Santa Teresa d’Ávila no Na’i-Feto
Iha Santa Teresa d’Ávila nia vida no obra sira iha apelu barak ba Maria. Nia hanoin jestu espontáneu ne’ebé nia halo sei labarik bainhira, lakon nia mamá iha idade 12, hodi tanis nia bá hakne’ak iha Na’i-Feto nia ilas ida nia oin, hodi husu ba nia atu sai nia inan. Nia rekoñese katak Maria rona nia orasaun tanba Nia sempre simu ita-nia pedidu hotu no remata: “Nia, ikusmai, halo ha’u sai ninian” (Vita I 7).
Teresa parese la kole atu esprime ninia ksolok hotu atu lori “Maria nia unuk”, própriu iha Orden karmelita, hodi konsidera ne’e sinál partikulár ida hola-parte nian ba Nia. Defaktu ba Maria mak nia dirije Orden, regra, ábitu, relijioza sira no uma sira, hanaran “Santa Maria nia uma sira”. Na’i-Feto mak “Inan, Patrona no Señora” komunidade nian, “Nia ne’ebé proteje ita hotu”, basá nia mak Fundadora loloos Karmelu nian.
Loron ida Teresa haree katak Jezús agradese nia ba buat ne’ebé nia halo ba ninia Inan. Dala seluk nia kontempla Na’i-Feto ne’ebé lolo ninia mantu atu proteje sira.
Santa Teresa sente Maria nia prezensa iha ninia sorin, no konsidera nia nu’udar superiora loloos Konventu sira-nian. Bainhira nia to’o iha Konventu Inkarnasaun nian, nia tau Maria nia estátua iha superiora nia fatin. Nia iha vizaun furak ida iha Konventu ne’e iha ninia tinan dahuluk ne’ebé nia sai superiora, hanesan nia rasik haktuir: «[Hotu tiha Kompletas] Iha pontu atu hahú Salve Regina, ha’u haree Maromak nia Inan tun husi lalehan entre anju lubuk ida nia leet no hatur an iha Superiora ninia fatin, iha ne’ebé iha Na’i-Feto nia estátua. Estátua hanesan fó fatin ba Na’i-Feto kmanek ne’e… No nia horik iha-ne’ebá tempu tomak Salve nian no dehan mai ha’u: “Ó halo di’ak atu tau ha’u iha-ne’e. Ha’u sei sai prezente nafatin iha hahí sira ne’ebé sei hasa’e ba ha’u-nia Oan-Mane no sei aprezenta ba Nia”».
Maria mak modelu iha dalan orasaun nian, tanba ninia haraik-an ne’ebé hodi loke fuan ba Maromak no ba akollimentu krús nian iha fiar tomak. Teresa halo komprende katak grasa místika sira no tutun uniaun nian ho Maromak haraik hotu ba Maria ho sasukat naresin se konfronta ho kriatura sira seluk tanba nia sempre atua hodi Espíritu Santu nia kbiit.