida no hakerek ho lia-gregu fluente, elabora di’ak, ho kualidade exelente, ho vokabuláriu riku no váriu”.

Loroloron, Irmán sira hetan konferénsia/lectio ba dala rua kona-ba S. Pedro nia Surat Dahuluk ne’ebé iha kapítulu lima no iha kalan ba “Buona Notte”, provinsiál fó hanoin hikas elementu karizmátiku sira.

Kona-ba lectio sira, pregadór organiza aprezentasaun ho tópiku sira hanesan tuirmai ne’e: 1) Pedro ko’alia mai ita (1 Pd 1,1-2); 2) Ba esperansa moris ida (1Pd 1,3-12); 3) Esperansa ezijente ida (1Pd 1,13-20); 4) Liafuan no Kreda (1,22-2,10); 5) Sasin esperansa nian iha moris loroloron (2,11-20); 6) Hetan kura husi Kristu nia kanek (2,21-25); 7) Sasin sarani (3,1-12); 8) Hein ema hotu nia salvasaun (3,13-22); 9) Rotura/haketak an ho salan (4,1-6); 10) Pratika ospitalidade (4,7-11); 11) Tau an iha Maromak nia liman (4,12-19); 12) Ezortasaun finál ba bibi-atan no foin-sa’e eh membru sira (5,1-14).

Konvite tomak Surat ne’e nian mak atu hateke ba Kristu, Maromak nia Oan ne’ebé mai atu serví, no moris tuir ninia atitude sira, “sai atan”. Ita koko husu ba ita-nia an tanba sá husi kedas moris iha Belém, Jezús aprezenta an nu’udar haraik an, kiak, la defende an; la iha kbiit atu defende an husi Erodes mós no tenke halai ba Ejitu…. Razaun axétika mak hakarak hanorin ita atu kombate orgullu, salan nia abut; atu defende an hasoru hakaran podér nian, husi paixaun hotu mundu nian, husi hakarak atu komanda, atu posui, atu sai violentu, atu halo justisa; hakarak hanorin ita liberta an husi Satanás nia lasu. Razaun teolójika ba Jezús nia haraik-an ita hetan iha Mistériu Trindade nian: Aman moris ba Oan, Oan ba Aman, no Espíritu mak Aman no Oan nia domin. La iha ida mak buka afirma nia an rasik, defende ninia direitu rasik.

Iha omilia Misa konkluziva, iha-ne’ebé Irmán sira renova sira-nia votu kastidade, pobreza no obediénsia, Pe Francesco husik hela rekordasaun tolu, katka lia-menon sira ne’ebé nia foti husi Pedro nia Surat. Uluknanai, “ nia grasa loloos “(5,12). S. Pedro hateten iha ninia ezortasaun ikus katak hanoin situasaun sira ne’ebé Na’i tau mai ita, prova sira ne’ebé ita enfrenta ona no sei enfrenta, perspetiva sira ne’ebé iha ita-nia oin, mak Maromak nia grasa loos de’it. Grasa ne’e besik hela ita, ita lalika ba buka la hatene iha ne’ebé. Grasa tanba gratuita: grasa no hein gratidaun. Nune’e konvie atu agradese Maromak ba loron sira Ezersísiu nian.

Daruak, “Liafuan nia forsa ne’ebé bele fó moris”, husi fini imortál ida (1,23-24). Maromak nia Liafuan nafatin surprende ita, nafatin foun no nafatin loke mai ita orizonte foun, bainhira ita kolen, laran-susar, lakon esperansa…

Liafuan ikus mak “Jezús nia domin” (1,8). Jezús nia domin pesoál mak liafuan furak ita rona iha Testamentu Foun: “Jezús ida-ne’e imi hadomi, maski imi la haree Nia; no oras-ne’e maski la haree Nia, imi fiar iha Nia”. Jezús mak sentru ita-nia moris nian no ita tenke hadomi ho domin apaixonadu, kompara-laek ho amizade umana sira seluk, ho ternura ne’ebé hakonu fuan no tahan ita-nia sakrifísiu no ita-nia apostoladu. “Relasaun ho Jezús mak halo ita haksoit ho ksolok boot no glória nian, enkuantu ita to’o ba objetivu ikus ita-nia fiar nian, katak ita-nia klamar nia salvasaun (kf 1,8-9).

Iha loron Na’i-feto nian, Evanjellu dehna mai ita oinsá Jezús indika mai ita ninia Inan nu’udar maluk viajen nian no mmata-dalan iha ita-nia peregrinasaun iha rai ne’e ba ita-nia moris nia rohan, katak enkontru ho Na’i iha lalehan. Ita bele konfia iha Maria basá hanesan inan, nia nafatin hakarak oan sira nia di’ak.