Kardeál Pietro Parolin selebra ho Timor-Oan sira tinan 500 Evanjellu tama iha Timor-Leste
Dili – Sekretáriu Estadu Vaticano nian, Kardeál Pietro Parolin marka tinan 500 Kreda Katólika iha Timor-Leste iha sábadu, 15 Agostu, hodi ezorta Timor-oan sira atu haklaken ho fiar Liafoun Di’ak ne’ebé sira simu ho ksolok tinan 500 liubá. Kardeál ne’ebé reprezenta Papa Francisco iha selebrasaun, marka eventu ne’e ho Misa solene festa litúrjika Asunsaun nian iha Tasi-Tolu, Dili.
Molok selebrasaun, D. Basílio do Nascimento, Prezidente Konferénsia Episkopál Timorense no Bispu Baucau nian fó nia liafuan benvindu nian hodi agradese Papa Francisco no Santa Sé nia konsiderasaun boot ba Timor-Leste, hodi haruka ema daruak Santa Sé no Kreda universál nian atu mai to’o Timor-Leste hodi asina akordu no selebra tinan 500 evanjelizasaun nian.
Misionáriu dominikanu sira ne’ebé “kari fini Evanjellu iha rai Oekussi nian” iha 1515, “moris no sai ai-hun boot ida ho fuan wain”, Amu Basílio dehan. Se bainhira Portugal husik Timor iha tinan 1974 populasaun katólika 30% de’it, ohin Timor-Leste ho populasaun 1.200.000, 97% mak katóliku. “Jezús Kristu nia Evanjellu tama kle’an iha Timor-oan nia klamar, to’o halo kristianizmu, ho modu partikulár katolisizmu pilár ida identidade nasionál nian, elementu fundamentál ida klamar nian no unidade nasionál nian”, Amu Basílio hatutan. “Evanjellu nia fuan”, D. Basílio kontinua, “bele haree iha Igreja lokál nia baburas liuhusi inkulturasaun moris Evanjellu nian, iha baburas vokasaun nian ba vida konsagrada no iha asunsaun valór Evanjellu nian iha vida pesoál, koletiva no nasionál nu’udar valór normativu sira Timor-oan nian”. Maski “korrespondénisa ne’e la’ós nafatin iha fidelidade, nia sai dezafiu ida ba Kreda iha tempu modernu sira ohin nian”, nia salienta.
Komenta Evanjellu kona-ba João Batista haksoit ho ksolok iha Isabel nia knotak bainhira Maria ba vizita nia, Kard. Parolin dehan katak bele haree ksolok iha Timor-oan sira esprime ho modu oioin bainhira Evanjellu to’o iha ne’e tinan 500 liubá. “Ita bele imajina de’it katak bainhira misionáriu sira lori Kristu ba povu Timór, sira haksoit iha ksolok, tanba mensajen Evanjellu nian, nafatin ko’alia ba ema nia fuan nia dezeju profundu. Basá tebes duni, iha Kristu ksolok moris nafatin iha imi”, Kard. Parolin dehan. Nia husu atu ita kontinua “tama iha korrente ksolok nian”, ne’ebé hanesan mós ho “kontinua serbisu evanjelizasaun nian”, atu lori Kristu ba sosiedade timorense. Nia hateten katak, oras-ne’e Timor-oan sira nia tempu atu kontinua serbisu evanjelizasaun nian liuhusi “fiar no asaun”.
Uluknanai, kompromisu ba “fiar no dixipuladu”: ita tenke iha konviksaun kona-ba ”fiar liuhusi relasaun pesoál ho Kristu, ne’ebé ita simu ona iha Batizmu”. Ita tenke tau Kristu iha ita-nia moris nia sentru, basá Nia mak iha liafuan moris rohan-laek nian no iha uniaun ho Kreda ne’ebé Kristu harii, ita sei hetan ksolok ne’ebé la nahas. “Jezús husu husi ita hahalok morál ne’ebé rejeita egoízmu tomak no uza laloos ema seluk”, husu mós “kompromisu atu atua ho maneira ida iha-ne’ebé ema rekoñese ita nu’udar Ninia eskolante sira”. Ho sakramentu no orasaun ita simu kbiit atu sai dixípulu fiél sira Jezús nian.
Daruak, kompromisu anúnsiu nian. Nu’udar dixípulu sira ita mak uluk atu proklama katak “Jezús mak Na’i, no uluk liu atu halo buat hotu Nia dehan mai ita”. Nu’udar dixípulu sira, ita tenke sai “komunidade ne’ebé bá”, hanesan Jezús ne’ebé nafatin “on the go”, husi knua ida ba knua seluk atu lori Maromak nia mizerikórdia ba ema hotu . Hanesan Papa Francisco hanorin ita, nu’udar Kreda ita tenke “sai ba ema seluk, buka sira ne’ebé monu, hamriik iha kruzamentu sira no simu marjinalizadu sira” … ita tenke “envolve an iha liafuan no hahalok iha ema sira nia moris loroloron nian” … ita tenke sai “solidáriu, hamriik iha ema sira nia sorin iha sira-nia ain-hakat ida-idak maski difisil karik bá” … no ita tenke nafatin “nakonu ho ksolok, hodi hatene oinsá haksolok nafatin”.
Prezente mós iha selebrasaun tinan 500 evanjelizasaun iha Timor-Leste, Mons. Joseph marino, Núnsiu Apostóliku Timor-Leste nian; Mons. José Lay, bispu Kreda Macau nian; Mons. Eugene Hurley, bispu Darwin-Austrália nian; Pe. Mateus Lopes da Cruz, reprezentante Bispu Atambua nian; Mons. Francisco Ming Tao nu’udar ofisiál Vaticano nian ne’ebé akompaña Kard. Parolin; Mons. Leopoldo Girelli, Núnsiu Apostóliku Singapura nian.