Papa Francisco nia lia-menon iha Domingu II Tempu Komún, 15 Janeiru 2023

Maun no biin-alin sira, buona domenica!

Evanjellu liturjia ohin nian (kf Jo 1,29-34) relata João Batista nia sasin kona-ba Jezús, depoizde sarani Nia iha mota Jordaun. Nia dehan nue’e: «Ida ne’e mak ha’u dehan ona: ‘Ema Ida sei mai tuir ha’u, ne’ebé ba ona uluk ha’u» (vv. 29-30).

Deklarasaun ida-ne’e, sasin ida-ne’e, revela João nia espíritu servisu nian. Nia ne’ebé Maromak haruka atu prepara lurón ba Mesias no halo hodi la rai buat ida ba nia an. Umanamente bele hanoin katak nia hetan “prémiu” ida rekoñesimentu nian, fatin aas ida iha Jezús nia vida públika. Iha kontráliu, lae. João, kumpre tiha ninia misaun, nia hatene hakat ba sorin, retira an husi sena atu fó fatin ba Jezús. Nia haree Espíritu tun ba Nia (kf vv. 33-34), indika Nia nnu’udar Maromak nia Bibi-Oan ne’ebé kasu mundu nia salan no oras-ne’e nia tau an iha raronak haraik-an nian. Husi profeta nia sai dixípulu. Nia haklaken tiha ona ba povu. Nia halibur eskolante sira no nia forma tiha ona sira tempu barak liubá. Maski nune’e nia la kesi ema ida ba nia an. No ida-ne’e difisil maibé sinál edukadór loos mak ne’e: la kesi ema sira ba an rasik. João halo nune’e: nia tau nia dixípulu sira iha Jezús nia ain-fatin. Nia la interesadu atu iha ema lubuk ida tuir nnia, atu hetan prestíjiu no susesu, maibé fó sasin no hafoin halo ain-hakat ida ba kotuk, atu ema barak bele iha ksolok hasoru Jezús. Ita bele dehan: nia loke odamatan no hafoin nia bá.

Ho espíritu servisu nian ida-ne’e, ho ninia kapasidade atu fó fatin ba Jezús, João Batista hanorin ita buat importante ida: liberdade husi kakesik [attachment] sira. Loos, tanba fasil atu kesi an ba papél no pozisaun sira, ba nesesidade atu hetan estima, rekoñesimentu no prémiu. No ida-ne’e, maski naturál, la’óa buat di’ak ida, basá servisu implika gratuidade, tau matan ba ema seluk lahó vantajen ba an rasik. Lahó finalidade seluk, lahodi hein selu. Halo di’ak mós mai ita kultiva, hanesna João, virtude atu tau sees an iha momentu loos, hodi fó sasin katak pontu referénsia moris nian mak Jezús. Tau an ba sorin, aprende atu despede: ha’u halo ona misaun ida-ne’e, ha’u halo ona enkontru ida-ne’e, ha’u tau an ba sorin no husik fatin ba Na’i. Aprende atu tau an ba sorin, la foti buat ida nu’udar rekompensa.

Ita hanoin oinsá buat ne’e importante liu ba amlulik ida, ne’ebé simu bolun atu haklaken no selebra la’ós tanba protagonizmu ka tan interese, maibé atu akompaña ema sira seluk ba Jezús. Ita hanoin oinsá importante ba aman-inan sira, ne’ebé hakiak oan sira ho sakrifísiu barak, maibé depoiz tenke husik sira livre atu foti sira-nia dalan iha serbisu, iha matrimóniu, iha moris. Furak no justu atu aman-inan sira kontinua asegura sira-nia prezensa, hodi dehan ba oan sira: «Ami la husik imi mesak», maibé ho diskresaun, lahó intomisaun. Liberdade  ho diskresaun, lahó intromisaun. Liberdade atu sai boot. No buat hanesan bale ba ámbitu sira seluk, hanesan amizade, vida kazál nian, vida komunitária. Liberta an husi kakesik sira an raisk nian no hatene tau an ba sorin kusta, maibé importante liu: ne’e mak ain-hakat desizivu atu sia boot iha espíritu, hodi la buka rekompensa.

Maun-alin, biin-alin sira, ita koko atu husu ba an rasik: ita hatene fó fatin ba ema seluk? Rona sira, husik sira livre, la kesi sira mai ita hodi hein rekoñesimentu? Husik sira ko’alia mós, dalaruma. Labele dehan: “Maibé ó la hatene buat ida!”. Husik ko’alia, fó fatin ba ema seluk. Ita dada ema seluk ba Jezús ka mai ita an rasik? No ida tan, tuir João nia ezemplu: ita hatene haksolok ho realidade katak ema sira foti sira-nia dalan no tuir sira-nia bolun, maski ida-ne’e implika hakore-an [detachment] husi ita-nia parte? Ita haksolok ba sira-nia meta, ho sinseridade no lahó inveja? Ida-ne’e katak husik ema seluk sai boot.

Maria, Na’i nia atan, tulun ita atu sai livre husi kakesik sira, atu fó fatin ba Na’i no fó espasu ba ema sira seluk.