Venilale –  Feto-raan na’in sanulu ne’ebé rona no sente Maromak nia bolun no ho seriedade hakarak deskobre atu bele hatán ba Nia, ohin halibur iha Venilale (komunidade Maria Auxiliadora) atu halo retiru no reflete kona-ba fini vokasaun nian. Vokasaun mak bolun ida husi Maromak atu kumpre buat ruma espesífiku ba Nia no ba Ninia Reinu. Maibé sá loos mak vokasaun se la’ós fini ki’ik ida? Ai-oan ida ne’ebé presiza rega no kultiva ho atensaun no delikadeza, atu bele fó fuan!

Nune’e, ohin, 4 Dezembru, Ir Alma Castagna, provinsiál FMA TIN gia feto-raan sira-ne’e atu reflete kona-ba sira-nia resposta ba Maromak nia bolun. Ir Alma, husi leitura Evanjellu Mt 14,1-9.18-23 kona-ba ai-kanoik ema ne’ebé kuda fini, lori foin-sa’e sira atu haree sá loos atitude sira ne’ebé influénsia sira-nia loke-an hodi buka Maromak nia hakaran. Maromak bolu ema, kari fini Liafuan nian ba ema no ema hatán maibé ninia resposta, depende ba fatin fini monu bá: iha dalan/fatuk-laran, iha ai-tarak-laran eh iha rai-isin.

Pasajen ne’e lori atu haree sá de’it obstákulu ema hetan bainhira hahú reflete kona-ba Maromak nia dalan. Bainhira Jezús ko’alia kona-ba fini monu iha fatuk-laran, fini la buras. Tanba sá? Jezús dehan klaru: ema ida-ne’e nia konviksaun ladún kle’an…Konviksaun la kle’an halo ema nakdoko bainhira mosu difikuldade, babeur oioin, bainhira haree defeitu rasik ne’ebé susar atu halakon…

Fini ne’ebé monu iha ai-tarak laran, tuir Jezús nia esplikasaun mak ema ne’ebé husik nia preokupasaun no ansiedade foti nia kapasidade atu fó atensaun ba sinál sira Maromak tau iha nia moris…Autór ida hanaran “dezorden mentál”, katak buat ne’ebé mosu iha ema ne’e nia moris sai motivu ba ansiedade, tanba nia la hatene kontrola ninia fantazia, dezeju, hanoin. Ema sira ne’e halai tuun-sae maibé la hatene fó prioridade ba buat ne’ebé sira halo.

Fini ne’ebé monu iha rai-isin fó fuan dala atus ida, neenulu, tolunulu, konforme ida-idak nia kapasidade eh talentu. Fini di’ak ne’e iha kbiit atu buras no fó fuan, tanba fiar katak difikuldade, opozisaun ka buat oioin ema hasoru, labele taka dalan ba Maormak nia grasa no kbiit.

Ir Alma fó pista ruma atu feto-raan sira ne’ebé hakarak deskobre ho sériu Maromak nia planu atu hanoin “oinsá simu Maromak nia fini iha moris rasik;  susar ne’ebé momentu ne’e sente todan liu; saida mak tenke halo atu halo buras Maromak nia fini iha moris rasik; sé mak tulun atu komprende Maromak nia hakaran?” Hafoin sira ida-idak ba hasoru no ko’alia ho nia hodi fahe sira-nia esperiénsia.

Tuir Ana Luzita (Alucy), nia simu Maromak nia fini hanesan rai-di’ak atu bele fó fuan… no iha momentu ne’e nia la sente todan tanba iha momentu ne’e nia sente Maromak nia prezensa iha nia moris… No, “bainhira hetan susar ha’u presiza halai ba Maromak no la husik orasaun…” Ba Ana Luzita, “Na’i-Feto mak tulun ha’u atu komprende Maromak nia hakaran”.

Ba Lídia Baptista (Lili), “Atu simu Maromak nia fini ha’u presiza rona Maromak futar Liafuan, rona ema seluk nia ideia no mós obediénsia”. Se karik hetan susar, Lídia konvensida katak presiza iha atitude nakloke, “labele taka an” no “ema ne’ebé tulun atu komprende Maromak nia hakaran mak Jezús nia prezensa liuhusi padre, madre sira”.

Foin-sa’e feto na’in sanulu ne’e mai husi Baucau, Lospalos, Dili, Kailako no Venilale sei hahú halo volontariadu vokasionál iha loron 5 Janeiru iha komunidade FMA ruma (Laga, Venilale, Dili).

Bom caminho!