15 Agostu 2023

ASUNSAUN VIRJEN MARIA NIAN

Papa Francisco nia lia-menon iha solenidade Asunsaun molok orasaun Angelus.

 

Maun no biin-alin sira, ‘buongiorno’!

 

Ohin, solenidade Asunsaun Virjen Maria nian, ita kontempla nia ne’ebé sa’e klamar no isin iha glória Lalehan nian. Evanjello ohin nian mós aprezenta nia enkuantu sa’e, iha ne’e bá «foho» (Lc 1,39). No tanba sá sa’e? Atu tulun ninia prima Izabel, no iha-ne’ebá haklaken ninia knananuk ksolok Magnificat nian. Maria sa’e no Maromak nia Liafuan revela mai ita saida mak karakteriza nia bainhira sa’e ba leten: servisu ba maluk no hahí Maromak. Buat rua hotu: Maria mak feto servisu nian ba maluk no Maria mak feto ne’ebé hahí Maromak. Evanjelista Lucas, defaktu, haktuir Kristu rasik nia moris nu’udar subida ida ba leten, bá Jerusalém, fatin saran an nian iha krús, no modu hanesan deskreve mós Maria nia dalan. Atu habadak, Jezús no Maria,  la’o iha dalan hanesan: moris rua ne’ebé sa’e ba leten, hodi glorifika Maromak no hodi servví maun-alin sira. Jezús nu’udar Redentór, ne’ebé fó moris maki ita, ba ita-nia glorifikasaun; Maria nu’udar atan ne’ebé bá serví: moris rua ne’ebé manán mate no moris-hi’as; moris rua ne’ebé sira-nia segredu mak servisu no hahí. Ita konsentra iha aspetu rua ne’e: servisu no louvór.

Servisu. Hodi hakruuk atu serví maun-alin sira mak ita la’o ba leten: domin mak foti sa’e moris. Ita bá serví maun-alin sira no ho servisu ida-ne’e ita bá “leten”. Maibé servisu la fasil: Na’i-Feto, ne’ebé foin hahú ko’us, la’o kilómetru 150 atu husi Nazaré to’o ba Isabel nia uma. Tulun kusta, mai ita hotu. Ita nafatin esperimenta katak tau matan ba ema seluk komporta kolen, iha pasiénsia no iha preokupasaun sira. Ita hanoin, porezemplu, kilómetru sira ne’ebé ema barak la’o loroloron atu bá no filafali husi serbisu no hala’o knaar barak ba ema seluk nia di’ak; ita hanoin ba sakrifísiu sira tempu no toba nian atu atende bebé foin moris ka katuas ida; no ba empeñu serví nian ba ema ne’ebé labele selu, iha Kreda nu’udar voluntariadu. Ha’u admira voluntariadu. Difisil, maibé ne’e mak sa’e ba leten, ne’e mak manán Lalehan! Ne’e mak servisu loos.

Maibé iha perigu atu servisu sai estéril lahó louvór ba Maromak. Defaktu, bainhira Maria tama iha prima nia uma, nia hahí Na’i. Nia la ko’alia kona-ba ninia kolen viajen nian, maibé nia fuan nakfera ho knananuk ida ksolok nian. Basá ema ne’ebé hadomi Maromak hatene hahí. No Evanjellu ohin hatudu mai ita “kaskata ida hahí nian”: kosok-oan haksoit iha Isabel nia knotak (kf Lc 1,44), ne’ebé pronunsia liafuan rahun-di’ak nian no “rahun-di’ak dahuluk”: «Rahun di’ak ba nia ne’ebé fiar» (Lc 1,45); no buat hotu iha nia tutun iha Maria, ne’ebé haklaken Magnificat (kf Lc 1,46-55). Louvór aumenta ksolok. Louvór hanesan eskada ida: lori fuan sira ba iha leten. Hahó foti sa’e klamar sira no maná tentasaun atu deziste. Imi haree ona katak ema ne’ebé xata, ne’ebé moris hodi halo gossip, la hatene hahí? Imi husu: ha’u hatene hahí? Halo di’ak tebes hahí Maromak loroloron, no mós ba ema seluk! Gratidaun no bensan halo di’ak uain duké arepende no lamenta, foti matan ba leten envezde halo oin triste! Lamentasaun sira: iha ema ne’ebé lamenta loroloron. Maibé haree bá, Maromak besik ó, haree bá, Nia kria ó, haree ba sasán sira ne’ebé Nia fó ba ó. Hahí, hahí! No ida-ne’e mak saude espirituál.

Servisu no louvór. Ita koko husu ba an rasik: ha’u hala’o serbisu no okupasaun sira loroloron nian ho espíritu servisu nian ka ho egoízmu? Ha’u dedika ba ema ruma gratuitamente, hodi la buka vantajen imediata sira? Hodi habadak, ha’u halo servisu nu’udar “trampolín haksoit nian” ba ha’u moris? No hodi hanoin ba louvór: ha’u hatene, hanesan Maria, haksolok iha Maromak (kf Lc 1,47)? Ha’u harohan hodi fó bensan ba Na’i? No, depoizde hahí Nia, ha’u habelar ninai ksolok iha ema sira ne’ebé ha’u hasoru nia leet? Ema ida-idak buka hatán ba pergunta sira-ne’e.

Ita-nia Inan, Hasa’e ba Lalehan, tulun ita atu sa’e loroloron aas liután liuhusi servisu no louvór.