Papa Francisco nia lia-menon molok harohan Angelus iha Festa Batizmu Na’i nian (8 Janeiru 2023)

Maun no biin-alin sira, buongiorno!

Ohin ita selebra Festa Batizmu Na’i nian no Evanjellu aprezenta mai ita sena maravillozu ida: ba dala uluk mak Jezús mosu iha públiku depoizde moris haksumik an nian iha Nazaré; mosu iha mota Jordaun nia ninin atu João sarani nia (Mt 3,13-17). Ne’e mak ritu ida iha-ne’ebé ema arrepende no haka’as an atu konverte an; knananuk litúrjiku ida dehan katak povu bá atu sarani “klamar tanan no ain tanan” – klamar ida nakloke, molik, buat ida la taka netik – katak ho haraik-an ho fuan transparente. Maibé, hodi haree Jezús ne’ebé kahur ho sala-na’in sira, ita sai hakfodak no ita husu: tanba sá Jezús halo hilin ida-ne’e? Nia, Maromak nia Santu, Maromak Oan lahó salan, tanba sá halo hilin ida-ne’e? Ita hetan resposta iha laifuan ne’ebé Jezús dirije ba João: «Husik lai ba, di’ak liu ita halo tuir justisa» (v. 15). Halo justisa katak sá?

Hodi simu batizmu, Jezús manifesta Maromak nia justisa, justisa ne’ebé Nia mai lori ba mundu, Ita barak iha ideia klot kona-ba justisa no ita hanoin katak nia signifika: se mak sala selu no hadi’ak aat ne’ebé nia halo. Maibé Maromak nia justisa, nu’udar Eskritura hanorin, boot liu ida-ne’e, Ne’e mak justisa ida boot liu: nia finalidade la’ós kondena ba maksalak, maibé ninia salvasaun, ninia moris hi’as, halo nia sai justu: husi injustu ba justu. Justisa ida mai husi domin, husi knotak kompaixaun no mizerikórdia nian ne’ebé Maromak rasik nia fuan, Aman ne’ebé komove bainhira aat hanehan ita no ita monu iha todan no frajilidade nia naha ne’ebé hanehan. Ne’e duni, Maromak nia justisa lakohi fahe punisaun no kastigu sira, maibé nu’udar Apóstolu Paulo afirma, konsiste iha halo justu ita nia oan sira (kf Rm 3,22-31), liberta ita husi buat aat nia talin sira, kura ita, foti sa’e ita. N’a’i nafatin la prontu atu kastigu ita, maibé nia liman lolo atu tulun ita hamriik. Nune’e ita komprende katak, iha mota jordaun, Jezús manifesta sentidu ninia misaun nian. Nia mai atu kumpre justisa divina, katak salva ema sala-na’in sira; nia mai atu lori iha nia kabaas rasik mundu nia salan no tun ba bee kuak-naruk nian, mate nian, nune’e rekupera ita no halo ita la mout. Nia hatudu mai ita ohin katak Maromak nia justisa loloos mak ninia mizerikórdia ne’ebé salva. Ita ta’uk atu hanoin katak Maromak mak mizerikórdia, tanba ninia justisa mak mizerkórdia ne’ebé salva, domin ne’ebé partilla ita-nia kondisaun umana, sai besik, solidáriu ho ita-nia terus, hodi tama iha ita-nia nakukun sira atu lori ba roman.

Bento XVI afirma katak «Maromak hakarak salva ita hodi Nia rasik bá to’o iha kuak-naruk mate nian, atu ema hotu, ida ne’ebé monu liu ba kraik liu mós  to’o la haree hetan lalehan, bele hetan Maromak nia liman atu nia kaer metin no sae ba leten husi nakukun no haree hikas roman ne’ebé nia eziste atu haree» (Omilia, 13 Janeiru 2008).

Maun no biin-alin sira, ita keta ta’uk atu hanoin ba justisa ida mizerikordioza nune’e. Ita husik Nia kaer ita-nia liman, Ita mós, Jezús nia dixípulu sira, ita simu bolun atu ezerse ho justisa ho maneira ne’e, iha ita-nia relasaun ho ema sleuk, iha Kreda, iha sosiedade: la’ós ho fuan toos ema ema ida ne’ebé julga no kondena nian hodi hafahe ema sira iha di’ak no aat, maibé ho mizerikórdia ema ida nian, ne’ebé simu no partilla maun no biin-alin sira nia kanek, atu foti sae hikas fali. Ha’u hakarak dehan nune’e: la hafahe, maibé partilla. Ita halo hanesan Jezús: ita partilla, ita lori naha todan ida-idak nian envezde halo gossip no harahun, ita hateke ba malu ho kompaixaun, tulun malu. Ita husu: ita mak ema ida ne’ebé hafahe ka partilla: Ita hanoin uitoan: ha’u dixípulu Jezús nia domin nian ka dixípulu gossip nian, ne’ebé hafahe? Gossip mak kilat mortál ida: oho, oho domin, oho sosiedade, oho fraternidade. Ita husu ba an rasik: ha’u ema ne’ebé hafahe ka ema ne’ebé pratilla?

No oras-ne’e ita harohan ba Na’i-Feto, ne’ebé tur ahi Jezús, hodi tama iha ita-nia frajilidade atu ita iha hikasfali moris.