Papa Francisco nia lia-menon molok harohan Angelus iha 8 Dezembru 2021.

Maun no biin-alin doben sira, bondia!

Evanjellu Liturjia ohin nian, Solenidade Imakulada Konseisaun Beata Virjen Maria nian, halo ita tama iha nia uma iha Nazaré, iha-ne’ebé nia simu anju nia anúnsiu (kf Lc 1,26-38). Iha uma nia didin-lolon sira leet mak ema revela an di’ak liu duké iha fatin seluk. No iha intimidade uma-laran nian duni mak Evanjellu ohin fó mai ita partikulár ida, ne’ebé revela Maria nia fuan nia fafurak.

Anju bolu nia «nakonu ho grasa». Se nia nakonu ho grasa, ne’e dehan katak Na’i-Feto mamuk husi aat, lahó salan, Imakulada. Nune’e, ba saudasaun ne’e – testu dehan – Maria sente «laran taridu maka’as» (Lc 1,29). Nia la’ós de’it hakfodak, maibé laran taridu. Simu saudasaun boboot, onra no parabéns dalaruma iha risku atu hamosu loko-an no vaidade. Ita hanoin filafali katak Jezús la mamar ho ema ne’ebé buka atu ema kumprimenta nia iha prasa sira, hahí sira, hatudu an (kf Lc 20,46). Maria fali la hahí an, maibé laran taridu: envezde sente prazér, nia esperimenta maravilla. Anju nia saudasaun ba nia boot liu nia. Tanba sá? Tanba nia sente nia ki’ik-oan iha laran, no ki’ik-oan ne’e, haraik-an ne’e atrai Maromak nia hateken.

Iha uma Nazaré nia didin-lolon sira leet, ita bele haree karakterístika furak ida. Oinsá Maria nia fuan? Simu tiha hahí aas liu hotu, nia laran taridu tanba nia rona dirije ba nia buat hotu ne’ebé nia la atribui ba nia an rasik. Maria, defaktu, la atribui prerrogativa sira, la ezije buat ida, nia la atribui buat ida ba ninia méritu. Nia la haksolok ho an rasik, la hahí an. Tanba iha ninia hariak-an, nia hatene katak nia simu buat hotu husi Maromak. Ne’e duni, nia livre husi an rasik, dirije tomak ba Maromak no ba ema seluk. Maria Imakulada la hateke ba an rasik. Ne’e mak haraik-an loos: la hateke ba an rasik, maibé ba Maromak no ema seluk.

Ita hanoin katak Maria nia perfeisaun ne’e, nakonu ho grasa, anju deklara sai iha uma nia didin-lolon sira leet: la’ós iha prasa prinsipál Nazaré nian, maibé iha-ne’ebá, haksumik, iha ninia haraik-an boot liu. Iha  uma ki’ik-oan Nazaré nian fekit fuan boot liu ne’ebé kriatura ida ladauk iha. Maun no biin-alin doben sira, ne’e mak notísia estraordinária ida mai ita! Tanba dehan mai ita katak Na’i, atu halo maravilla sira, la presiza meiu boboot no ita-nia kapasidade aas liu, maibé ita-nia haraik-an, ita-nia hateken nakloke ba Nia no mós nakloke ba ema sira seluk. Ho anúnsiu ne’e, iha didin-lolon kiak sira uma ki-ik-oan ida nia laran, Maromak muda istória. Ohin mós Nia hakarak halo buat boot ho ita iha moris loroloron nian: katak iha família, iha serbisu, iha ambiente sira moris loroloron nian. Iha-ne’ebá, liufali iha eventu boboot sira istória nian, Maromak nia grasa hakarak  atu serbisu. Maibé, ha’u husu ba an rasik, ita fiar ida-ne’e? Eh ita hanoin katak santidade mak utopia ida, buat ruma ba ema profisionál sira, iluzaun piedoza ida la kompativel ho moris baibain nian?

Ita husu Na’i-Feto grasa ida: liberta ita husi ideia laloos katak Evanjellu mak buat ida no moris mak buat seluk; atu nia halakan iha ita entuziazmu ba ideál santidade nian, ne’ebé la’ós kestaun ilas no imajen santu sira-nian, maibé atu moris loron ba loron buat ne’ebé akontese mai ita iha haraik an no ksolok, hanesan Na’i-Feto, livre husi an rasik, ho matan sira dirije ba Maromak no ba maluk sira ne’ebé ita hasoru. Halo favór, keta dezanima: Na’i haraik ba ema hotu hena di’ak ida atu soru santidade iha moris loroloron! No bainhira laran rua-rua kona-ba la konsege halo, asalta ita, ita husik atu Na’i-Feto nia “matan laran-sadia nian” hateke mai ita, basá la iha ema ida ne’ebé husu nia tulun no Na’i-Feto husik nia mesak!