Amu-Papa nia lia-menon iha loron Epifania (6 Janeiru 2023) molok harohan Angelus.

Maun no biin-alin sira, buongiorno e buona festa!

Ohin, solenidade Epifania nian, Evanjellu ko’alia mai it akona-ba Magu sira ne’ebé to’o tiha iha Belém, loke sira-nia ai-balun no oferese ba Jezús osan-mean, ai-been morin no mina-moris (kf Mt 2,11). Matenek-na’in husi Loro-Sae sira-ne’e famozu ba don sira ne’ebé sira halo; maibé hanoin ba sira-nia istória, ita bele dehan katak sira, uluknanai, simu don tolu; sira simu don tolu, don tolu folin boot ne’ebé kona mós ita. Sira fó osan-mean, ai-been morin no mina-moris, maibé sá loos don tolu ne’ebé sira simu?

Don primeiru mak don bolun nian. Magu sira la sente rona tanba lee Skritura ka iha vizaun anju sira-nian, maibé sira rona enkuant estuda fitun sira. Ida-ne’e dehan mai ita buat importante ida: Maromak bolu ita liuhusi ita-nia aspirasaun sira no ita-nia dezejusira ne’ebé boot liu. Magu sira husik atu fitun nia novidade halo sira admira no inkomoda sira no sira hahú halo viajen ba buat ne’bé sira la koñese. Ema ho kultura no matenek, sira hakfodak ho buat ne’ebe sira la hatene liufali ho buat ne’ebé sira hatene: sira nakloke ba buat ne’ebé sira la hatene. Sira sente bolun atu hakat liu, sira la sente haksolok hodi hela iha-ne’ebá, maibé sira rona bolun atu bá hodi hakat liu. No ida-ne’e importante mós mai ita: ita simu bolun atu keta kontente ho an rasik, atu buka Na’i hodi sai husi ita-nia komodidade, hodi la’o bá hasoru Nia ho ema sira seluk, hodi tama iha realidade. Basá lorloron Maromak bolu, bolu ita ohin, iha ita-nia mundu.

Maibé Magu sira ko’ali mai ita mós ho don daruak: dixernimentu. Haree katak sira buka liurai ida, sira bá Jerusalém atu ko’alia ho liurai Erodes, maibé nia ema ida hamrook ba podér no hakarak uza sira atu elimina Mesias kosok-oan. Maibé Magu sira la husik Erodes bobar sira. Sira hatene distinge entre finalidade lurón nian no tentasaun sira ne’ebé sira hasoru iha dalan. Sira bele hela iha-ne’ebá, iha Erodes nia kadunan, hakmatek: lae, sira bá oin. Sira husik Erodes nia palásiu no,ma tan moris ba Maromak nia sinál sira, sira sei la liu tan husi ne’ebá, maibé filafaliliuhusi lurón seluk (kf v. 12). Oinsá importante tebes, maun no biin-alin sira, hatene distinge finalidade moris nian husi tentasaun sira dalan nian! Buat ida finalidade moris nian, buat seluk tentasaun sira dalan nian. Hatene hakribi buat ne’ebé babeur, maibé lori ba lurón aat ida, atu komprende no hili Maromak nia dalan sira! Dixernimentu mak don boot ida, lalika kole atu husu din ne’e iha orasaun. Ita husu grasa ida-ne’e! Na’i, haraik mai ami kapasidade atu dixerne di’ak husi aat, buat di’ak liu husi buat ne’ebé la di’ak liu.

Ikusmai, Magu sira ko’alia mai ita kona-ba don datoluk: surpreza. Depoizde viajen naruk ida ema sira nivel sosiál aas ne’e hetan saida? Kosok-oan ida ho inan (kf v. 11): sena mamar ida, maibé la’ós        milagrozu! Sira la haree anju sira hanesan bibi-atan sira, maibé hasoru Maromak iha pobreza. Karik sira hein Meisas kbiit-na’in no halo kmanek boot, no sira hetan kosok-oan ida. Maski nune’e sira la hanoin katak sira sala, sira rekoñese nia. Sira aseita Maromak nia surpreza no moris ho hakfodak enkontru ho Nia, adora Nia, iha ki’ik-oan sira rekoñese Maromak nia oin. Umanamente ita hotu iha tendénsia atu buka grandeza, maibé ne’e don ida hatene hetan nia: hatene hetan grandeza iha buat ki’ik-oan ne’ebé Maromak hadomi tebes. Basá nune’e mak hetan Na’i: iha haraik-an, iha silénsiu, iha adorasaun, iha ki’ik-oan, iha kiak sira.

Maun no biin-alin sira, ita hotu simu bolun – nu’udar don dahuluk: bolun – husi Jezús; ita hotu bele dixerne – don daruak, dixernimentu –, dixerne ninia prezensa; ita hotu bele esperimenta ninia surpreza sira – don datoluk, surpreza. Ohin furak bele halo memória ba don sira-ne’e: bolun, dixernimentu no surpreza, don sira ne’ebé ita simu ona: hanoin fali bainhira ita sente Maromak nia bolun ida iha moris; eh bainhira, depoizde susar barak, ita konsege dixerne nia lian; eh ida tan, ba surpreza ne’ebé ita la haluha ne’ebé Nia halo mai ita, hodi hakfodak. Na’i-Feto tulun ita atu hanoin no rai didi’ak don sira ne’ebé ita simu.