Doben sira,

ita sei moris iha tempu Kuarezma nian no, liuliu tinan ida ne’e, ita kontempla Jezús nia terus iha povu barak nia terus. Mundu tomak preokupa kona-ba situasaun iha Ukraina no funu ne’ebé Russia lori ba oin ho determinasaun, maibé, durante tersu online ne’ebé ita-nia Konsellu jerál organiza, ita haree ona katak iha nasaun barak ne’ebé moris iha terus, funu no ta’uk (Haiti, Myanmar, Kongo, Eritrea no barak tan). Hodi hateke ba situasaun sira ne’e, ita bele sente deskorajen, ita la hatene saida ita bele halo husi ita-nia rai ida ne’e. Amu-Papa, ho ninia mensajen, hatudu mai ita dalan ida atu partisipa ba Maromak nia planu salvasaun nian: “Keta kole atu halo di’ak”! S. Paulo nia liafuan sira halo ita komprende katak se iha Jezús nia krús bele haree Maromak nia glória, iha ita-nia hahalok gratuidade nian, sakrífisiu nian, maski ki’ik, ita mós manifesta Na’i nia glória. Iha ha’u-nia vizita sira, ha’u haree katak komunidade sira haka’as an atu hala’o hamutuk ho foin-sa’e no labarik sira buat ne’ebé Amu-Papa husu ba sarani hotu: reza ho esperansa no konfiansa tomak iha Maromak, luta kontra defeitu no buat hotu ne’ebé lori ita ba salan, fó atensaun ba sira ne’ebé presiza liu, hodi lori ita-nia kontribuisaun. Tebes, aspetu sira ne’e mak ezije ita-nia esforsu loron-loron nian, atu purifika ita-nia motivasaun no hanoin nafatin. Tinan ruma liubá, iha retiru ba foin-sa’e sira, kard. Martini dehan hanesan ne’e: “Sarani sira nia prátika evanjélika la violenta mak “tradusaun” glória krús nian iha efisientizmu, iha tensaun sira no ta’uk sosiedade nian… bainhira ita renunsia ba agresividade, ba vingansa, ba sentimentu kanek nian, ba ulun toos iha ita-nia ideia, ita “dezenfeita” agresividade; jestu damen nian iha moris loron-loron nian hatudu katak Jezús nia krús mak manán no hala’o edukasaun séria no progresiva umanidade nian ba damen nia glória”. Iha tempu eleisaun nian, liafuan hirak ne’e sai roman ba ita-nia hahalok no liafuan sira. Ita simu bolun atu sai ema ne’ebé fasilita damen, perdaun no komprensaun nian, atu sai prezensa, iha povu nia leet, ne’ebé tulun atu komprende Maromak nia hakarak, maski tempu susar nian, no atu lori iha ita-nia orasaun ema hotu nia terus.

Interesante haree oinsá akontesimentu iha istória repete beibeik, maibé ita susar atu aprende, nune’e ita-nia memória sai badak. Iha Seul, Korea, iha 1990 kreda sira hotu (katólika, protestante, ortodoxa, halibur hamutuk iha asembleia ekuménika mundiál ida. Ida ne’ebá sai momentu istóriku tanba, maski perspetiva la hanesan husi kreda ida-idak, hamutuk sira deside atu fó aten-barani ba kreda lokál ida-idak atu suporta no empeña an ba damen, justisa no tau matan ba kriasaun. Liu tiha tinan 30 se mak hanoin hetan momentu ida ne’e? Amu-Papa Fransisco tenke hakerek fali ensíklika ida atu hafanu ema hotu kona-ba importánsia ekolojia integrál.

Kuarezma no Tempu Paskál mós repete beibeik no ita presiza la toman ba momentu forte sira ne’e hodi aproveita ho posibilidade konversaun nian ne’ebé Kreda oferese. Ita la bele “rewind” beibeik ita-nia moris, maibé presiza bá oin, ho pasu ki’ik liu karik, maibé ba oin nafatin.

Tempu Páskua nian, ne’ebé hahú, lori ita atu sai konxiente liután, hamutuk ho Maria, katak domin loos ezije “lakon”, ulunanain ita-nia an rasik, ezije temi “sim” ida ba Maromak nia misaun hodi simu kualkér konsekuénsia, iha serteza katak ita-nia sim ida ne’e sei fó rikusoin boot ba ita-nia maluk sira.

“Boa festa Páscoa” nian… ho domin!

Ir. Alma Castagna