Papa Francisco nia lia-menon molok harohan Regina Coeli, 18 Abríl 2022

 

Maun no biin-alin sira, bondia!

Loron sira Oitava Páskua nian hanesan loron ida mesak hodi hanaruk ksolok Resureisaun nian. Nune’e, Evanjelli Liturjia ohin nian kontinua haktuir mai ita Na’i-Moris-Hi’as, kona-ba ninia aparisaun ba feto sira ne’ebé bá iha rate (kf Mt 28,8-15). Jezús bá hasoru sira, kumprimenta sira; hafoin dehan ba sira buat rua, ne’ebé sei halo di’ak mós mai ita atu simu, nu’udar prezente paskál. Konsellu rua husi Na’i, don paskál ida.

Dahuluk Nia asegura sira ho liafuan rua: «Imi  keta ta’uk» (v. 10). Imi keta iha laran-ta’uk paura. Na’i hatene katak ta’uk sira mak inimigu moris loroloron nian. Nia mós hatene katak ita-nia ta’uk sira mai husi ta’uk boot, ta’uk mate nian: ta’uk atu dezaparese, lako ema ita hadomi, sente la di’ak no labele auguenta… Maibé iha Páskua Jezús manán mate. Ne’e duni, la iha ema seluk bele dehan mai ita ho modu konvinsente liu: “Imi keta ta’uk”, “imi keta iha laran-ta’uk”. Na’i dehan iha ne’ebá, iha rate nia sorin husi ne’ebé nia sai ho vitória. Nia konvida ita atu sai husi ita-nia ta’uk nia rate sira. Ita rona didi’ak: sai husi rate sira ita-nia ta’uk nian, basá ita-nia ta’uk sira hanesan rate sira, hakoi ita iha laran. Nia hatene katak laran-ta’uk nafatin toba iha ita-nia fuan nia odamatan nia oin no katak ita iha nesesidade atu rona repete mak ita ‘keta ta’uk, keta iha laran-ta’uk, keta ta’uk’: iha dadeer Páskua nian nune’e mós iha dadeer loroloron nian rona: “Keta ta’uk”. Iha aten-barani bá. Maun-alin, biin-alin ne’ebé fiar iha Kristu, keta ta’uk! “Ha’u – Jezús dehan ba ó – esperimenta mate ba ó, ha’u lori ó-nia aat. Oras ne’e ha’u moris hi’as atu dehan ba ó: Ha’u iha ne’e, ho ó, ba nafatin. Keta ta’uk!”. Keta iha laran-ta’uk.

Maibé oinsá halo, ita bele dehan, atu hafunu laran-ta’uk? Buat daruak ne’ebé Jezús dehan ba feto sira tulun ita: «Imi bá haklaken ba ha’u-nia maun-alin sira atu bá iha Galileia: iha-ne’ebá sira sei haree ha’u» (v. 10). Imi bá haklaken. Laran-ta’uk nafatin taka ita ita iha an rasik; taka iha ita-nia an rasik. Jezús fali, halo ita sai no haruka ita bá ema seluk. Ne’e mak ai-moruk. Maibé ha’u – ita bele dehan – la iha kapasidade! Maibé imi hanoin tok. Feto sira ne’e konserteza la’ós ema sira idónea liu no preparada atu haklaken Na’i Moris-Hi’as, maibé la importa ba Na’i. Ba Nia importa sai no haklaken. Sai no haklaken. Sai no haklaken. Basá ksolok paskál la’ós atu rai ba an. Kristu nia ksolok sai metin hodi fó, sai barak hodi fahe. Se ita loke an no lori Evanjellu, ita-nia fuan sai luan no manán ta’uk. Ne’e mak segredu: haklaken atu manán ta’uk.

Testu ohin nian, haktuir katak anúnsou be;e hasoru obstákulu ida: ‘falsidade’. Evanjellu defaktu haktuir “kontra-anúnsiu” ida. Sá loos? Ida husi soldadu sira ne’ebé hein Jezús nia rate. Ema selu sira – Evanjellu dehan – «ho osan lubuk ida» (v. 12), ho tipi di’ak nian, no simu orden ne’e: «Imi dehan nune’e: “Ninia eskolante sira mai iha kalan no na’ok, bainhita ami toba dukur”» (v. 13). Imi toba? Imi haree iha mehi oinsá sira na’ok nia isin? Iha kontradisaun iha ne’ebá, maibé kontradisaun ida ne’ebé ema hotu fiar, basá iha osan iha nia laran. Ne’e mak podér osan nian, na’in seluk ne’ebé Jezús dehan atu ita keta serví. Iha na’in rua: Maromak no osan. Nunka serví osan! Ne’e mak falsidade, lójika taka nian, ne’ebé kontráriu ba anúnsiu lia-loos nian. Avizu ida mai ita mós: falsidade sira – iha liafuan no iha moris – hafoer anúnsiu, hadodok iha laran, lori ba rate. Falsidade lori ita ba kotuk, lori ita ba mate, ba rate. Na’i Moris-Hi’as fali, hakarak ita sai husi rate sira falsidade no dependénsia nian. Iha Na’i moris-Hi’as nia oin , iha “maromak” seluk: maromak osan, ne’ebé hafoer buat hotu, harahun hotu, taka odamatan ba salvasaun. Ne’e ita hetan iha fatin hotu: iha moris loroloron iha tentasaun atu adora maromak osan.

Maun no biin-alin sira, ita sente eskándalu bainhira liuhusi informasaun, ita deskobre enganu no lia-bosok sira iha ema no sosiedade nia moris. Maibé ita fó naran mós ba falsidade ne’ebé iha ita-nia laran! No ita tau ita-nia nakukun, ita-nia falsidade sira, lia Jez’us moris-hi’as nia oin. Ni ahakarak lori ba naroman buat sira ne’ebé subar, au halo ita sai sasin-na’in trasnparente no nabilan ksolok Evanjellu nian, lia-loos nian ne’ebé halo ita livre (kf Jo 8,32).

Maria, Na’i Moris-Hi’as nia Inan, tulun ita manán ita-nia ta’uk sira no haraik mai ita paixuan ba lia-loos.