Atu deskreve kona-ba akompañamentu Maria Santissima iha apóstolu sira-nia kamiñu moris no fé nian, ita konxiente no hatene Maria ninia papel iha vida apóstolu sira-nian mak rekoñese Maria Virjen inan ba Jezús no ba apóstolu sira. Atu reflete kona-ba Maria Virjen nia akompañamentu ita lakoalia de’it oinsá Maria akompaña apóstolu sira, maibé uluknanai ita haree Maria ninia akompañamentu ba Jezús iha nia vida terrena. Maria ninia disponibildade atu akompaña, kolabora ho Maromak mak hatan sin ba Nia hodi ko’us Jezús iha nia knotak, umanamente Maria sente ezijénsia umana husi Maromak ne’ebé halo An ba ema ne’ebé nia atu tau-matan no akompaña iha Ninia kreximentu umanu, maski Maria konxiente ba Anju nia liafuan iha momentu anunsiasaun nian katak Jezús mak Maromak Leten Aas Bá Nia Oan (Lk 1,28-38). Maria hamutuk ho José iha korajen hodi akompaña Jezús no introdúz ba Nia tradisaun umana, nune’e sira lori Nia ba profeta Simeão atu oferese ba Maromak (Lk 2,28-49), hafoin wainhira halo tinan 12 partisipa festa páskua nian iha Jerrusalém (Lk 2,41-51). Liutiha tinan balun iha anúnsiu mesiániku Jezús nian iha Kaná Galiia: Jezús halo milagre dahuluk mós akompaña husi Nia inan Maria. Ninia apóstolu sira prezente no partisipa iha festa kazamentu nian ne’e no sira rona Jezús Nia inan ezije husi nia Oan katak festa-na’in sira tua laiha ona, no husu ba servi-na’in sira atu halo tuir buat ne’ebé nia Oan dehan ba sira. Husi akompanã nia Oan Jezús Maria seguru ba Maromak Nia intervensaun direta katak tempu to’o ona atu nia Oan fó glória ba Aman Maromak. Nune’e Maria prezente iha Kaná Galileia nu’udar Jezús Nia inan, apóstolu sira-nia inan, no umanidade tomak nia inan tulun-na’in, (Jo 4,45-46). Iha Kaná Galileia apóstolu sira admira sira-nia Mestre ba milagre ne’ebé Nia halo no konvense liután katak Jezús Nia inan iha devér no direitu iha Maromak oin hodi ezije husi Oan atu fó glória ba Maromak nune’e umanidade hahí no fó gloria ba Maromak liuhusi Nia Oan Jezús Salvadór.

No Maria akompaña nia Oan iha momentu terus no mate nian. Maria akompaña nia Oan iha dalan ba Kalváriu, tuir Evanjellu sinótiku no S. João nian katak Maria hasoru nia Oan terus-na’in iha dalan Kalváriu nian, hasoru malu iha terus laran maibé laiha lian, liafuan ida la sai husi Maria nia ibun maibé hateke iha nia Oan nia matan ho fiar katak tenke hasoru terus mundu ne’e duni, lori mundu nia sala iha Nia kabaas. Nu’udar inan akompaña sa’e foho Kalváriu ho silénsiu no to’o iha Krús okos; nia hamriik iha nia Oan Nia Krús okos hateke lalehan no Krús dala ida tan ho silénsiu ida kle’an liu. No Jezús husi Krús leten hateke no haree ho matan rasik katak Nia inan hamutuk ho apóstolu sira iha Nia sorin no iha Nia Krús okos, maski apóstolu balun hodi ta’uk sira haksumik an iha fatin-fatin.

Tan ne’e Jezús hola inisiativa hodi fó liafuan ikus ba Nia inan tanba atu asegura apóstolu ne’ebé hamutuk ho Nia inan, katak Maria sai inan ba apóstolu sira katak Kreda nune’e Nia dehan “Na’i-Feto ó-nia oan mak ne’e, hafoin atu apóstolu sente loloos inan ne’e nia domin Nia dehan teni ba apóstolu ne’ebé Nia hadomi: “Ó-nia ó nia inan mak ne’e”. S.João Evanjelista haktuir, iha momentu ne’ebá duni Maria sai apóstolu sira-nia inan no Kreda nia inan no João nu’udar Kreda nia reprezentante simu Maria ho fuan nakloke no lori Maria ba nia uma (kf Jo 19,25-27). Apóstolu João asiste oinsá Maria partisipa nia Oan Nia terus iha iha momentu agonia nian no simu nia oan nia isin mate iha nia liman no akompaña nia Oan Nia terus ho nonok laiha lian, nune’e mós iha Jezús Kristu nia moris-hi’as. iha Evanjellu la temi kona-ba Maria maski nune’e Maria hein ho fiar ba nia Oan Nia moris-hi’as hamutuk ho dixípulu sira. No akompaña no tulun dixípulu sira hodi moris iha esperansa no ksolok iha sira-nia dalan terus nian.

Maria akompaña no hamutuk ho apóstolu sira iha Senákulu, prezensa signifkativa mak nia nu’udar inan nian ne’ebé fó korajen no sustenta apóstolu sira no iha tempu hanesan Maria hola parte ba komunidade apóstolu sira nian. Nu’udar Kreda primitiva haktuir iha Apóstolu sira-nia Hahalok S. Lukas nian katak Maria hamutuk ho apóstolu sira iha orasaun no iha moris loroloron. Iha Senákulu, fatin ida priviléjiu ba komunidade kristán, Maria partisipa no akompaña apóstolu sira iha sira-nia laran-ta’uk no sira-nia esperansa nian no vida orasaun forte ho nia Oan ninia dixípulu sira. Ida ne’e mak primeira vez Jezús Nia inan hamutuk ho hirak ne’ebé fó sasin kona-ba Na’i Nia moris-hi’as. Sira mak jerasaun dahuluk kristaun nian no konserva fiar ida kle’an no metin iha Jezús Kristu. Maski liu tiha Jezús Nia moris-hi’as ita lahatene kona-ba Maria maibé buat ne’ebé ita bele dehan mak Maria moris nu’udar inan ne’ebé akompaña no sustenta apóstolu sira iha momentu difisil liuliu wainhira sira ta’uk ema judeu sira no laran-taridu tanba Jezús laiha ona iha sira leet. Nune’e Maria nu’uda inan akompaña sira iha orasaun (Apos 1,8). Apóstolu sira ne’ebé mak harohan ho Maria, sira komprende katak atu obedese ba Na’i moris-hi’as uluknanai sira tenke harii komunidade no sustenta malu iha grupu laran.

Apóstolu sira ne’ebé harohan ho Maria no hamutuk ho Maria sira hein Espíritu Santu, hein Kreda nia moris. No hatene ona katak Maria esperta iha Espíritu Santu tanba nia rasik horik fatin Espíritu Santu nian. Maria harohan ho apóstolu sira tanba orasaun sai nu’udar dalan atu supera ta’uk no lakon dalan. Tan ne’e Maria nia prezensa prepara sira atu simu Espíritu Santu ho fiar no sai misionáriu ba mundu tomak. Tan ne’e Maria to’o ohin loron Maria sai nu’udar Inan Kreda nian iha sarani ida-ida nia moris.

Ita bele konklui katak Maromak akompaña Maria nia moris nune’e nia aprende husi Maromak arte no karaterístika akompañamentu loos nian. Arte divinu ne’ebé Maria asume iha nia an hodi akompaña Jezús no ninia apóstolu sira mak uluknanai hahalok silénsiu nian hodi simu situasaun hothotu ho fiar no nakonu ho domin mizerikórdia basá ne’e mak kararaterístika Maromak Trindade Nian. No nu’udar kriatura no fiar-na’in Maria sai modelu fiar no orasaun nian ba apóstolu. Akompaña katak asume ida ne’ebé nia akompaña dadaun ne’e nia terus no ninia situasaun tomak ho karaterístika Maromak laran di’ak no laran sadia nian. Nu’udar apóstolu lahusu buat barak husi Maria maibé sira presiza de’it ninia prezensa inan nian. Ita nu’udar sarani no relijioza presiza banati tuir hodi aprende arte divinu ne’e mak ita bele sai feto, formadora ne’ebé espesialista no efikáz iha akompañamentu foin-sa’e sira nian. Dalabarak ita falla iha ita-nia akompañamentu tanba ita iha de’it karraterístika iha nivel umanu, impoin atu ema la’o mesak ita dudu husi kotuk de’it, maibé la’e arte ne’ebé Maria hanorin mak arte silénsiu no harohan nian. Ohin loron Maria kontinua akompaña Kreda iha silénsiu no proteje nia ho ninia manta domin no unidade nian.

(Lucia Pereira FMA)