Edukomunikasaun nia fundamentu mak antropolojia sarani ne’ebé konsidera ema iha ninia kompleksidade no abertura, iha ninia kapasidade atu kria konverjénsia no integra ninia potensialidade sira. “Ema mak kriatura ida nakloke ba tranxendénsia, kriatura ida relasaun no mediasaun nian”. Nia realiza nia an rasik bainhira nia tama iha relasaun ho ema seluk, hari’i relasionamentu sira, buka kualidade moris nian iha sosiedade no simu bolun atu hari’i komuñaun.

 

Edukomunikasaun mak kampu foun ida iha diskursu ámbitu sira-nian, transdixiplinár, konverjente no prosesuál, intervensaun iha kultura no sosiál autónomu, ninia núkleu konstitutivu mak relasaun transversál entre edukasaun no komunikasaun. Ninia natureza mak relazsionál no orienta ba konstrusaun ekosistema komunikativu nakloke, kolaborasaun nian, demokrátiku, ne’ebé favorese aprendizajen, partisipasaun no ezersísiu sidadania nian.
Tuir Ismar de Oliveira, edukomunikasaun mak liafuan ho signifikadu barak, bazeia ba prinsípiu rua: diálogu no kolaborasaun. Ninia kbiit mai husi intensaun atu kria rede, reforsa enkontru, hamoris sinerjia no valoriza prosesu komunikativu nee’bé kualifika prátika misaun edukativa-evanjelizadora.

Abordajen ida-ne’e abranje área oioin:

Edukasaun ba komunikasaun: estudu komunikasaun umana, ninia fundamentu teóriku sira no fenómenu komunikasaun sosiál;
Mediasaun teknolójika edukasaun nian: dedika liuliu ba prezensa no papél teknolojia foun sira-nian iha indivíduu nia moris no iha prátika edukativa;
Espresaun no arte: refere ba potensialidade espresiva arte nian, edukasaun ba beleza no sentidu estétiku;
Komunikasaun ba sidadania: hatudu iha kapasidade atu kapta mudansa sira, situasaun no problema sira kultura ohin-loron nian atu transforma kontestu ne’ebé horik bá;
Jestaun komunikativa: haree kona-ba asaun planifikasaun nian,ezekusaun no avaliasaun ba projetu sira ne’ebé iha orienta ba kriasaun ekosistema komunikativu iha relasionamentu entre komunikasaun, kultura no edukasaun.

Iha ámbitu jestaun edukomunikativa, refere momoos ba “ekosistema komunikativu sira”, espresaun ne’ebé Martin-Barberu (Colombia) uza atu deskreve oinsá impaktu husi teknolojia foun sira iha sosiedade globál lori atu hamosu ambiente ida vitál no globál ne’ebé bele kompara ho ekosistema naturál.
Professor Soares reforsa signifikadu espresaun “ekosistema” hodi aplika ba ámbitu hotu relasaun umana nian, atu hatudu estrutura foun ne’ebé bele mosu tanba informasaun sira ne’ebé suli maka’as no utilizasaun meiu sira komunikasaun nian. Nune’e, família, komunidade, instituisaun sira kria sira-nia ekosistema komunikativu no ema sira bele hola parte no atua iha kontestu barak ho modu simultáneu, hodi modifika nia kontinuamente.
Konserteza eskola mós, universidade sira no ambiente formativu sira mós inklui iha ne’e, basá edukasaun mak kampu ida antigu no tradisionál liu atu ezerse komunikasaun”. Edukasaun moderna mak ekosistema auténtiku ida tanba nia iha kapasidade atu mobiliza ema sira iha interasaun konstante, sistematiza no habelar koñesimentu, afirma valór sira, garante espasu ba manifestasaun kriatividade ema sira ne’ebé envolve iha laran. Nune’e, “jere ekosistema komunikativu”, tuir perspetiva edukomunikasaun nian signifika, tama iha «prosesu nakloke no partisipativu ida no husi ne’e foti desizaun sira atu fó autonomia no kbiit ba sidadaun baibain, hodi halo nia iha kapasidade atu esprime ninia nesesidade no hakaran sira, maibé liuliu fó ba nia kondisaun atu prodús kultura rasik no esprime ninia valór sira».
Iha pontu ida-ne’e ita bele subliña oinsá edukomunikasaun supera objetivu sira “Information and Media Literacy” nian, «tanba introdús konseitu jestaun, ne’ebé unifika ho maneira tranversál kampu sira matenek orijinál: la’ós de’it komunikasaun nu’udar mediasaun kulturál, nune’e edukativa, maibé edukasaun mós halo pasajen, ne’ebé ohin-loron presiza, atu sai mediasaun komunikativa».
Ekosistema Edukomunikativu mak esperiénsia edukativa ida formál no la-formál, iha rede nakloke no orizontál ne’ebé promove kualidade moris no relasaun nakloke ho interlokutór sira, hodi favorese dalan koaborasaun nian, servisu iha sinerjia, kria diálogu no haburas lójika prosimidade nian.
Ambiente edukomunikativu sai espasu nakloke ba partisipasaun, hodi asegura diálogu entre ema sira dinámiku no simultáneu iha prosesu relasaun-asaun.

Sé mak edukomunikadór?

Ba Oliveira Soares [2002, 419] edukomunikadór inkorpora papél seluk aleinde profesór, hodi defende katak «atór sosiál foun sira mosu daudaun: sira prezente iha meiu boboot sira, iha televizaun no iha rádiu, iha sentru kulturál sira, iha NGO sira no, iha empreza sira mós. Buat ne’ebé karakteriza sira mak kapasidade boot atu serbisu ho konseitu no metodolojia sira intervensaun sosiál nian ne’ebé tau hamutuk komunikasaun, edukasaun no teknolojia informasaun nian. Sentidu no finalidade serbisu nian mak mehi konstrusaun komunidade sivíl nian».
Figura profisionál Edukomunikadór nian bele haree nu’udar operadór ka animadór komunidade nian ne’ebé tanba iha formasaun oin rua (pedagójika no komunikativa), lori ba oin asaun edukativa hodi buka nafatin tulun ema sira hadi’ak sira-nia situasaun rasik, atu sira bele sai kriadór ba sira-nia prosesu mudansa rasik. Edukomunikadór konxiente katak prosesu konstrusaun partisipativa mak fó sentidu sosiál no komunitáriu ba komunikasaun hodi lori atu hari’i ekosistema edukativu.
“Edukomuniasaun iha afinidade ho karizma salezianu no hakat liu aula eskola nian. Prátika sosiál no edukativa ne’ebé propoin iha Oratóriu, iha koléjiu, iha fatin sira misaun saleziana nian nafatin integra iha projetu ida ne’ebé nia fundamentu mak intuisaun kle’an katak, edukasaun mak prosesu integrál ida no komunikasaun mak komponente esensiál iha prosesu ida-ne’e. Kona-ba edukomunikasaun ba sidadania ativa no konxiente, nalian fali Don Bosco nia imperativu atu forma “sarani di’ak no sidadaun onestu”, ho kapasidade atu tama iha mundu nu’udar protagonista kriativu no responsavel”. Kapítulu Jerál XXIII husu atu “afirma hikas iha ita-nia komunidade edukativa sira empeñu Edukomunikasaun nian atu moris iha loron-ohin Sistema Preventivu, iha Vizaun antropolójika sarani nia roman ne’ebé Liña Orientadora Misaun Edukativa no perspetiva pedagójika referénsia nian propoin mai ita.
KJ XXIII konfirma “opsaun ba komunikasaun ne’ebé implika mudansa iha nivel pesoál, iha relasaun resíproka, iha estrutura no prosesu sira ne’ebé ita implementa. Mudansa hamosu iha ita FMA sira konxiénsia kona-ba komunikasaun nu’udar misaun hodi supera vizaun instrumentál teknolojia foun sira-nian atu tama iha mundu dijitál la’ós nu’udar ida-ne’ebé uza de’it, maibé nu’udar ida ne’ebé buka sentidu no promove kultura”.

(Ámbitu Komunikasaun Sosiál)****