Dili – Iha kalan 4 Juñu, Irmán Suzana ho Ir. Julia aprezenta Amu-Papa Francisco nia surat/karta “Pacto Educativo Global” ba Irmán sira iha komunidade Beata Eusebia. Karta ne’e ninia objetivu hamoris ita nia empeñu atu ba no hamutuk ho jerasaun foun sira hafoun ita nia paixaun ba edukasaun ida nakloke liután no inkluziva, hanesan mós iha “Laudato si'” dehan kolabora hamutuk ho ema atu tau matan ba ita-nia “uma komún” no hasoru hamutuk dezafiu sira ohin loron nian ne’ebé sadik ita.

Iha aprezentasaun ne’e Ir. Suzana haktuir tema ne’ebé dehan katak “atu eduka labarik ida presiza aldeia tomak” (provérbiu Afrikanu) nune’e labarik ida nia kreximentu aldeia tomak ninia responsabilidade. Nu’udar edukadora ita mós iha responsabilidade ba estudante ida nia dezenvolvimentu umanu, tan ne’e atu hatán ba konvite husi Amu-Papa Francisco nian, nu’udar Institutu nia parte aprezenta mós faze 3 hodi konvida eskola hotu FMA nian iha mundu tomak atu kontribui ba “Pacto Educativo Global”, nune’e iha ninia faze sira ne’e mak: iha korajen atu tau ema iha sentru, iha korajen atu hasai enerjia ne’ebé di’ak liu, kriatividade no iha responsabilidade no iha korajen atu forma ema sira ne’ebé disponivel atu saran-an ba serbisu komunidade nian.

Hafoin Ir. Julia kontinua: ohin loron aliansa edukativu rahun tiha ona no paktu ida ne’e importante tebes ba edukasaun tanba edukasaun presiza tau hamutuk rekursu no kria komuñaun entre vokasaun oioin. Atu forma foin-sa’e sira la’os ba ita maibé ba Kreda, sosiedade no ba mundu. Tan ne’e presiza fó ba foin-sa’e sira edukasaun ida ne’ebé forte hodi halo mós esperiénsia ne’ebé forte, tan sira mak ita nia responsabilidade boot ne’ebé Maromak entrega sira ba ita. No nu’udar edukadora saida mak ita halo iha situasaun ida ne’e? ita presiza hatene saida mak mosu daudaun, presiza halo dixernimentu ba informasaun falsu sira, no fó sai situasaun ne’ebé ameasa ita. Hodi haree ba situasaun povu ohin loron nian, tauk tan virus, sente baruk no seluk tan, ne’e hotu oinsá ita bele hala’o? ita presiza kria sesaun iha online ba counseling no ita bele organiza seminar ba moras mentál.

Lala’ok atu harii no hala’o paktu ida ne’e iha mós faze 4: konstrusaun paktu iha Institutu rasik, konstrusaun paktu ho sentru sira seluk iha sidade laran, konstrusaun paktu ho munisípiu sira seluk no konstrusaun paktu iha nivel nasional ka internasional. Nu’udar Madre Jerál nia mensajen ba ita mak iha pandemia ida ne’e konfirma nafatin urjente atu konxiente ba ita nia natureza umana no ita simu bolun atu assume fraternidade katak simu ema seluk nu’udar maun-alin iha ne’ebé presiza hadomi no suporta iha ne’ebé serbisu hamutuk ba dezenvolvimentu ita nia dignidade komún.

(Onesiana Baptista FMA)