Papa Francisco iha Angelus,9 Fevereiru 2020

Maun no biin-alin sira, bondia!

Iha Evanjellu ohin nian (kf Mt 5,13-16), Jezús dehan ba nia eskolante sira: «Imi masin rai nian […]. Imi naroman mundu nian» (vv. 13.14). Nia uza linguajen simbóliku ida atu hatudu ba sira ne’ebé hakarak tuir nian kritériu ruma atu moris prezensa no sasin iha mundu.

Imajen dahuluk: masin. Masin mak elementu ne’ebé fó sabór no konserva no prezera hahán sira husi dodok. Dixípulu ida simu bolun atu hadook husi sosiedade perigu sira, mikróbiu aat sira ne’ebé halo dodok ema sira nia moris. Ida-ne’e katak reziste degradasaun morál, salan, hodi fó sasin kona-ba valór sira onestidade no fraternidade nian, hodi la monu ba babeur mundanu karreirizmu nian, podér nian, rikusoin nian.Sai “masin” dixípulu ne’ebé, maski iha frakasu loroloron nian – tanba ita hotu iha – nia hamriik fali husi rai-rahun ninia salan rasik nian, hodi hahú fali ho korajen no pasiénsia, loron ba loron, buka diálogu no enkontru ho ema seluk. Sai “masin” dixípulu ne’ebé la buka   konsensu, aplauzu, maibé halo esforsu atu sai prezensa haraik-an nian, konstrutiva, iha fidelidade ba Jezús nia hanorin sira ne’ebé mai iha mundu la’ós atu ema serví nia maibé atu serví. Atitude ida -ne’e mak presiza liu!

Imajen daruak ne’ebé Jezús propoin ba ninia dixípulu sira mak roman: «Imi mundu nia naroman». Naroman halakon nakukun no konsente atu haree. Jezús mak roman ne’ebé duni nakukun, maibé nakukun sei iha iha mundu no iha ema ida-idak. Sarani ninia knaar mak halakon nakukun hodi halo Kristu nia roman nabilan no haklaken ninia Evanjellu. Ida ne’e mak irradiasaun ne’ebé mak bele mai  husi ita-nia liafuan mós, maibé tenke suli liuliu husi ita-nia «hahalok di’ak sira» (v. 16). Dixípulu ida no komunidade sarani ida mak rpman iha mundu bainhira orienta ema seluk ba Maromak, hodi tulun sira ida-idak halo esperiénsia kona-ba ninia laran di’ak no ninia laran-sadia. Jezús nia dixípulu sai roman bainhira hatene moris ninia fiar li’ur husi espasu kloot sira, bainhira kontribui atu halakon prejuizu sira, halakon kalúnia sira, no halo lia-loos nia roman tama iha situasaun sira ho vísiu ipokrizia no no laran-makerek sira. Halo naroman, Maibé la’ós ha’u-nia roman, Jezús ia roman: ita mak instruemntu de’it atu Jezús nia roman to’o ba ema hotu.

Jezús konvida ita atu keta ta’uk moris iha mundu, maski iha nia dalaruma ita hetan kondisaun sira konflitu no salan nian. Iha violénsia, injustisa, opresaun nia oin, sarani ida labele taka an ka subar iha seguransa nia lidun rasik nian; Kreda mós labele taka an, labele husik ninia misaun evanjelizasaun no servisu nian. Jezús iha Han-Kalan Ikus nian, husu ba Aman atu keta hasai dixípulu sira husi mundu, maibé atu proteje sira husi espíritu mundu nian. Kreda gasta nia an iha jenerozidade no ternura ba ki’ik no kiak sira: ida-ne’e la’ós espíritu mundu nian, maibé ida-ne’e roman, masin; Kreda rona ema ki’ik no ezkluzu sira nia hakilar, tanba nia konxiente katak nia mak komunidade peregrina ida ho bolun atu kontinua iha istória Jezús Kristu nia prezensa salvasaun nian.

Atu Virjen Santa tulun ita sai masin no roman iha ema sira nia leet hodi lori ba hotu-hotu, ho moris no liafuan, Liafoun Di’ak Maromak nia domin nian.