Dili- Grupo Laudato si’ Don Bosco Timor Leste halibur hamutuk dala uluk iha Komoro Eskola Maria Auxiliadora, atu fahe ba malu informasaun kona ba Ensiklika Laudato Sí ne’ebé Santo Padre fo sai iha 24 Maio 2015 no objetivu 7 ne’ebé propoin iha ne’eba. Hafoin kontinua ho hare ba kontestu Timor Leste nian no buka dalan oinsa atu implementa hanoin hirak ne’e. Grupo ki’ik ne’e kompostu husi Madre nain Tolu no joven sira nain Hitu ne’ebé mai husi Komunidade Balide, Komunidade B. Eusebia Palomino no Komunidade Noviciado.

Iha biban ne’e Agapito Guterres dos Santos apresenta kona ba Ensiklika Laudato Si’ ne’ebé Amo Papa fo sai iha 2015, ne’ebé koalia kona ba oinsa ita hadomi no tau matan ba ita nia rai. Hare ba mudansa klimatika ne’ebé akontese, dezastre naturais no oinsa ita la konsiente soe foer arbiru hodi hamosu inundasaun. Amo Papa hetan inspirasaun husi São Francisco Asisi, ne’ebé hadomi no respeita tebes natureza. Hare fali ba ita nia situasaun agora ne’ebé esplora no estraga natureza, ensiklika ne’e hanesan bolun ida ne’ebé importante tebes ba ita. Ita buka atu hatan ba bolun ne’e ho asaun ki’ik sira ne’ebé ita bele halo. Maski iha marka entre siensia no kultura maibe ita buka atu promove kultura hadomi ita nia uma komum, hodi redus estilo moris konsumerismu nian no hamenus uza sasan sira ne’ebé la fo benefisiu ba ita nia rai. Kauza sira mak: kauza naturais hanesan vulkanu ne’ebé manas nakonu iha laran hafoin hasai. Kauza ida tan mak mai husi ema nia hahalok hanesan sosiedade konsumerismu, kultura uza soe, produsaun industria esajerada, rai nia temperature manas aumenta, politika ekonomia no injustisa social. Buat sira ne’e afeta tebes ba ita nia moris. Nune’e mai ita hamutuk buka dalan atu halo buat ne’ebé it abele atu kontribui ba ita nia uma komun nia diak.

Me. Julia aprensenta kona ba objetivu Hitu husi plataforma Laudato Si’ nian mak hanesan: Rona mundo nia hakilar, Rona ema kiak nia hakilar, Adota estilu vida simples, Ekonomia ekolojia, Espiritualidade ekolojia no Asaun social no konvida komunidade nia partesipasaun. Hodi hare ba objetivu sira ne’e, iha plataforma mos fo sai hanoin ruma ne’ebé tulun ita atu hanoin no pratika iha moris. Hanoin sira hanesan: ó kuda ai oan hira ona? ó hatene kontempla Maromak nia furak iha natureza? No seluk tan.

Tuir mai halo planu ba asaun konkretu sira ne’ebé sei halao iha tempu tuir mai ho grupo kompletu. Sei halo kalendario ba formasaun sira kona ba ekolojia nian tuir plataforma, atividade ne’ebé tulun atu tau matan ba uma komun, atividade sira ne’e sei realiza ho grupo rasik no sei envolve mos oratorianu sira.

Nune’e iha tempo tuir mai sei iha tan enkontru ne’ebé sei koalia kona ba Forma Grupo Laudato Si’ D. Bosco Timor Leste, hodi prepara-an ba enkontru on-line Scuola CIAO nivel Ásia no grupo hotu ne’ebé hadomi uma komun liuliu moris mentalidade ekolojia. Grupo ne’e pronto ba enkontru local no internasional. Ba maluk sira ne’ebé iha domin ba tau matan ba ita nia uma Komun bele mai hamutuk ho ami. Mai ita fo liman ba malu proteje ita nia mundo. Heransa ne’ebé ita tenke husik ba ita nia oan no beioan sira. “Se laos ita, se tan fali. Se laos agora, bainhira tan”. nia impaktu ita sente lor-loron hela iha ita nia moris.

(Noemia de Deus FMA