15 Janeiru

Festa Virjen kiak sira-nian iha Banneux

Banneux Notre Dame mak vila belga ki’ik-oan ida, situa iha provísia Louveigné, dook kilómetru besik 20 husi ninia kapitál Liège. Banneux signifika “banál ka komún”. Naran ne’e uza atu hatudu fatin iha-ne’ebé makhorik sira kiak liu, ne’e duni, sira iha lisensa atu uza gratuitamente ai husi ai-laran, ba konsumu doméstiku no uza kampu sira ho du’ut atu fó han ba sira-nia balada sira. Iha 1914 de’it, mak aumenta Notre Dame, katak, ‘Nossa Senhora’, ba vila ne’e nia naran. Ida-ne’e tanba vila ne’e salva husi destruisaun durante Funu Mundiál Dahuluk. Tuir makhorik sira, ida-ne’e tanba grasa intervensaun espesiál sira simu husi Virjen Maria iha períodu ne’e.

Juliano Beco moris iha rejiaun koñese nu’udar “la fange”, katak “tahu-laran”, fatin úmido, dodok besik bee-matan ho naran hanesan. Juliano mak foin-sa’e metalúrjiku ida, foin kaben ho Luisa Wegimont. Ema onradu, serbisu-na’in, dedikadu ba uma maibé la fó importánsia ba fiar. Iha 1933, Juliano sai dezempregadu, aman ho oan na’in hoti, maibé la preokupa atu fó ba sira formasaun relijioza. Oan-feto boot, Mariete, ho tinan 12 ona maibé seidauk halo Primeira Komuñaun. Nia frekuenta duni katesizmu maibé nia la pasa ezame.

Iha loron 15 Janeiru tinan ne’e nian, Nai-Feto mosu ba Mariete, ne’ebé hein nia alin atu fila, besik Janela dapur nian, hodi observa neve ne’ebé taka paizajen tomak. Besik tuku hoti kalan, nia haree feto furak liu ida, nabilan, iha kalohan nia leten, iha jardín. Feto ne’e halo sinál ba nia ho liman, hodi konvida menian ne’e atu hakbesik. Maibé nia inan impede, nune’e Na’i-Feto lakon tiha.

Mariete hahú reza maka’as, hodi husu ba Santísima Virjen atu filafali. Kalan-kalan iha tulu hotu, nia sai ba jardín. Iha kalan datoluk, Na’i-Feto mosu ba nia ba dalarua. To’o loron 2 Marsu, Nia mai fali dala neen, iha-ne’ebé nia revela: “Ha’u mak Virjen Kiak sira-nian”, “Ha’u mai hakmaan hotu-hotu nia terus”, “Bee-matan ida-ne’e, ha’u rezerva ba nasaun hotu, atu hakmaan terus sira”. Nia mós husu: “Reza barak” no manifesta dezeju atu harii kapela ki’ik-oan ida. Iha aparisaun ikus, nia konfirma ninia identidade: “Ha’u mak Makso’in nia Inan, Maromak nia Inan!”.

Mariete nia aman-inan konverte, nune’e mós família sira seluk vila nian. Vigáriu vila Banneux Notre Dame nian, halibur populasaun atu loroloron harohan rozáriu. Romaria sira aumenta basá ema hotu hakarak kona bee husi bee-matan “la fange” (tahu) atu hetan kura ba moras sira isin no klamar nian. Milagre barak mak ema simu no dokumenta hotu, enkuantu autoridade relijioza sira estuda aparisaun sira. Iha 1942 Igreja, liuhusi Bispo Liège nian autoriza kultu ba Na’i-Feto Banneux nian, Virjen Kiak sira nian. No, Iha 1949, Bispu ne’e duni rekoñese nu’udar auténtika aparisaun ualu Virjen Maria nian ba Mariete Beco. Iha 8 Agostu tinan hanesan hahú hari’i ninia Santuáriu, iha lokál aparisaun nian.

Tuirmai hahú mosu igreja barak iha parte oioin mundu nian dedika ba invokasaun Na’i-Feto Kiak sira-nian (Nossa Senhora dos Pobres).