Komunikasaun no enkontru
Roma (Italia). Domingu 1 Juñu selebra Loron Mundiál Komunikasaun Sosiál nian ba dala 48 no iha ninia mensajen Papa Francisco subliña aspetu fundamentál ida universu komunikasaun nian: ida relasionál. Testu mensajen nian, ne’ebé nia tema fundamentál mak Komunikasaun ba servisu kultura enkontru nian ne’ebé auténtika, mak konvite jenuinu ida atu hatene hakat liu objetu komunikasaun nian, atu simu sujeitu ne’ebé ,hodi komunika, harii ho ita relasaun ida: «Komunika di’ak tulun ita sai besik no koñese di’ak entre ita, atu sai metin liután», Papa Francisco afirma. «Kultura enkontru nian husu atu ita sai dispostu la’ós de’it tu fó maibé mós atu simu husi ema seluk. Media sira tulun ita iha buat ne’e, ho modu partikulár internet bele oferese posibilidade boot liu enkontru nian no solidariedade entre ema hotu».
Enkontru mak, loos duni enkontru ida, se loke ita ba relasionamentu, se dudu ita ba komunikaasaun hslo ho liafuan, hateken, ilas, hamnasa, jestu sira. Komunikasaun mak konstrutora diálogu no enkontru nian. Ho tekonolojia komunikativa foun ninia adventu, sosiedade ohin nian, enkontru pesoál sira kahur ho ida ne’ebé moris husi mundu dijitál, ambiente ida iha-ne’ebé moris konkretiza an husi momentu ida ba momentu seluk.
Iha tipolojia oioin “enkontru nian”. Enkontru ho ema ida, istória ida, poezia ida, proposta ida, fiar oinseluk ida, fotografia ida; enkontru ho ideia sira ne’ebé hariku koñesimentu; enkontru ho natureza, literatura, eskritura, arte. Iha tipolojia sira-ne’e, ema sai protagonista emosaun no enerjia sira nian ne’ebé halo di’ak ba moris.
Henri J.M.Nouwen, eskritór famozu espiritualidade nian, deskreve ho laran manas ninia enkontru ho kuadru Rembrandt nian: The Return of the prodigal son: «Enkontru ida hanesan la iha signifikadu maibé ativa aventura espirituál naruk ida ne’ebé lori ha’u b akomprensaun foun kona-ba ha’u-nia vokasaun no oferes emai ha’u kbiit foun atu moris tuir. Iha sentru aventura ne’e nian iha pintura ida husi sékulu XVII no ninia arista, aikanoik ida husi sékulu I ho ninia autór, no ema ida sékulu XX nian ne’ebé buka signifikadu moris nian» (L’abbraccio benedicente, Queriniana).
Komunika mak arte ida enkontru nian hanesan ida entre Zaqueu ho Jezús. Enkontru ida ne’ebé la’ós Zaqueu mak kria no la’ós mós Jezús mak impoin, maibé dalan ida hahú hori kleur. Ema seluk, defaktu, eziste iha ita, molok ita hasoru nia, lahó ema seluk moris la esperiemnta salvasaun, kontinua nu’udar projetu ida la kompletu. Sai besik ba ema ne’ebé dook mak deskobre prezensa sagradu nian iha nia, hodi hakat liu aparénsia no buat ne’ebé ita rona kona-ba nia. No akollimentu hatudu katak ita mesak la to’o ba an rasik, katak ita iha limite no bele manán limite tanba ema seluk nia tulun, hodi hatudu katak sentidu moris nian mai husi relasionamentu kle’an.
Papa Francisco hadomi liu komunikasaun, iha estilu pastroál ida kontaktu direitu ho ema sira. Ba nia komunika signifika enkontru, katak sai prósimu/besik. Iha buat ruma hanesan revolusaun Copernico nian, iha ne’ebé sentru la’ós mensajen maibé ema sira ne’ebé komunika. Se la iha relasionamentu la komunika: «Rede dijitál –Papa Francisco dehan – bele sai fatin riku ho umanidade, la’ós rede ida fiu sira-nian, maibé ema sira-nian».
Rede la’ós nu’udar rede bee nian eh gás nian, ita harii nia iha ambiente komunikativu ida, rede mak moris, ema sira mak iha Rede nia laran! Moris mak rede ida relasaun nian. Hafoin “fiu no kavu sira, se ita hakarak, tulun duni – ne’e mak vokasaun Rede nian – atu sai metin liután ba malu, atu iha komunikasaun direta liután, atu tulun mós manán barreira no obstákulu sira, atu hatasak relasaun umanizante no esprime ternura”.
Esprime komuñaun moris nian iha moris loroloron relasaun nian “sai resposta ba ezijénsia kle’an liu ema nia fuan nian no dispoin nia ba saran an apostólika (konst. 49).