Papa Francisco nia lia-menon ba Domingu II Kuarezma (13 Marsu 2022)

Maun no biin-alin doben sira, bondia!

Evanjellu Liturjia Domingu daruak Kuarezma nian haktuir Jezús nia Transfigurasau (kf Lc 9,28-36). Nia, enkuantu harohan iha foho aas ida, nia oin nakfilak, nia hatais sai mutin no nabilan, no iha nia gória nia roman, Mois’es no Elias mosu , sira ko’alia ho Nia kona-ba Páskua ne’ebé hein nia iha Jerusalém, katak Ninia paixaun, mate no moris-hi’as.

Tsasi ba eventu estraordináriu ida-ne’e mak apóstolu Pedro, João no Tiago, ne’ebé sae ba foho ho Jezús. Ita imajina sira ho matan naklosu iha espetákulu úniku ne’e nia oin. No konserteza nune’e duni. Maibé evanjelista Lucas observa katak «Pedro no nia maluk sira matan dukur todan»  no katak «bainhira sira hadeer» sira haree Jezús nia glória (kf v. 32). Dixípulu na’in tolu nia dukur hanesan nota dezentón ida. Apóstolu sira rasik, ikusmai, dukur mós iha Jetzemani, durante Jezús nia orasaun ho laran-susar, maski Nia husu sira atu hadeer (kf  Mc 14,37-41). Ita hakfodak ho matan-dukur ida-ne’e, iha momentu sira importante liu.

Maibé, hodi lee ho atensaun , ita haree Pedro, João no Tiag sira dukur molok Transfigurasaun, katak enkuantu Jezús harohan. Nune’e mós mak sei akontese iha Jetzemani. Evidente katak ne’e mak orasaun ne’ebé naruk, iha silénsiu no iha hamnook. Ita bele hanoin katak iha foufoun sira mós harohan, to’o bainhira kole, dukur manán.

Maun no biin-alin sira, matan dukur iha fatin laloos la hanesan ho ita barak nia matan-dukur ne’ebé mai iha momentu  sira ne’ebé ita hatene importante? Karik iha kalan, bainhora iha hakarak harohan, hela uitoan ho Jezús depoizde loron tomak hala’o iha halai no empeñu rihun ba rihun. Ka bainhira tempu atu dada lia uitoan iha família no la iha ona forsa. Ita hakarak hadeer,  atenta, partisipa, la  lakon okaziaun folin boot ne’e, maibé ita la konsege, eh ita konsege karik uitoan de’it.

Tempu Kuarezma mak oportunidade ida iha sentidu ida-ne’e. Ne’e mak períodu ida iha-ne’ebé Maromak hakarak fanun ita husi letarjia interiór, husi sonolénsia ne’ebé la husik Espíritu esprime. Basá – ita hanoin didi’ak – mantein fuan hadeer la depende de’it mai ita: ne’e mak grasa ida, no presiza husu. Dixípulu na’in tolu hatudu ida-ne’e iha Evanjellu: sira maaka’as, tuir Jezús ba foho, maibé ho sira-nia forsa sira la konsege hadeer. Ida-ne’e akontese mós mai ita. Maibé sira hadeer durante Transfigurasaun. Ita bele hanoin katak Jezús nia roman mak fanun sira. Hanesan sira, ita mós presiza Maromak nia roman, ne’ebé halo ita haree sasán sira ho modu diversu; dada ital fanun ita, halakan iha ita hakaran no forsa atu harohan, atu hateke ba laran, no atu dedika tempu ba ema seluk. Ita bele supera isin nia kolen ho forsa Maromak nia Espíritu nian. No bainhira ita la konsege supera buat ne’e, ita tenke dehan ba Espíritu Santu: “Tulun ami, mai, mai Espíritu Santu. Tulun ha’u: ha’u hakarak hasoru Jezús, ha’u hakarak sai atenta, hadeer”. Husu Espíritu Santu atu hasai ita husi sonolénsia ne’ebé hanetik ita atu harohan.

Iha tempu kuarzmál ne’e, depoizde difikuldade sira loron nian, halo di’ak mai ita atu hamate ahi-oan sira kuartu nian no tau an iha Maromak nia roman. Harohan uitoan molok toba. Ita fó posibilidade ba Na’i atu halo surpreza mak ita no fanun ita-nia fuan. Ita bele halo, porezmeplu, hodi loke Evanjellu, hdoi husik Maromak nia Liafuan halo ita hakfodak, basá Eskritura sira leno ita-nia ain-hakat sira no halakan fuan. Eh ita bele hateke ba Krusifiksu no admira Maromak nia domin boot mai ita, ne’ebé la kole ho ita no iha kbiit atu transfigura ita-nia loron ba loron sira, atu fó sentidu foun ba nia, roman oiseluk ida, naroman ne’ebé ita la hein.

Atu Virjen Maria tulun ita mantein ita-nia fuan hadeer atu hakohak tempu grasa nian ida-ne’e, ne’ebé Maromak oferese mai ita.