PERAYAAN SYUKUR 125 TAHUN GEREJA KATOLIK DI SUMBA

Palla (Sumba) – Iha loron 30 Outobru 2014 marka eventu espesial ida ba sarani Katólika iha Ilha Sumba, tanba loron ne’e importante tebes hodi tinan Jubileun 125, Igreja Katólika ninia prezensa. Atu to’o iha selebrasaun boot ida ne’e, preparasaun iha tinan ida nia laran mak hanesan hala’o formasaun ba familia sira iha bairo-bairo ho motivasaun katak hametin liutan sarani sira nia fiar iha Jezús. Nune’e molok atu to’o iha selebrasaun Jubelium ida ne’e, Dioseze prepara Tridum ba sarani sira, durante iha Tridum nia laran halo sarani sira reflete fila fali oinsá Jornada fiar sarani nian iha Ilha Sumba.

Iha selebrasaun Jubileu 125, Igreja Katolik iha Sumba (Dioseze Weetebula), hetan partisipasaun ativu husi parte Governu, Islamiku, Protestante no sarani tomak Dioseze nian. Iha selebrasaun Misa agradesementu nian dirije husi Nunsiu Apostoliku Mgr. Antonio Guido Filipazzi, Bispo 2 husi Maumere no Ende nian, no Bispo Edmund Woga, CSsR maski ho kondisaun moras (ho kursi roda), iha diskursu badak Mgr. fo dezafia ba Amlulik, Relijioza/o no sarani sira katak keta ta,uk atu sai sasin Evanjellu Ksolok Jezús nian ba ema seluk liu husi liafuan no hahalok sira, no Nunsiu mós insiste tan ba Amlulik, Relijioza/a no sarani katolik sira katak “konaba Sakramentu Rekonsiliasaun”tanba ita nia nia Maromak mak Maromak Laran Sadia. Loron 29 Outobru iha atividade ba labarik sira SEKAMI (Infánsia Misionária) nian iha Dioseze laran hamutuk 2.000, hodi halibur hamutuk iha eskola Saun Aloysius – Weetebula nian, hodi halo animasaun hamutuk no hatudu teatru husi labarik SEKAMI husi parokia oioin, furak tebes tanba komisaun ba SEKAMI nian prepara múzika hanesan ba labarik hotu, nune’e labarik hotu sente kontente no ánimu liu husi animador no frater sira. Husi komunidade irman nain 2 no animador nain 3 mak akompaña labarik SEKAMI hamutuk 34 husi Parokia Saun Mateus – Palla.

Maluk sira tuir mai ami sei haktuir oituan oinsá fini fiar sarani Katólik nian iha Sumba.

Molok missionario sira tama iha Sumba, ema rai nain sira fiar ona iha Zending (Protestante) iha sekulu XIX ne’ebé iha tempo ne’e iha situasaun ne’ebé difisil tebes. Ho sira nia background hirak ne’e ita bele komprende oinsa igreja ninia dezenvolvimentu hahu husi tempu ne’eba to’o agora, bele haree katak Igreja no Protestante sira la’o hamutuk hodi haklaken Maromak Nia Liafuan iha Ilha Sumba. Iha 21 Outobru 1889, missionario Jesuita sira dahuluk tama iha Sumba, molok ne’e sira hela iha Larantuka nune’e Sumba hola parte misaun Larantuka nian, sira ne’ebé sai missionario dahuluk mak padre Jesuita, bruder no foinsa’e Flores nian nain 7 (Pe.Bernard Schweit,SJ no Br. Willem Busch,SJ), sira mak ema dahuluk ne’ebé lori fini fiar Katólika nian hodi kuda iha Ilha Sumba nian durante tinan 8 nian laran(1889-1898). Iha loron 29 Novembru 1889, missionario sira husik hela Sumba, tanba iha momentu ne’e sira hasoru difikuldade ne’ebé boot no todan tebes, iha tempu ne’e ema 1.054 mak sai sarani Katólik.

Durante tinan 1889 – 1921,sarani sira sente katak sira hanesan bibi sira ne’ebé laiha bibi atan no namkari deit ka momentu mamuk nian. Iha 12 Junho 1921 – junho 1929, Kongregasaun SVD mak kontinua fali sira nia iha Sumba no Sumbawa ho nia sentru iha Ende no missionario sira hala’o fali vizita pastoral tinan –tinan maibé la hela iha Sumba. Iha 26 Mei 1957, misaun Sumba no Sumbawa entrega fali Missionario sira Redemptoris nian no sarani sira total 9.500 ho motivu katak SVD sira nia emar la to’o. Iha 6 Fevereiro 1969 ba dahuluk Mgr. G. Kherubim Parera, SVD simu ordenasaun Episkopal Weetebula nian. Iha 18 Abril 2008 Bispo ne’e muda ba Maumere, no iha fali 16 Julio 2009 Mgr. Edmund Woga, CSsR simu ordenasaun Episkopal daruak nian nu’udar Bispo Weetebula nian. To’o momentu ne’ebé selebra tinan Jubileum 125 ida ne’e; total sarani 174.553, iha parokia 25, stasaun missionario iha 355, kongregasaun ba Amlulik nian iha 6 (SVD, Redemptori, SDB, Karmelito, OCD) no Diosezanu; kongregasaun feminina nian iha 9 (ADM,CIJ,PRR, Alma, Ssps, OSF, FMA, WajahKudus, Sang Timur) no kongregasaun Frater/Bruder mak BHK no Alma.

(FMA Palla/Sumba-Indonesia)