Revista Tatoli Janeiru / Marsu 2016
Editoriál: Jubileu Mizerikórdia no Laudato Si
Jubileu iha inísiu iha Bíblia (Lv 25, 9), no buat tolu mak Jubileu ne’e husu: Se ema ida lakon liberdade ho Jubileu nia hetan fali liberdade rasik, sai husi moris atan; se ema hahú halo tusan no ida-ne’e la justu, nia hetan perdua husi tusan; se ema ida lakon nia rai, nia iha direitu atu hetan fali, atu hahú moris fali ho nia família. Ne’e mak diresaun polítika, ekonómika, sosiál no ekolójika Jubileu nian. Jezús iha Galileia (Lc 4) proklama Jubileu, Tinan ida Grasa nian. Iha tempu ne’ebá galileu sira selu impostu tolu: ida ba Imperadór romanu, ida ba Templu no ida ba Tetrarka. Iha situasaun pobreza ne’e mak Jezús haklaken Jubileu. Ida-ne’e dimensaun sosiál. Ita-nia esperiénsia relijioza nu’udar sarani iha ligasaun kle’an ho vida ekonómika, sosiál, integra fiar iha moris.
Ita tenke tau mós Jubileu iha kontestu “Laudato si’ nian, krize ekolójika nian. Ita dehan Jubileu hahú iha Bíblia, no S. Agostinho hateten “Bíblia dahuluk ne’ebé Maromak haraik mai ita mak kriasaun”. Papa Francisco iha Laudato Si’ hateten katak ita-nia planeta, “halerik hasoru buat aat ne’ebé ita halo ba nia… Ita buras hodi hanoin katak ita mak rai-na’in ne’e-duni ita bele ukun arbiru no iha autorizasaun atu hadau na’ok buat hotu ne’ebé nia iha. Violénsia ne’ebé iha ema nia fuan, no fuan ne’ebé kanek tanba sala, mosu momoos iha sinál moras oioin nian iha rai, bee, anin no kriatura sira tomak. Tan ne’e, iha ema kiak-sira nia leet, ne’ebé ema hewai no haterus, ita bele sura mós ita-nia rai…” (LS 2).
Liga Jubileu Mizerikórdia ho Laudato si’, husu ita atu moris konversaun ekolójika, konverte an ba ekolojia integrál ida: ita presiza muda ita-nia estilu moris nian nakonu ho gastu sira no violénsia hasoru ita-nia planeta. Se ita hadomi Maromak ita labele la hadomi no proteje buat ne’ebé nia hakiak, ema no natureza ida iha ida seluk nia sorin. No ida-ne’e mizerikórdia!