Dezafiu sira Irmán juniora sira hasoru

Dezafiu sira Irmán juniora sira hasoru

Dili – Iha enkontru juniora sira komunidade Eusebia Palomino nian, iha loron 14 Maiu 2021,  Ir Teresa de Carvalho Correia no Ir Onesiana do Rosário Baptista fahe sira-nia reflesaun halo ba livru Orientasaun ba etapa formativa junioradu nian kapítulu kona-ba dezafiu sira.

Tuirmai ne’e sira-nia partilla:

1. Dezafiu  Identidade

Konfronta-an ho realidade bainhira mosu dezorientasaun, konfuzaun.  Bainhira mosu dezafiu ka difikuldade entre irman sira ka entre relasaun la’os atu taka an maibe buka atu adapta, komprende no aprende liu tan husi esperiensia sira. Maski afirma iha teoria, dala barak la tuir iha nivel ne’ebe efikas atu defende ninia direitu. Bainhira mosu konfuzaun entre irman sira hatene konfronta an ho realidade maski loos maibe se ema ne’e lian aas liu ami buka atu rende de’it ona ka husik nia manan.

2. Dezafiu Familia nian

Familia mak ambiente dahuluk ne’ebe simu oportunidade atu buras. Familia mak fatin dahuluk iha ne’ebe fo oprtunidade atu ema ida buras tanba iha ne’ebe mak nia aprende mori nia valor hotu iha moris umana, moris espiritual no moralmente. Nune’e mos iha komunidade nu’udar fatin forma an ho espiritu no Karisma ida.

3. Dezafiu espiritualidade nian

Sente hakarak kee iha dimensaun espiritualidade atu hetan ekilíbriu no armonia.   Iha ita nia moris presiza nafatin ekilibriu hanesan Marta no Maria katak ita nia moris nafatin ekilibriu iha serbisu no orasaun. Tendensia atu husik dimensaun relijiosa iha ambiente privadu. Tanba dala ruma ema iha servisu barak haluha tiha orasaun komunidade nian, hodi halo orasaun  sai tiha privadu, maibe buat ne’ebe furak mak diretora sira nafatin fo hanoin.

4. Dezafiu relasaun nian

Aprende atu aprende  ka  docibilitas iha moris. Iha ita nia moris bainhira halo sala mak ema koriji la’os atu hela metin ho sala ne’ebe iha maibe aprende atu halo diak liu tan iha loron seluk hodi simu ema seluk nia koreksaun hodi halo dalan nafatin.

5. Dezafiu imigrasaun no interkulturalidade nian

hatene respeita ema nia kultura, ema no relijiaun. Moris komunidade nafatin iha Irman oi-oin ne’ebe mai ho kultura no karakter la hanesan hodi moris hamutuk iha komunidade ida, nune’e ita presiza hatene simu, komprende no fahe ba malu rikusoin moris nian ne’ebe ema ida-idak iha. Hanesan mos iha ita nia misaun, ita hasoru labarik sira ne’ebe mai ho relijiaun oi-oin, tulun sira atu la sente indeferente iha maluk sira nia leet.

6. Ita nia uma komún nia dezafiu

Promove iha ita no iha foinsa’e sira atitude sira tau matan ba malu; Krize ambiental mak krize umana, etika no espiritual. Tulun labarik no foinsa’e sira ne’ebe ita hasoru iha ita nia misaun atu hatane respeita ema seluk no hatene tau matan ba ambiente ne’ebe hela ba, hodi hamos no tau foer iha fatin los. Maski la’os fasil atu pratika maibe ita kontinua promove to’o sira konxiente ba sira nia hahalok. Nune’e mós iha ita nia komunidade sira, oinsa uza ho kuidadu sasan sira hanesan; listrik, bee no tau foer iha fatin ezemplu: lata, botilla, surat-tahan no modo-kain sira.

7. Dezafiu komunikasaun

Komunikasaun mak dimensaun ida presente liu iha ita nia moris no misaun edukativa. Mundu ohin loron moris iha dijital Komunikasaun nian ne’ebe ema hotu presisa uza hodi komunika ba malu, hatene informasaun oi-oin no uza mos ba ita nia misaun edukativa, maibe iha mos ninia dezafiu sira ne’ebe lori perigu ba moris, hanesan fake news, lakon tempu barak tan ne’e presiza eduka ita nia an. Se iha dezafiu kona ba rede presisa buka fonte ne’ebe los kona ba fack news sira. Iha mos komunikasaun liu husi jestu ka relasaun komunikasaun interpesoal.

(Teresa-Onesiana-Redasaun)