Martir ema kiak sira-nian

Santu martir ne’e nia sasin –  ne’ebé moris iha España iha sékulu III nia metade dahuluk –  marka ho piedade no karidade. Depoizde ninia eleisaun, Papa Sisto entrega ba nia knaar arkidiákonu nian. Nu’udar responsavel atividade karitativa sira iha dioseze Roma nian, S. Lourenço administra rikusoin no oferta sira ba ema kiak, orfaun ka oan-kiak no feto-faluk sira nia nesesidade.

Mahein “Kreda nia rikusoin nian”

Ninia dalan durante juventude nakdoko ho drama persegisaun sira-nian. Iha 258 dK imperadór Baleriano hasai editu: tenke kondena ba mate bispu sira, presbíteru no diákonu hotu. Sira kaer S. Lourenço, diákonu sira seluk no Papa Sisto. Sira oho Amu-Papa iha 6 Agostu. Iha momentu dahuluk, imperadór poupa S. Lourenço nia moris hodi husu nia atu entrega “Kreda nia rikusoin sira”. Maibé Lourenço hatudu ba imperadór ema moras sira, ema kiak no emarjinadu sira. Sira-ne’e – nia afirma – mak Kreda nia rikusoin sira. Liutiha loron haat, iha 10 Agostu, sira mós oho S. Lourenço.

Sunu moris-moris iha grella leten

Tuir “passio” antiga ida, ne’ebé S. Ambrósio halibur, ema sunu S. Lourenço iha grella leten. S. Ambrósio iha “De Officiis” imajina enkontru ida entre Lourenço no Papa Sisto II, iha dalan ba martíriu. Iha enkontru Lourenço mak ko’alia: “Aman ba iha ne’ebé, lahó ó-nia oan? Ó ba lalais iha-ne’ebé, oh bispu santu, lahó ó-nia diákonu? Ó nunka iha toman atu oferese sakrifísiu lahó ó-nia ministru. Sarak ó la  haksolok ho ha’u, oh aman? Karik ó haree ha’u la merese” Koko ha’u bá, haree se ó hili minstru ne’ebé la soi ba distribuisaun Na’i nia raan nian. Karik ó lakohi ida-ne’ebé ita admite iha mistériu divinu atu sai ó-nia maluk hodi fakar raan?”

Husi martíriu ba glória

Ninia martíriu mak prova aas liu domin nian. S. Leão Magno, iha omilia ida, komenta S. Lourenço nia terus nune’e: “Ahi lakan sira labele manán Kristu nia karidade; no ahi ne’ebé sunu nia husi li’ur fraku liu ida ne’ebé lakan iha nia laran”. No hatutan: “Na’i hakarak hasae ninia naran gloriozu to’o pontu ida nune’e iha mundu tomak husi Loro-sa’e ba Loro-Monu, iha naroman boot ne’ebé mai husi diákonu boot liu hotu, glória hanesan ne’ebé mai husi Jerusalém husi Estévão kona mós Roma liuhusi Lourenço nia méritu”.

Bazílika S. Lourenço nian no kreda iha Panisperna

Depoizde nia mate, S. Lourenço nia isin hakoi iha rate iha via Tiburtina. Iha fatin ne’e, imperadór Constantino haruka harii bazílika ida, hadi’ak iha sékulu XIX depoizde hetan estragu sira, tanba Funu Mundiál Daruak, husi bombardamentu amerikanu iha Roma iha 19 Jullu 1943. Iha fatin martíriu nian harii tiha kreda S. Lourenço nian iha Panisperna. Tuir fonte ruma naran ne’e mai husi frei no klarisa sira nia kostume atu fahe ba kiak sira, iha loron 10 Agostu, “panis et perna”, paun no prezuntu [ham].

JG