KREDA NIA INAN

Segunda depoizde Pentekostes

«Na’i-Feto, ó-nia oan mak ida-ne’e!» (Jo 19,26)

Papa Francisco iha 2018, fiksa memória ne’e iha loron segunda depoizde solenidade Pentekostes nian, loron ne’ebé Kreda moris. Títulu ne’e la’ós buat foun ida. S. João Paulo II, iha 1980, konvida atu venera Maria nu’udar Kreda nia Inan; no molok nia S. Paulo VI, iha loron 21 Novembru 1964, iha konkluzaun sesaun datoluk ‘Concílio Vaticano II’, deklara Virjen Maria nu’udar “Kreda nia Inan”. No iha 1975, Santa Sé propoin Missa votiva ida iha onra ba Maromak nia Inan, maibé la tama iha memória Kalendáriu litúrjiku nian. Aleinde data ikus sira-ne’e, ita labele haluha katak títulu Maria Kreda nia Inan prezente ona iha sensibilidade Santu Agostinho nian no S. Leão Magno nian; Bento XV nian no Leão XIII nian, to’o mai Papa Francisco, bainhira iha 11 Fevereiru 2018, iha aniversáriu ba dala 160 aparisaun dahuluk Na’i-Feto nian iha Lourdes, fó dispozisaun atu halo memória ne’e sai obrigatória.

Evanjellu Jo 19,25-34

«Besik Jezús nia krús hamriik nia inan, nia inan nia alin, katak Maria, Cleofas nia feen, ho tan Maria Madalena. Haree tiha  nia inan ho eskolante ne’ebé nia hadomi iha nia sorin, Jezús lia tun ba nia inan: “Na’i-Feto, ó-nia oan mak ida-ne’e!” Hafoin Nia lia tun ba eskolante: “Ó-nia Inan mak ida-ne’e!” No hori oras ne’ebá, eskolante ne’e simu nia iha nia uma. Tuirmai, tan hatene ona katak buat hotu la’o tuir ona, atu halo tuir loloos eskritura, Jezús dehan: “Ha’u hamrook!” Iha ne’ebá iha kusi oan ida ho tua-sin, tan ne’e, sira habokon hena ida iha tua-sin ne’e, tau iha fafulu tutun, hodi lolo ba Jezús nia ibun. Koko tiha tua sin ne’e, Jezús dehan: “Buat hotu tuir loos ona,” hafoin, Nia halis nia ulun hodi saran nia klamar. Tanba loron ne’ebá, loron hadia an nian, atu ema mate sira nia isin la bele hela iha krús iha loron Sábadu, tan Sábadu ne’e loron boot ida, Judeu sira husu Pilatos atu hatohar tiha sira nia ain, hodi hasai sira nia isin mate husi krús. Ne’e duni, soldadu sira mai baku tohar tiha ema uluk nia ain, hafoin ida seluk nian, sira ne’ebé sira hedi hamutuk ho Jezús. To’o tiha Jezús, tan haree Nia mate tiha ona, sira la hatohar nia ain; maibé soldadu ida sona borus nia sorin ho diman, hodi halo bee kahur ho ran suli sai».

Reflesaun

Ohin ita selebra memória Maria, Kreda nia Inan. Ita kontempla Maria nia maternidade espirituál iha relasaun ho Kreda ne’ebé – nia an rasik – Maromak nia Povu nia Inan, basá «la iha ema ida bele iha Maromak nu’udar Aman se nia la iha Kreda nu’udar Inan (S. Cipriano). Maria mak Maromak Oan nia Inan no, tempu hanesan, Inan ba sira ne’ebé hadomi nia Oan no sira-ne’ebé Oan hadomi, hanesan Jezús rasik dehan: «Na’i-Feto, ó-nia oan mak ida-ne’e; eskolante: Ó-nia Inan mak ida-ne’e» (Jo 19,26-27). Hodi saran nia isin ba ema sira no nia espíritu ba nia Aman, Jezús Kristu saran mós nia Inan ba nia belun sira.

Ne’e mak domin boot Jezús nian ba Kreda (kf Ef 5,25), ne’ebé nia belun sira hola parte bá. Ne’e duni, Maromak nia oan hakiak sira labele iha Jezús nu’udar maun se la iha Maria nu’udar Inana, basá, nu’udar Maria hadomi nia Oan, nia hadomi Kreda ne’ebé nia raisk sai membru eminente. Ne’e la signifika katak Maria sai boot liu Kreda, maibé uluknanai Nia mak «inan Kristu nia membru sira-nian» (Santu Agostinho).

Konsíliu Vaticano II hatutan tan katak Maria mak «loos duni inan ba Kristu nia membru sira basá nia koopera ho nia domin atu iha Kreda moris sarani sira, ne’ebé sai membru Ulun ne’e nian (Jezús». Aleinde ne’e, hodi hela iha Apóstolu sira nia leet iha senákulu (kf Apóst 1,14), Maria – Kreda nia Inan – fó hanoin prezensa, don no asaun Espíritu Santu nian iha Kreda misionária. Hodi husu Espíritu Santu iha Kreda nia fuan, Maria reza ho Kreda no reza ba Kreda, basá «hasa’e tiha ona nia iha glória lalehan nian, nia asiste Kreda ho domin maternu, hodi proteje ninia ain-hakat sira» (Prefásiu Missa “Maria, Mater Ecclesiae”).

Maria tau matan ba nia oan sira. Ne’e duni ita bele konfia ba nia Kreda tomak nia moris, hanesan Papa S. Paulo VI halo: «Oh, Virjen Maria, veneranda Inan Kreda nian, ba Ita ami enkomenda Kreda tomak no Konsíliu Ekuméniku!».