Editoriál: Iha jubileu Mizerikórdia ita moris konversaun ekolójika

Loron 18 Juñu mak loron aniversáriu dahuluk “Laudato Si’” nian. Ita husu mai ita-nia an: ita koñese di’ak ona no tau ona iha prátika Amu-Papa Francisco nia hanorin kona-ba ekolojia integrál? Saida mak ita halo ona atu sensibiliza foin-sa’e sira kona-ba kuidadu ba ita-nia uma komún?

Karik ita labele halo buat barak iha nivel globál, maibé dezafiu boot ida ne’ebé kona ita mak muda ita-nia estilu moris nian tuir modelu materialista ne’ebé hatene konsuma de’it. Modelu ne’e ba kontra Maromak nia mehi, bainhira Nia hakiak ema no tau iha jardín mundu atu nia tau matan no halo sai di’ak liután. Iha Éden, ema moris iha armonia ho Maromak no kriasaun, to’o bainhira nia la ba kontra Maromak nia ukun-fuan. Konversaun ne’ebé Jubileu Mizerikórdia nian husu, inklui mós konversaun ekolójika, iha ita-nia relasaun ho ambiente no iha ita-nia relasaun umana. Nu’udar ema ita halo parte natureza no ita presiza natureza.

Nune’e mak «Proteje ita nia uma-komún sai dezafiu urjente ne’ebé inklui preokupasaun atu halibur família umana tomak hodi buka dezenvolvimentu ida ne’ebé sustentável no integrál, tanba ita hatene katak ita sei bele halo mudansa» (LS 13).

Ami propoin ukun-fuan sanulu ba moris sustentavel: 1) Tau matan ba bee; 2) Ekonomiza enerjia; 3) Redús produsaun lixu; 4) Uza kontentór resiklajen nian; 5) Evita uza produtu kímiku; 6) Evita uza saku plástiku; 7) Uza filafali surat-tahan; 8) Sae bisikleta eh la’o ain; 9) Tau matan ba flora no fauna; 10) Hanoin globalmente, atua lokalmente.