Santa Marta, Maria no Lázaro nia loron festa iha kalendáriu litúrjiku mak 29 Jullu. La’ós de’it ona santa Marta, maibé mós maun Lázaro no alin Maria. Papa Francisco estabelese data ne’e, hodi subliña sira-nia sasin evanjéliku.

Marta, Maria no Lázaro: Papa Francisco nia desizaun

Ho dispozisaun ida ne’ebé Papa Francisco rasik hakarak, depoizde pedidu mai husi parte “Congregação para o Culto Divino e a Disciplina dos Sacramentos, loron 29 Jullu, husi 2021, la’ós de’it ona “festa Santa Marta nian”, maibé festa ba Santa/u sira Marta, Maria no Lázaro.

Dekretu, ho assinatura husi prefeitu Dicastero nian, espesifika no subliña “sasin evanjélika importante ne’ebé maun no feton na’in  rua ne’e oferese hodi simu Na’i Jezús iha uma, hodi rona Nia ho kordiál, hodi fiar katak Nia mak moris-hi’as no moris” – ita lee iha dokumentu.

“Iha uma Betánia nian, Na’i Jezús koko espíritu família nian no amizade ho Marta, Maria no Lázaro. Marta oferese ho laran-luak ospitalidade, Maria rona liafuan ho dosilidade no Lázaro sai kedas husi rate hodi Nia ne’ebé hamoe mate, ninia orden” – dokumentu kontinua.

Husi tinan 2021, iha Kalendáriu no livru litúrjiku sira sei temi festa foun ne’e, ba Santa missa no ba Liturjia Oras nian.

Marta liga ho sasán sira mundu nian; Maria fali, rona Jezús

Iha pasajen emblemátiku rua atu komprende Santu na’in tolu ne’e sira-nia figura. Evanjellu Lucas nian, iha kapítulu 10, 38 -42, haktuir oinsá Jezús hasoru biin-alin na’in rua ne’e: “Bainhira sira iha dalan, sira tama iha knua ida  no feto ida, naran Marta, simu Nia iha nia uma. Nia iha alin feto ida, naran Maria, ne’ebé, tur iha Jezús nia ain, rona niia liafuan; Marta fali nakonu ho serbisu barak. Tan ne’e, nia dehan: «Na’i, Ita la haree katak ha’u nia alin husik ha’u serbisu mesa-mesak? Dehan to’ok ba nia atu tulun ha’u.” Na’i hatán ba nia: “Marta, Marta, ó preokupa no fadigadu ho buat barak; maibé buat ida de’it mak folin loos. Maria hili buat ne’ebé di’ak liu hotu, ne’ebé ema ida sei la hadau husi nia”.

Marta, haksolok, rekoñese Na’i no simu Nia, loos duni, iha nia uma kiak, maibé Nia la komprende kedas don boot ne’ebé, loron ne’ebá, tama iha nia uma. Diferente husi Maria, ne’ebé tur kedas iha ne’ebá, besik Jezús, no rona ninia hanorin hotu.

Iha-ne’e, Maromak nia Liafuan mak tama iha nia uma. Marta, distraida ho ninia serbisu sira, halo Jezús hanorin nia hodi dehan: “Buat ida de’it mak presiza halo no Maria hili buat ne’ebé di’ak liu”.

Nunee, Jezús nia liafuan ba Marta iha “signifikadu dahuluk no imediatu liu: “Tansá ó preokupa liu ba bainaka to’o haluha ninia prezensa? (…) Atu simu Jezús la presiza buat barak; maibé, presiza de’it buat ida: rona Nia (…) hatudu ba nia atitude fraterna, hodi nune’e Nia sente iha família” (Papa Francisco).

Sasán sira mundu nian la’ós atu despreza, maibé, nu’udar baze ba ita-nia moris tenke nafatin iha raronak ba Maromak nia Liafuan, nu’udar hahalok dahuluk loron nian.

Lázaro: mate la marka ema, se iha fiar loos

Jezús terus ba ninia belun ne’ebé Nia hadomi nia mate no bá kedas nia feton sira atu komprende saida mak akontese. Barak hanoin katak Nia to’o tarde liu, Lázaro mate tiha ona. Maibé Jezús nia liafuan mak kona ema hotu, hahú husi Lázaro nia feton sira. Marta, rona tiha katak Jezús mai, halai kedas bá hasoru Nia… Lázaro mate no hakoi tiha ona, maibé Marta, fiar metin katak Jezús bele halo buat hotu. “Ha’u mak moris-hi’as no moris; ema ne’ebé fiar iha Ha’u, maski nia mate, nia sei moris; ema hotu ne’ebé moris no fiar iha Ha’u, la mate ba nafatin”, Jezús dehan ba Marta. “Nia liafuan sira ne’e nia roman manán nakukun boot lutu nian tan nia maun nia mate” Marta simu ho profisaun fiar ne’ebé metin: “Ha’u fiar, Na’i, ha’u fiar katak ita mak Kristu, Maromak Oan, ne’ebé tenke mai mundu”. Jezús nia liafuan hamosu esperansa iha Marta husi futuru dook mai prezente: moris-hia’as besik nia, iha Kristu nia prezensa”. Marta nia fiar metin halo nia maun moris fali.