Synodus Episcoporum Bollettino – Ohin sesta, 26 Outubru 2012 hahú Kongregasaun Jerál da-20 ba aprezentasaun no votasaun Mensajen Sínodu Bispu sira nian ba Maromak nia Povu.

Prezidente delegadu iha Kongregasaun ohin mak Kardeál John TONG HON, Bispu Hong Kong (XINA) nian.

 

Sínteze mensajen nian:

Iha abertura dokumentu nian, bispu sira fó hanoin kona-ba pasajen evanjélika João nian kona-ba Jezús nia enkontru ho samaritana iha posu: ne’e maka ilas ema kontemporáneu nian ho kusi mamuk ida, ne’ebé sente hamrook no nostaljia ba Maromak, no Kreda tenke bá hasoru atu halo Na’i sai prezente ba nia.

No hanesan samaritana, ida ne’ebé hasoru Jezús labele la sai sasin anúnsiu salvasaun no esperansa Evanjellu nian.

Haree ba espesífiku kontestu evanjelizasaun nian, Sínodu fó hanoin kona-ba nesesidade atu halakan filafali fiar ne’ebé iha risku atu hela iha nakukun husi kontestu kulturál ohin nian, mós tanba batizadu barak nia fiar ne’ebé sai fraku. Enkontru ho Na’i, ne’ebé revela Maromak nu’udar domin, bele akontese de’it iha Kreda, nu’udar komunidade simun nian, iha esperiénsia komuñaun nian; husi ne’e maka sarani sira sai sasin iha fatin seluk mós. Maski nune’e, Bispu sira salienta katak atu evanjeliza presiza uluknana’i evanjeliza an no lansa apelu ida – hahú husi an  rasik – ba konversaun basá Jezús nia eskolante sira nia frajilidade hatodan misaun nia kredibilidade. Konxiente kona-ba faktu katak Na’i maka gia istória nune’e buat aat sei la manán, bispu sira konvida sarani sira atu manán ta’uk ho fiar no atu hateke ba mundu ho korajen hakmatek nian basá, maski nakonu ho kontradisaun no dezafiu,mundu kontinua sai mundu ne’ebé Maromak hadomi. Nune’e, lalika fó fatin ba pesimizmu: globalizasaun, sekularizasaun no senáriu foun sira sosiedade nia hanesan migrasaun. Maski ho difikuldade no terus ne’ebé nia lori hó, tenke sai oportunidade evanjelizasaun nian. Evanjelizasaun foun la’ós buka estratéjia foun hanesan fali Evanjellu maka produtu ida merkadu nian, maibé deskobre filafali modu oinsá atu ema hakbesik ba Jezús.
Mensajen haree ba famíla nu’udar fatin naturál evanjelizasaun nian no salienta katak Kreda, polítika no sosiedade tenke apoia nia. Iha família laran tenke subliña papél feto sira nian no fó hanoin kona ba divorsiadu sira no sira ne’ebé kaben filafali: maski konfirma filafali dixiplina kona-ba asesu ba sakramentu, fó hanoin fali katak Na’i la husik sira mesak no katak Kreda maka uma simun nian ba ema hotu.  Mensajen mós temi vida konsagrada, sasin ba sentidu ultraterrenu ezisténsia umana nian, no parókia sira nu’udar sentru evanjelizasaun nian: fó hanoin kona-ba importánsia formasaun permanente ba amlulik no relijiozu/a sira no konvida leigu sira (movimentu no realidade ekleziál foun sira) atu evanjeliza hodi metin  iha komuñaun ho Kreda. Evanjelizasaun foun mós bele hetan kooperasaun  di’ak ho Kreda  seluk no komunidade ekleziál sira, basá espíritu anúnsiu Evanjellu nian mak anima sira mós. Atensaun partikulár tenke fó ba foin-sa’e sira iha perspetiva raronak no diálogu nian atu halibur sira, no keta hamate sira-nia entuziazmu.
Hafoin mensajen ko’alia kona-ba diálogu: diálogu ho kultura, ne’ebé presiza atu iha aliansa foun entre fiar no razaun; ho edukasaun; ho siénsia, bainhira la sulan ema iha materializmu sai aliadu iha umanizasaun moris nian; ho arte, ho mundu ekonomia nian no ho mundu serbisu nian; ho ema moras no terus-na’in sira, ho polítika, hodi husu atu iha empeñu interese-laek no transparente ba di’ak komún, ho relijiaun seluk. Ho modu partikulár, Sínodu afirma katak diálogu interrelijiozu kontribui ba dame, rejeita fundamentalizmu no denunsia violénsia kontra fiar-na’in sira. Mensajen fó hanoin kona-ba posibilidade ne’ebé Tinan Fiar nian oferese, husi memória Konsíliu Vaticano II nian no husi Katesizmu Kreda Katólika nian. Ikusnian hatudu espresaun rua vida fiar nian, importante ba evanjelizasaun foun: kontemplasaun, iha ne’ebé silénsiu halo atu bele simu di’ak Maromak nia Liafuan, no servisu ba kiak sira, hodi haree Kristu iha sira-nia oin.

Parte ikus nian, ko’alia kona-ba Kreda iha rejiaun oioin mundu nian no ba ida-idak fó enkorajamentu atu haklaken Evanjellu: ba Kreda sira Oriente nian husu atu bele pratika fiar iha kondisaun dame no liberdade relijioza nian; ba Kreda sira Áfrika nian husu atu dezenvolve evanjelizasaun iha enkontru ho kultura antiga no foun sira, hodi apela mós ba governu sira atu hapara konflitu no violénsia sira. Sarani sira Amérika Norte nian, ne’ebé moris iha kultura ida ho espresaun barak dook husi Evanjellu, tenke hateke ba konversaun, nakloke atu simu imigrante no refujiadu sira. Amérika Latina hetan konvite atu moris misaun permanente atu enfrenta dezafiu sira  ohin nian hanesan pobreza, violénsia, no mós kondisaun foun sira pluralizmu relijiozu nian. Kreda iha Ázia, maski nia maka minoria ki’ik ida, dala barak tau iha sosiedade nia ninin no moris iha persegisaun, hetan enkorajamentu no ezortasaun atu moris iha fiar metin. Europa, marka ho sekularizasaun dala barak agresiva no ho kanek sira husi rejime uluk nian, konsege kria kultura ida umanizmu nian ho kbiit atu fó oin foun ba ema nia dignidade no konstrusaun di’ak komún nian; difikuldade sira la bele dezanima sarani europeu sira, maibé tenke haree nu’udar dezafiu ida. Ba Oseania, husu atu tau atensaun tan ba empeñu haklaken Evanjellu nian.

Mensajen taka ho konsagrasaun ba Maria, Fitun evanjelizasaun foun nian.