27 Juñu

Loron 27 Juñu, loron Na’i-Feto Perpétuu Sokorru, ne’ebé Santu Afonso Maria di Ligorio nia oan sira (redentorista) venera maka’as. Mai ita koñese istória no simbolojia iha íkone santu no milagrozu ida-ne’e.

Istória

Íkone “Nossa Senhora do Perpétuo Socorro” nia orijen mak orientál grega. Iha sékulu XV nia rohan, negosiante ida naok tiha kuadru Na’i-Feto ida-ne’e nian iha illa Creta nian, ne’ebé povu kristaun venera ba tempu barak. Nia konsege eskapa milagrozamente tempestade boot iha tasi klaran, nune’e konsege lori kuadru ba Roma.  Moras todan nia buka belun ida atu tau matan ba kuadru Na’i-Feto Pérpetuu Sokorru. Besik atu mate, nia fó sai segredu kuadru nian no husu ba nia belun atu devolve ka fó hikas ba uma-kreda ida. Belun ne’e, tanba ninia feen, lakohi husik rikusoin boot ne’e, no nia mós mate hodi la kumpri promesa.

Ikus nian, Santíssima Virjen mosu ba menina ida ho tinan neen, oan-feto husi família romana ida, no haruka dehan ba nia inan no avó-feto katak kuadru ne’e tenke tau iha Igreja S. Mateus nian, harii entre bazílka Santa Maria Maggiore no San Giovanni in Laterano. Nia inan obedese no tau kuadru ne’e iha uma-kreda iha loron 27 Marsu 1499. Iha-ne’ebá kuadru Na’i-Feto Perpétuu Sokorru hetan simu venerasaun ba tinan 300 anos. Nune’e, devosaun hahú habelar iha Roma tomak.

Iha 1798, funu atinji Roma. Konventu no uma-kreda ne’ebé Agostinianu irlandés sira mak tau matan hetan destruisaun totál. Agostinianu balun muda ba konventu besik no lori ho kuadru, ne’ebé sira subar ba tinan barak.

Iha 1819, Agostinianu sira muda ba Igreja Santa Maria in Postérula. Sira lori ho sira “Virjen Saun Mateus nian”. Maibé tanba iha igreja ne’e venera ona “Na’i-Feto Grasa nian”, sira tau kuadru iha kapela ida iha konventu nia laran, no iha-ne’ebá nia hela kuaze deskoñesidu, menus ba Irmaun Agostinho Orsetti, frade ida husi Igreja Saun Mateus nian.

Relijiozu katuas no akólitu foin-sa’e

Tinan sira liu ba beibeik no ema kuaze haluha ona kuadru Na’i-Feto Pérpetuu Sokorru nian. Akólitu foin-sa’e ida naran Michele Marchi dalabarak bá vizita Igreja Santa Maria in Postérula no sai Irmaun Agostinho nia belun. Amlulik ida Padre Michele hakerek, liutiha tempu barak: “Irmaun di’ak ne’e kostuma ko’alia mai ha’u hanesan ho segredu no laran la hakmatek, liuliu iha tinan sira entre 1850 no 1851, ho liafuan sira-ne’e: ‘Haree didi’ak, ha’u oan, ó hatene katak ilas Virje Saun Mateus nian iha hela iha leten iha kapela laran: keta haluha nia, komprende? Nia mak kuadru milagrozu ida. Iha tenpu ne’ebá Irmaun kuaze sai matan delek. Husi kedas ha’u sei labarik to’o ha’u tama Kongregasaun Redentorista ha’u sempre haree kuadru iha altár leten, kapela doméstika  Padre agostinianu sira-nian. La iha devosaun ba nia, la enfeita, la iha mós ahi-oan ida ne’ebé lakan atu rekoñese ninia prezensa, sai nakonu ho rai-rahun no pratikamente abandonadu. Dalabarak, bainhira ha’u ajuda Missa iha-ne’ebá, ha’u hateke ba kuadru ne’e ho atensaun boot”.

Irmaun Agostinho mate iha 1853, ho idade 86, la haree ninia hakaran kona-ba Virjen Perpétuu Sokorru realiza, katak hatuur fali ba venerasaun públika.

Redeskoberta íkone nian

Iha Janeiru 1855, Misionáriu Redentorista sira “Villa Caserta” iha Roma, hodi halo nu’udar “Casa Generalícia” ba sira-nia Kongregasaun misionária, ne’ebé habelar tiha ona iha Europa osidentál no Amérika Norte. Iha propriedade hanesaniha Via Merulana, iha Igreja no Konventu S. Mateus nia ruína sira. Hodi la hanoin sira sosa rai ne’ebé tinan barak liubá, Na’i-Feto hili ba ninia santuáriu entre Santa Maria Maggiore no San Giovanni in Laterano.

Nune’e, sira hahú konstrusaun ba uma-kreda ida atu fó onra ba “Santíssimu Redentór” no dedika ba S. Afonso Maria de Ligório, fundadór Kongregasaun Santíssimu Redentór nian. Iha Dezembru 1855, grupu ida joven sira-nian hahú sira-nia novisiadu iha uma foun ne’e. Sira ne’e ida mak Michele Marchi.

Redentorista sira iha interese boot atu hatene istória propriedade foun nian. Iha 7 Fevereiru 1863, sira sai kuriozu ho pergunta sira husi pregadór jezuita ida, Padre Francesco Blosi, ne’ebé iha sermaun ida ko’alia kona-ba Maria nia íkone ida “ne’ebé hatuur iha Igreja Saun Mateus nian iha Via Merulana no koñesidu nu’udar Virgen Saun Mateus nian, ka ho modu korretu, “Virjen Perpétuu Sokorru”.

Iha okaziaun seluk, Kronista komunidade redentorista nian, “hodi ezamina autór balun ne’ebé hakerek kona-ba buat antigu sira Roma nian, hetan referénsia ba Igreja Saun Mateus nian. Entre sira-ne’e iha situasaun partikulár ida, ne’ebé temi katak iha igreja ne’e iha íkone antigu ida Maromak nia Inan nian, ne’ebé simu “venerasaun boot no fama ba ninia milagre sira”. Nia haktuir buat sira ne’e hotu ba komunidade, nune’e sira hahú husu iha-ne’ebé loos kuadru ida-ne’e. Padre Marchi tenik buat ne’e nia rona husi Irmaun Agostinho Orsetti no dehan katak ninia konfrade sira dalabarak haree íkobe no hatene didi’ak íkone iha-ne’ebé”.

Redentorista sira simu íkone

Ho informasaun foun ne’e, haboot liután Redentorista sira-nia interese atu hatene liután kona-ba íkone no atu rekupera hikas fali. Superiór Jerál Nicholas Mauron, aprezenta surat ida ba Papa Pio IX, iha-ne’ebé nia husu ba Santa Sé atu fó íkone ne’e no tau iha Igreja Santíssimu Redentór no Saun Afonso nian ne’ebé foin harii. Amu-Papa fó lisensa. Turi tradusaun, Pio IX dehan ba Superiór Jerál Redentorista sira-nian: “Imi halo mundu tomak koñese nia!”. Iha Janeiru 1866, Padre Michele Marchi no Padre Ernesto Bresciani bá iha Santa Maria in Postérula atu simu kuadru husi Agostinianu sira.

Husi ne’e, hahú prosesu restaurasaun íkone nian. Knaar ne’e entrega ba artista polonés, Leopold Nowtny. Finalmente, iha loron 26 Abríl 1866, hatuur hikas íkone ne’e ba venerasaun públika iha Igreja Santíssimu Redento no S. Afonso nian. Ho eventu ida-ne’e, hahú períodu seluk istória nian: difuzaun íkone nian iha mundu tomak.

Mensajen

Íkone mak naran fó ba pintura ida, la’ós de’it kuadru ida ka obra arte nian ida, maibé iha nia nakonu ho signifikadu sagradu sira no lori ninia observadór/a sira ba orasaun. Íkone “Nossa Senhora do Perpétuo Socorro” forma husi figura haat: Na’i-Feto, Meninu Jezús no arkanju na’in rua. Arkanju sira ne’ebé mosu ho diman no krús hatudu ba Meninu Jezús instrumentu sira ninia Paixaun nian. Ho hakfodak, Meninu Jezús halai ba nia Inan nia liman sira. Tanba movimentu lais, nia sandália nia talin namkore tiha. Maria simu Meninu Jezús ho ternura no tranzmite seguransa ba Nia. Na’i-Feto nia matan sir ala fihir Meninu Jezús , maibé hateke mai ita. Maibé, nia liman loos hatudu Jezús mai ita. Jezús nia liman sira hela iha Maria nia liman sira. Jestu konfiansa Oan nian ne’ebé sadere ba nia Inan. Íkone bizantinu ne’e riku tebes ho símbolu sira, no iha buat barak tan ne’ebé bele revela mai ita.