25 Abril

Festa litúrjika S. Marcos nian

S. Marcos mak Maria husi Jerusalém nia ona, iha-ne’ebé Pedro hela iha nia uma depoizde sai livre husi dadur (Apóst 12,12). Nia kolabora ho Paulo iha nia obra apostólika (Col 4 10) no besik ba nia mós durante dadur iha Roma (Fm 24). Tuir tradisaun, Marcos mak dixípulu fiél Pedro nian (1Pd 5 13) no hakerek evanjellu daruak, hodi halibur spóstolu Pedro nia pregasaun kona-ba Jezús nia liafuan no hahalok sira. Ninia evanjellu rekoñesidu nu’udar antigu liu ne’ebé Mateus no Lucas uza no halo kompletu liután. Parese katak diskursu boboot sira iha parte dahuluk “Apóstolu sira-nia Hahalok” mak retomada no dezenvolvimentu Evanjellu Marcos nian, hahú husi Mc 1, 15. Ba nia mós mak atribui fundasaun Igreja Alexandria nian.

Lectio

Evanjellu Mc 16,15-20

«Nia dehan ba sira, “Imi bá mundu tomak, haklaken liafuan di’ak ba ema hotu-hotu. Ema ne’ebé fiar no simu batizmu sei hetan makso’in; maibé ema ne’ebé la fiar sei hetan kastigu. Sinál sira ne’ebé sei hela ho sira ne’ebé fiar mak ne’e: hodi Ha’u-nia naran, sira sei duni sai diabu sira; sira sei ko’alia lia mesak foun; sira sei kaer samea sira; sira hemu karik venenu ruma, sira sei la hetan susar ida. Sira sei tau liman ba ema moras, no sira ne’e sei hetan isin di’ak fali. Ne’e hotu tiha, Na’i Jezús sa’e ba lalehan hodi hatodan An iha Maromak nia kuana. Hafoin sira sai hodi haklaken liafuan di’ak iha fatin hotu-hotu. Na’i fó tulun ba sira no hametin sira nia liafuan ho milagre oioin».

Figura Evanjelista Marcos nian ne’ebé ohin ita selebra nia festa litúrjika, konvida ita atu hakle’an pájina ikus ninia Evanjellu nian, hanaran “finál kanónika”, ne’ebé, hanesan ita hatene, la’ós auténtika, basá la hola parte ba testu orijináriu, maibé maski nune’e, la hasai buat ida husi ninia inspirasaun, basá Kreda nia Tradisaun simu nia husi kedas tempu antigu liu. Ne’e duni, aumenta ka la’e, ninia valór kontiua hanesan ho pájina sira hotu Evanjellu Marcos nian.

Ida-ne’e kona-ba mandatu misionáriu famozu: Jezús haruka ninia dixípulu sira atu lori Evanjellu ba mundu tomak no ba kriatura hotu. Nia ne’ebé, Aman nia “manu-ain” presiza manu-ain misionáriu sira seluk ne’ebé haklaken ninia koñesimentu. Nia ne’ebé Evanjellu rasik, oras ne’e entrega Evanjellu ba Apóstolu sira: «Imi bá mundu tomak, haklaken liafuan di’ak». Ita hotu inklui iha-ne’e mós! Kristaun hotu feto no mane mak misionáriu Evanjellu nian husi abut, iha ninia identidade rasik nu’udar Kristu nia dixípulu. Ema ida-idak, iha-ne’ebé de’it, husi rasa naran de’it nia hola parte bá, iha direitu atu rona anúnsiu Evanjellu nian. Jezús nia mandatu misionáriu ida-ne’e hahú ho verbu «bá» no interesante evidensia partikulár ida iha testu: «Sira sai no haklaken liafuan di’ak iha fatin hotu-hotu» (v. 20). Misaun implika nafatin “sai” husi an rasik, husi mundu rasik, husi interese rasik, atu tama iha ambiente foun, iha ema foun sira leet. Misaun mak sai ba li’ur ida, intineráriu, dalan ida. Ida-ne’e mak Papa Francisco fó hanoin beibeik ho ninia espresaun karakterístika, ne’ebé sai  tiha ona hanesan provérbiu ida, katak “Kreda ne’ebé sai” [“Chiesa in uscita”].

Observasaun ikus. Imajen finál ne’ebé taka pájina evanjélika ne’e sujestiva tebes: Jezús remata ona ninia dalan no oras-ne’e hatodan an iha «Maromak nia kuana»; dixípulu sira fali, agora hahú sira-nia dalan iha mundu ne’e, Jezús nia dalan kontinua ba nafatin iha dixípulu sira nia dalan. Ninia auzénsia la’ós auzénsia loloos ida: ne’e mak modu oinseluk atu sai prezente liuhusi Niia modu serbisu ho dixípulu sira iha sinerjia,maibé mós dixípulu sira-nian ho Na’i.

Meditatio

Figura evanjelista Marcos nian, ne’eb’e ohin ita selebra nia festa litúrjika, konvida ita atu hakle’an signifikadu liafuan “evanjellu” nian, ne’ebé evanjelista uza atu hahú ninia obra. Marcos nia reflesaun la’ós akadémika, maibé ezistensiál, vitál. Evanjellu mak Maromak (kf Mc 1, 14); kontein no manifesta projetu salvasuan ne’ebé Aman hakarak realiza liuhusiOan ba umanidade nia di’ak. Husi Maromak nia fuan mak suli mai “Liafuan Di’ak” ho kbiit atu hakonu ema nia fuan sira ho ksolok, sira ne’ebé disponivel atu simu din salvasaun nian. “Evanjellu” mak Jezús Kristu (kf Mc 1, 1), signifika, Jezús, hanaran Kristu, Maromak nia Oan. Maibé mós memoriál kona-ba buat hotu ne’ebé Jezús halo no dehan. Iha liafuan ida: ba Marcos, Evanjellu mak buat hotu, no buat hotu mak Evanjellu.