Papa Francisco iha Angelus 9 Agostu 2020

Maun no biin-alin sira, bondia!

 

Pasajen evanjélika domingu ne’e nian (kf Mt 14,22-33) haktuir Jezús ne’ebé la’o iha bee-lagoa leten iha tempestade. Depoizde fó hana ema lubun-boot ho paun lima no ikan rua – hanesan ita haree iha domingu kotuk –, Jezús fó orden ba dixípulu sira atu sae roo no fila ba sorin seluk. Nia despede ema sira hafoin sa’e ba foho, mesak, atu harohan. Nia tama iha komuñaun ho Aman.

Durante hakur kalan iha bee-lagoa nian, dixípulu sira nia roo hetan impedimentu husi anin-boot ne’ebé mosu derepente. Ne’e bua ruma ne’ebé baibain akontese iha lagoa. Iha pontu ida, sira haree ema ruma la’o iha bee leten mai hasoru sira. Hakfodak sira hanoin ba mate-klamar ida no hakilar ho ta’uk. Jezús halo sira hakmatek: «Aten-brani bá, ha’u, keta ta’uk!». Entaun Pedro – Pedro, ida-ne’ebé desididu – hatán: «Na’i, se Ita karik, fó orden atu ha’u bá hasoru Ita iha bee leten». Dezafiu ida. No Jezús dehan ba nia: «Mai!». Pedro tun husi roo no halo ain-hakat ruma; hafoin anin no laloran halo nia ta’uk no hahú mout. «Na’i, salva ha’u!», nia hakilar, no Jezús kaer nia liman no dehan ba nia: «Ema ho fiar ki’ik, tanba sá ó laran rua-rua?».

Istória ne’e konvida ita atu abandona an iha konfiansa ba Maromak iha momentu hotu ita-nia moris nian, liuliu iha momentu prova no perturbasaun nian. Bainhira ita sente laran rua-rua maka’as no ta’uk halo ita mout, iha momentu difisil moris nian, iha-ne’ebé buat hotu sai nakukun, ita labele moe atu hakilar, hanesan Pedro: «Na’i, salva ha’u!» (v. 30). Dere Maromak nia fuan, Jezús nia fuan: «Na’i, salva ha’u!». Ida-ne’e orasaun furak ida. Ita bele repete nia dala barak: «Na’i, salva ha’u!». No Jezús nia jestu, ne’ebé lolo kedas nia liman no kaer metin ninia belun nian, presiza atu ita kontempla kleur: Jezús mak ida-ne’e, Jezús halo ida-ne’e, Jezús mak Aman nia liman ne’ebé nunka abandona ita; liman forte no fiél Aman nian, ne’ebé nafatin hakarak no hakarak de’it mak ita-nia di’ak. Maromak la’ós tarutu boot, Maromak la’ós anin-boot, la’ós inséndiu, la’ós rai – hanesan narrasaun kona-ba profeta Elias ne’ebé ohin fó hanoin mai ita –; Maromak mak anin bisu-bisu – literalmente dehan nune’e: nia mak “fiu silénsiu ne’ebé nalian” – ne’ebé la impoin maibé husu atu rona (kf 1 Re 19,11-13). Iha fiar katak, iha tempestade nia leet, mantein fuan ne’ebé dirije ba Maromak, ba ninia domin, ba ninia laran-mamar Aman nian. Jezús, hakarak hanorin ida-ne’e ba Pedro ni dixípulu sira seluk, no mai ita mós, ohin. Iha momentu nakukun, iha momentu tristeza nian, Nia hatene didi’ak katak ita-nia fiar kiak – ita hotu mak ema ho fiar ki’ik, ita hotu, ha’u mós, hotu-hotu – no ita-nia dalan bele problemátiku, hetan impedimentu husi kbiit inimigu sira. Maibé Nia mak Ida-ne’ebé Moris-Hi’as! Ita keta haluha ida-ne’e: Nia mak Na’i ne’ebé hakat liu mate atu lori ita iha fatin seguru. Molok ita buka Nia, Nia prezente iha ita-nia sorin. Nohodi hamri’ik husi ita-nia frakasu sira, Nia halo ita sai boot iha fiar. Karik ita, iha nakukun, hakilar: “Na’i, Na’i!”, hodi hanoin katak nia dook. No Nia dehan: “Ha’u mak ne’e!”. Ah, nia ho ha’u! Na’i nune’e duni.

Roo ne’ebé iha sofre tempestade mak ilas Kreda nian, ne’ebé iha époka hotu hasoru anin kontráriu, dalaruma prova maka’as liu: ita hanoin ba persegisaun todannaruk no maka’as sékulu pasadu nian, no ohin mós, iha parte ruma. Iha momentu sira-ne’e, iha tentasaun atu hanoin katak Maromak abandona nia. Maibé iha realidade iha momentu sira ne’e mak nabilan liután sasin fiar nian, sasin domin nian, sasin esperansa nian. Kristu moris-hi’as nia prezensa iha ninia Kreda mak fó grasa sasin nian to’o martíriu, ne’ebé hsui nia natubu sarani foun sira no fuan sira rekonsiliasaun no dame nian ba mundu tomak

Atu Maria nia intersesaun tulun ita persevera iha fiar no iha domin fraternu, bainhira nakukun no tempestade moris nian tau ita-nia konfiansa iha Maromak iha krize.