Iha loron 3 Maiu 1991, iha Londres, iha-ne’ebé ninia aman-inan ilustre sira, Andrea no Antonia, hela bá tanba serbisu, Carlo Acutis moris. Iha Setembru tinan hanesan, sira na’in tolu tama hikas iha Milano, sira-nia sidade.

Lalais de’it, Carlo hatudu nia an nu’udar labarik ho intelijénsia estraordinária, nune’e ho kapasidade jeniál atu uza komputadór no programa informátiku sira. Nia afetuozu, hadomi liu ninia aman-inan, pasa tempu ho ninia avó sira. Nia frekuenta eskola elementária no pre-sekundária iha Irmán Macellina sira, hafoin pasa ba ‘Liceo Classico Leone XIII’ dirije husi Padre Jezuita sira. Nia hadomi tasi, viajen, konversa, amizade ho empregadu sira uma-laran nian, nakloke ba ema hotu no ba ema hotu dirije saudasaun no liafuan. Nia iha temperamentu haksolok, lahó difikuldade atu ko’alia ho ema nobre ka ho ema ne’ebé husu esmola ne’ebé nia hasoru iha estrada. La iha ema ida mak nia esklui husi nia fuan di’ak.

Buat hotu ba Jezús

Maibé saida mak distinge Carlo husi ninia kolega barak? Durante ninia ezisténsia, nia deskobre sedu “Ema” singulár ida: Jezús Kristu, no boot ba daudaun, nia sai apaixonadu tomak ba Nia. Husi ki’ik-oan kedas, enkontru ho Jezús book ninia moris. Carlo hetan Belun, Mestre, Salvadór, Razaun ba ninia ezisténsia. Lahó Jezús iha ninia moris loroloron nian, la komprende buat ida kona-ba nia vida, iha buat hotu hanesan ho ninia belun sira, maibé iha nia haksumik Segredu invensivel ne’e.

Nia moris iha ambiente ida profundamente sarani, iha-ne’ebé fiar hatudu ho moris no iha sasin obra sira-nian. Maibé nia mak livremente hili atu tuir Jezús ho entuziazmu boot. Iha mundu ida bazeia ba efémeru no vulgaridade, Carlo fó sasin kona-ba Jezús no ninia Evanjellu, ne’ebé ema barak lakon ka haluha, ne’ebé ema barak hafunu hasoru. Nia la ta’uk atu aprezenta an nu’udar esesaun ida ba mundu no ba kontra korrente, kontra mentalidade ne’ebé ohin loron ukun.

Carlo hatene katak atu tuir Jezús, presiza umildade no sakrifísiu boot. Ninia modelu sira mak Bibi-Atan sira Fátima nian, Jacinta no Francisco Marto, S. Domenico Savio no S. Luigi Gonzaga, no hafoin S. Tarcisio mártir ba Eukaristia. Carlo, ho koerénsia kontínua no la’ós ho modu pasajeiru, tama iha grupu ki’ik-oan sira-ne’e, nee’bé ho sira-nia moris haktuir Jezús nia glória. Nia haka’as an to’o sakrifírsiu atu moris kontinuamente iha amizade no iha grasa ho Jezús. Lalais de’it nia hetan ba nia moris, koluna fundamentál rua: Eukaristia no Na’i-Feto.

Óstia nakfilak nia

Nia moris tomak mak moris eukarístika: nia la hadomi no adora profundamente de’it, maibé simu iha nia an aspetu saran an no sakrifísiu nian. Molok Primeira Komuñaun, ne’ebé nia simu bainhira tinan hitu de’it iha mosteiru Romite di S. Ambrogio ad Nemus, Perego, hafoin ba oin, Carlo haboot ba beibeik devosaun ba Santíssimu Sakramentu altár nian, iha-ne’ebé nia hatene no fiar katak Jezús prezente tebes duni ba nia kriatura sira, nu’udar Maromak no Belun boot liu. Nia partisipa iha Missa no Komuñaun – inkredivel maibé loos ba foin-sa’e ida ohin nian – lorloron. Nia dedika tempu barak ba orasaun silénsiu nian iha adorasaun iha Tabernákulu oin, nakonu ho domin. Nune’e duni: husi Mistériu eukarístiku, nia aprende atu komprende Jezús nia domin infinitu ba ema ida-idak.

Ida-ne’e hotu mak “eskola” kontínua dedikasaun nian basá la to’o atu sai ema onestu no di’ak, maibé nia sente katak nia tenke saran an ba Maromak no serví maun-alin sira: esfora an atu sia santu, sai santu! Husi ne’ebá mak moris ninia laran-manas ba klamar sira nia salvasaun. Nia la para de’it atu reza, ida-ne’e buat ruma boot, maibé nia ko’alia beibeik kona-ba Jezús, Na’i-Feto, “Novíssimos” (=buat ikus nian: mate, juizu, infernu, lalehan) no kona-ba perigu lakon moris ho salan mortál ho kondenasaun ba nafatin.

Carlo buka tulun liuliu sira ne’ebé moris dook husi Jezús hoku iha indiferensa hasoru Nia no iha salan. Dalabarak nia oferese an, harohan no halo reparasaun ba salan sira ne’ebé ema halo hasoru Domin Maromak nian, hasoru Jezús nia Futar Fuan Santu, ne’ebé nia sente fekit iha Óstia konsagrada. Hanesan S. Margarida Maria Alacoque, nia mós haboot iha nia an hakaran atu lori klamar sira ba Jezús nia Futar Fuan, iha-ne’ebé nia konfia no saran an bá loron ba loron. Ho modu partikulár, nia komunga iha loron sesta dahuluk fulan nian atu halo reparasaun ba salan sira no bele hetan Lalehan nu’udar méritu, tuir Jezús nia “promesa boot”, iha 1675, ba S. Margarida Maria. Iha ninia hakerek sira, ninia “nota sira klamar nian”, karik afirmasaun furak liu mak ida-ne’e: “Eukaristia? Ne’e mak ha’u-nia lurón boot ba Lalehan!”.

Ninia toman badinas no loroloron atu hakbesik ba Eukaristia, hamoris no hafoun ninia laran manas ba Jezús no halo nia sai ninia belun íntimu, hanesan padre sira ne’ebé koñese besik nia nune’e mós nia maluk sira konfirma. Jezús halo nia haksoit etapa sira ninia dalan subida nian.

Oras ne’e ita hatene tanba sá: ninia ezisténsia badak no dalan perfeisaun nian tenke halo ho tempu uitoan de’it. Carlo la hasees an no la hakiduk, maski nia hatene nia oinseluk liu iha sosiedade ne’ebé haleu nia, nia mós hatene katak, loloos, santidade mak norma ida moris nian: nia husik atu Jezús kaer nia liman no gia nia, ho serteza katak Jezús hili ba nia “parte di’ak liu”, ne’ebé sei la hasai husi nia. Nia sente iha nia laran serteza kona-ba Maromak nia domin ba nia no ida-ne’e natón atu halo nia sai apóstolu Lia-loos no domin nian, katak Jezús rasik.

Haklaken-na’in Jezús nian

Maluk sira eskola nian, ne’ebé Carlo sempre tulun, apresia no estima nia, maski dalaruma goza nia tanba ninia fiar ne’ebé moris. Carlo la’ós ema ne’ebé estrañu, maibé konxiente de’it katak nia hetan Jezús no, atu sai fiél ba Nia, nia prontu atu dezafia maioria, “ne’ebé iha razaun de’it bainhira horik iha Lia-loos, nunka tanba maioria”. Tanba ne’e, nia la ta’uk krítika no zombaria sira, maibé nia hatene katak labele evita ne’e hotu sarak nia manán kolega no belun sira ba Jezús. Loos duni, Carlo hakarak manán klamar sira no iha ema la’ós sarani, ema husi relijiaun seluk, ne’ebé koñese no ko’alia tiha ho Carlo, husu Batizmu iha Kreda Katólika.

Nia mak jéniu ida computer nian, maski ho tinan ki’ik, no kampeaun ida espíritu nian, ba ninia fiar metin no badinas. Nia maluk sira buka nia atu hanorin oinsá uza di’ak liután computer, no Carlo, enkuantu esplika programa no komandu sira, dirije diskursu ba Lia-loos rohan-laek, ba Maromak. Ho Jezús Eukarístiku ne’ebé mobiliza no posui nia, Carlo la lakon okaziaun atu evanjeliza no katekiza. Ninia ezemplu dada, ninia liafuan ho konviksaun esplika Mistériu sira salvasaun nian. Nia naksira enkantu singulár, iha influénsia estraordinária, ita bele dehan, autoridade ida ne’ebé la’ós tuir nia otas. Ninia maluk sira oras-ne’e konkorda atu dehan katak Carlo mak sasin loloos ida Jezús nian no haklaken-na’in ninia Evanjellu nian.

Nia komprende katak presiza esforsu misionáriu boot atu haklaken Evanjellu ba hotu. Nia apresia Beatu Giacomo Alberione (1884-+1971) nia intuisaun atu uza mass-media ba servisu Evanjellu nian. Ninia objetivu mak misionáriu loloos sira nian: to’o ba ema barak liután atu halo sira koñese beleza no ksolok amizade nian ho Jezús.

Iha vizaun realidade nian ida-ne’e, nia foti nu’udar modelu S. Paulo, Apóstolu ema sira nian, ne’ebé haka’as an tomak atu lori Evanjellu ba kriatura hotu, to’o sakrifísiu moris nian.

Carlo Acutis mak Kreda nia oan ida loloos: nia harohan no oferese sakrifísiu ba Kreda. Ninia hanoin dirije kontinuamente ba Amu-Papa, iha João Paulo II ka iha Bento XVI, nia fiar no haree nu’udar Krsitu nia Vigáriu: ba Amu-Papa nia oferese peniténsia no orasaun. Nia gosta rona Amu-Papa nia majistériu no tuir. Nune’e nia halo sai tasak koñesimentu kona-ba Fiar, la’ós baibain, liuliu se haree ba ninia otas: nia komprende no deskreve konseitu sira fiar nian ho liafuan simples no komprensivel, ne’ebé teólogu ida mós bele utiliza di’ak liután.

Pároku ka relijiozu sira no ema sira ne’ebé hasoru no rona nia, hakfodak no admira nia. Ema ne’ebé hakbesik nia, sei bá ho serteza bázika: katak Jezús mak Salvadór ida mesak ne’ebé umanidade hein ohin loron mós no Nia mesak bele hakonu ema nia fuan.

Konsagra an ba Nai-Feto

Koluna fundamentál seluk ne’ebé Carlo hodi hari’i nia moris mak Na’i-Feto: ba Nia mak Carlo konsagra beibeik ninia moris; ba Nia, Carlo husu ajuda iha momentu nesesidade nian, ho serteza katak Maria Santíssima la rekuza buat ida. Imposivel ko’alia kona-ba Carlo, hodi la konsidera ninia devosaun forte ba Na’i-Feto. Nia sente admirasaun ba aparisaun sira iha Lourdes no iha Fátima no moris tuir mensajen konversaun, peniténisa, no orasaun nian. Husi Fátima, nia aprende hadomi Maria nia Fuan Sala-Laek, atu harohan no oferese sakrifísiu atu halo reparasaun ba ofensa barak hasoru nia Fuan.

Maria Santíssima mak ninia Advogada, nia Mamá: nia fiél, tan domin ba Nia, loroloron nia reza Rozáriu, habelar devosaun mariana entre ema sira nia koñese, vizita Santuáriu sira, inklui Lourdes no Fátima. Entre ninia “Santu sira”, nia prefere S. Bernardette Sobirous no Bibi-Atan sira Fátima nian no ko’alia kona-ba sira, atu konvida ema barak moris tuir Na’i-Feto nia mensajen sira. Nia iha impresaun maka’as kona-na vizaun infernu nian, ni’udar Ir Lúcia Fátima nian haktuir, nune’e nia deside atu tulun ema barak tuir posibilidade atu salva sira-nia klamar. Parese imposivel ba foin-sa’e ida, maibé Carlo lee Tratadu Purgátoriu S. Caterina Fieschi da Genova (1447-1510) nian, iha-ne’ebé santa ne’e haktuir kalamar sira nia terus iha Purgatóriu, Carlo oferese orasaun, peniténsia no Komuñaun ba sira-nia sufrájiu.

Iha mundu ida taka an ba Lia-loos boot fiar nian, Carlo fanun konxiénsia no konvida atu hateke nafatin ba moris “Seluk”, ne’ebé la nahas. Iha família, iha eskola, iha sosiedade nia laran, nia sai sasin Eternidade nian. Nia moris puru hanesan anju ida, konfia ninia pureza ba Na’i-Feto no husu orasaun ba ninia pureza ba madre sira klauzura nian ne’ebé nia frekuenta, ho interese boot ba sira-nia moris orasaun nian. Nia defende santidade família nian kontra divórsiu, no sakralidade moris niaa kontra abortu no eutanázia, iha debate sira ne’ebé envolve nia.

Carlo la koñese moris rua-rua. Nia haraik-an no laran-manas. Hatene hadaet fiar, hanesan ahi-lakan ne’ebé ema tau no sunu Lia-loos no domin ba Kristu.

“Ha’u hakarak Paraízu agora kedas”

Ita labele hakerek barak liután, nakonu ho faxíniu. Ninia istória furak liu, haktuir iha Nicola Gori nia livru: Eucaristia, ”La mia autostrada per il Cielo. Biografia di Carlo Acutis, S. Paolo, Milano, 2007”.

Anju ho isin ida-ne’e, iha inísiu Outubru 2006, hetan moras Leusemia ho forma grave liu, labele kura. Nia baixa iha ospitál. Carlo la ta’uk, maibé dehan: “Ha’u oferese terus hotu ha’u tenke liu ba Na’i, ba Amu-Papa no ba Kreda, atu la halo Purgatóriu no bá loos Lalehan”. Nia konfesa beibeik, maibé oras-ne’e Jezús mak simu nia iha ninia hakohak. Nia simu Sakramentu Unsaun Moras nian, Jezús-Óstia nu’udar Viátiku ba moris rohan-laek. Nia hamnasa midar ba ema hotu ho ninia hateken furak liu, ho aten-brani ida ne’ebé labele tanesan. Iha tuku 6.45 loron 12 Outubru 2006, Carlo Acutis, ho tinan 15 de’it, kontempla Maromak ba nafatin. Belun íntimu no apóstolu ki’ik no furak Jezús Kristu nian.

Na’i Makso’in no ninia Kreda de’it mak bele forma foin-sa’e sira nnune’e, sinál katak, “ohin mós, hanesan Montalembert hakerek, Nia ne’ebé iha krús leten kontinua dada ba Nia juventude no domin.

Paolo Risso