Infánsia no adolexente misionária partisipa kongresu “Missio” Timor-Leste 2015

Infánsia no adolexente misionária  partisipa kongresu “Missio” Timor-Leste 2015

Infansia-adolexensia misionaria BaucauMaliana- Bazeia ba selebrasaun loron mundiál misaun nian, dioseze tolu (Baucau, Dili no Maliana) hala’o kongresu infánsia no adolexente misionária iha Maliana. Atividade sira ne’e hahú  husi loron, 22 – 25 Outubru iha Maliana. Objetivu husi atividade sira ida ne’e mak uluknanai atu selebra hamutuk loron mundiál misaun nian no mós atu hafanu fali labarik sira atu moris tuir sira nia kompromisu “Labarik tulun labarik ho espiritu orasaun, esmola sakrifisiu no sasin.

Atividade sira ne’ebé halao mak hanesan; sertame (cerdas-cermat), kompetisaun lee Biblia no kanta salmu, dezeñu, asaun karitativa ba ferik katuas sira, peregrinasaun no mós buat seluk tan. Atividade sira hirak ne’e envolve labarik hotu iha dioseze tolu nia laran.

Buat ne’ebé interesante tebes mak iha loron segundu, maizumenus tuku tolu ho balun labarik hotu halo peregrinasaun hodi la’o ain hahú husi igreza too koleju Maliana ho objetivu atu hanoin fila-fali misionária dahuluk sira nia misaun, dedikasaun no sakrifisiu ne’ebé sira halo hodi tulun Timor-oan sira iha parte espirituál no intelektuál. Peregrinasaun ne’ebé kuaze han oras rua ho balun manifesta duni labarik sira nia domin no sakrifisiu hodi espresa ho modun partikulár sira-nia gratidaun ba misionáriu dahuluk sira ne’ebé haluha kolen ba Kreda no povu Timor nia di’ak.

vizita ferik-katuas sira1 vizita ferik-katuas siraIha nia lia-menon diretór nasionál POM (Obra Pontificia Missionária) Pe. Mozinho Lopes hateten katak, infánsia misionária tenke hatene halo sakrifisiu no karidade hodi fó sasin ba ema seluk kona-ba Kristu nia domin. Nia mós konta istoria kona-ba kolejiu Maliana ne’ebé produs ona ema matenek-nai’n barak inklui mós Amu Bispu Don Basilio. Nia dehan misaun iha Maliana hahú kedas iha tinan1948, koléjiu Maliana hahú loke iha tinan 1950 no parókia iha tinan 1974. Obra hirak ne’e ho objetivu atu kapasita ema iha parte intelektuál no espirituál.

 Iha tempu hanesan diretór missio dioseze Baucau Pe. José Gonzaga relata asuntu tolu ne’ebé importante atu labarik sira hatene mak: uluknanai misaun tenke hahú husi uma ba uma ne’ebé signifika katak atu haklaken presiza la’o la’ós hein deit. Segundu misaun tenke husi fuan ba fuan katak atu hala’o misaun presiza karidade nu’udar baze ba ita-nia evanjelizasaun no ikus liu nia dehan misaun silensiozu katak presiza mós pauza no reflesaun iha ita-nia misaun nune’e ita bele avalia fali buat ne’ebé ita hala’o.

Loron datoluk labarik sira halo mós asaun karitativa ba ferik no katuas sira. Sira ho espontaneidade tulun ferik sira ho buat ne’ebé sira bele hanesan hamoos sira nia uma, kuru bee, fase bikan no mós tein. Sira mós oferese ba ferik no katuas sira oferta kiik ne’ebé sira lori. Avó sira kontente liu ho labarik sira nia prezensa, la’ós tanba sasán ne’ebé sira lori maibé tanba ksolok no domin ne’ebé  labarik sira hatudu ba sira.

Iha loron ikus misa enseramentu nian prezide direitamente husi Amu-Bispu dioseze Maliana nian Don Norberto ho konselebrante sira kuaze na’in sanulu. Iha nia omilia Amu-Bispu foti personajen Bartimeu hodi sita nia liafuan ne’ebé dehan “Na’i halo ha’u haree” liafuan simples ida ne’e halo transformasaun ba nia moris no dudu nia atu sai misionáriu hodi haklaken ba ema kmanek hotu ne’ebé nia hetan husi Maromak. Dalabarak ita la hatene hakilar hodi fó sai ita-nia frakeza sira, ita-nia moras sira, ita-nia difikuldade sira; dalabarak mós ita nonok ho situasan sira ne’ebé mosu iha ita-nia rai, ita-nia família no ita-nia sosiedade.

Ba labarik OPIAM (Obra Pontificia Infância e Adolescência Missionária) sira, Amu-Bispu hameno atu bele fó sasin ho sira nia moris, liafuan no komportamentu sira. Ho atividade sira loron hirak ne’e tulun imi atu hakilar hanesan Bartimeu hodi husu Jezús atu halakon nakukun ne’ebé haleu ita, atu loke ita-nia matan ba situasaun sira ne’ebé haleu ita. Ita hotu presiza kolabora atu transforma nakukun ba naroman.

Iha mós diskursu husi diretór nasionál ne’ebé hateten katak naran POM transforma ona ba Missio Timor Leste (MTL) tanba missio ne’e rasik signifika katak misaun. Nia mós fó sai katak protetór ba Missio Timor-Leste mak S. João Paulo II.

Pe. Mozinho mós hatoo Amu-Papa nia mensajen ba loron mundial misaun nian hodi subliña buat rua. Primeiru, Amu-Papa dehan “Sira ne’ebé tuir Kristu tenke sai misionária, no nia hatene katak Jezús la’o hamutuk ho nia, koalia ho nia, dada iis ho nia no servi ho nia. Sente Jezús moris ho nia iha knaar misionária nia.” Segundu, iha toos boot misaun kreda nian ita ida-ida simu bolun atu moris didiak ita nia  empeñu sira hodi fó sasin ho korajen no laran luak.” Mensajen ida nu’udar fanun ida ba ita hotu iha ita nia evanjelizasaun katak ita sai instrumentu Kristu nian atu hala’o no konxiente katak Kristu rasik servisu iha ita.

Depoizde misa entrega estátua S. João Paulo II ba dioseze Baucau tanba tinan 2016 atividade sira ne’e sei halo fali iha dioseze Baucau.

Labarik hotu partisipa ho entuziasmu maski iha programa balun ne’ebé la hala’o tanba tempu la too no mós tanba mudansa iha oráriu no atividade sira balun.

vizita ferik-katuas sira2Partisipante sira ba kongresu ne’e kuaze rihun ida tanba inklui labarik hotu OPIAM, grupu kategoria oi-oin kreda nian, animadór/a no responsavel grupu ida-idak nian no mós reprezentante husi inan-aman balun. Grupu Infánsia Misionária ne’ebé FMA sira anima ne’ebé partisipa mak husi komunidade Eusebia Palomino (Dili) no Teresa d’Ávila (Baucau).

Hein katak ho atividade hirak ne’e sensibiliza duni labarik sira atu fó sira nia kontribusaun tuir sira nia abilidade ne’ebé iha hodi kolabora iha misaun kreda nian liu-liu iha família no sosiedade ne’ebé sira hela bá.

(Albina do Carmo)