Papa Francisco nia lia-menon molok harihan Angelus, 17 Outubru 2021.

Maun no biin-alin sira, bondia!

Evanjellu Liturjia ohin nian (Mc 10,35-45) haktuir katak dixípulu na’in rua, Tiago no João, husu ba Na’i atu tur loron ida iha Nia sorin iha gória, hanesan sira mak “primeiru ministru”. Buat ruma nune’e. Maibé dixípulu sira seluk rona no hirus. Iha pontu ida-ne’e Jezús, ho pasiénsia, oferese ba sira hanorin boot ida: glória loloos la hetan hodi hatur an iha ema seluk nia leten, maibé hodi simu batizmu hanesan ne’ebé Nia sei simu, la kleur, iha Jerusalém, katak krús. Ne’e katak sá? Liafuan “batizmu” signifika “mout” [imersaun]: ho ninia Paixaun, Jezús tama iha mate, hodi oferese ninia moris atu salva ita. Ninia glória, Maromak nia glória, ne’e duni domin ne’ebé sai servisu, labele iha ambisaun ba domíniu. La’ós podér ne’ebé iha ambisaun ba domíniu, lae! Ne’e mak domin ne’ebé halo servisu. Tanba ne’e Jezús remata hodi dehan ba ninia dixípulu sira no mós mai ita: «Ema ne’ebé hakarak sai boot iha imi leet nia sei sai imi-nia servi-na’in» (Mc 10,43). Atu sai boot, ini tenke la’o iha lurón servisu nian, serví ema seluk.

Ita iha lójika rua lahanesan nia oin: dixípulu sira hakarak hasae an no Jezús hakarak hatun nia an. Ita para iha verbu rua ne’e nia oin. Dahuluk mak hasae an. Esprime mentalidade mundana ne’ebé ita nafatin hetan tentasaun: moris buat hotu, relasaun sira mós, atu haboot ita-nia ambisaun sira, atu sae degrau sira susesu nian, atu atinje fatin importante sira. Babukak perstijiu pesoál bele sai moras espíritu nian ida, ne’ebé iha máskara sira intensaun di’ak nian nia kotuk:; porezemplu, bainhira, iha buat di’ak ne’ebé ita halo no haklaken, iha realidade ida buka an rasik de’it no ita-nia afirmasaun, katak atu ita bá oin, atu ita saei… No ida-ne’e iha Kreda mós ita haree. Dala hira mak, ita sarani sira, ne’ebé tenke sai serví-na’in, buka sae, la’o bá oin. Nafatin, ne’e duni, ita iha nesesidade atu verifika intensaun sira fuan nian, atu husu ba an rasik: “Tanba sá ha’u lori bá oin serbisu ne’e, responsabilidade ne’e? Atu oferese servisu ida eh atu ema bele nota, hahí no simu parabéns?”. Ba lójika mundana, Jezús kontrasta ninian: envezde hasae an iha ema seluk nia leten, tun husi pedistál tu serví sira; envezde hasae an iha ema hotu nia leten, hamout an iha ema seluk nia moris. Ha’u haree iha programa “A sua immagine” Caritas nia servisu atu hahán la kuran: preokupa ho ema seluk nia hamlaha, preokupa ho ema seluk nia nesesidade sira. Iha barak, ema ho nesesidade barak ohin, no depoizde pandemia agrava liután. Hateke no hakruuk iha servisu, no la buka atu sae ba ninia glória rasik.

Ne’e mak verbu daruak: hamout an. Jezús husu atu ita hamout an. No oinsá hamout an? Ho kompaixaun, iha moris ne’ebé ita hasoru. Iha-ne’ebé [iha servisu Caritas nian] ita haree hamlaha: no ita, hanoin ho kompaixaun ema baraka nia hamlaha? Bainhira ita iha hahán nia oin, Maromak nia grasa ida no ita bele han, iha ema barak ne’ebé serbisu no la konsege atu iha hahán sufisiente ba fulan tomak. Ita hanoin ida-ne’e? Hamout an ho kompaixaun, iha kompaixaun. Ne’e la’ós dadu ida ensiklópedia nian: iha ema hamlaha barak… Lae! Sira mak ema. No ha’u iha kompaixaun ba ema sira? Kompaixaun ba moris ne’ebé ita hasoru, hanesan Jezús halo ho ha’u, ho ó, ho ita hotu, hakbesik ho kompaixaun.

Ita hateke ba Na’i Krusifiksu, tama kle’an uha ita-nia istória ne’ebé kanek, no ita deskobre Maromak nia modu halo. Ita haree katak Nia la hela iha leten iha lalehan, hateke mai ita husi leten mai kraik, maibé nia hatun nia An atu fase ita-nia ain sira. Maromak mak domin no domin mak haraik-an, la foti an, maibé tun iha kraik, hanesan udan ne’ebé monu iha rai no lori moris. Maibé oinsá halo atu tau an iha diresaun hanesan ho Jezús nian, atu hakat husi hasae an ba hamout an, husi mentalidade prestíjiu nian, ida mundana, ba ida servisu nian, ida sarani? Presiza empeñu, maibé la to’o. Mesak difisilm atu la dehan imposivel, maibé iha ita iha forsa ida ne’ebé tulun ita. Batizmu nian, ida hamout an iha Jezús ne’ebé ita hotu tan grasa ita simu no fó diresaun mai ita, dudu ita atu tuir nia, atu la buka ita-nia interese maibé tau ita-nia an iha servisu. Ne’e mak grasa ida, ahi ida ne’ebé Espíritu halakan iha ita no presiza haboot. Ohin ita husu Espíritu Santu atu hafoun iha ita grasa Batizmu nian, hamout an iha Jezús, iha ninia modu moris nian, atu sai servi-na’in, atu sai atan hanesan Nia ho ita.

No ita harohan Na’i-Feto: nia, maski boot liu, la buka atu hasae an, maibé sai atan haraik-an Na’i nian, no hamout an tomak ba ita-nia serbisu, atu tulun ita hasoru Jezús.