Iha audiénsia jerál kuarta 21 Maiu iha Prasa S. Pedro, Amu-Papa hato’o katekeze kona-ba don seluk Espíritu Santu nian, iha siénsia nian. “Bainhira ko’alia kona-ba siénsia – nia hateten – ema nia hanoin ba kedas ba ema nia kapasidade atu koñese di’ak ba beibeik realidade ne’ebé hale’u nia no deskobre lei sira ne’ebé regula natureza no universu. Maibé, siénsia ne’ebé mai husi Espíritu Santu, la limita de’it ba koñesimentu umanu: nia mak don espesiál ida, ne’ebé lori ita, liuhusi kriasaun, atu kapta, Maromak ninia grandeza no domin no Ninia relasaun kle’an no kriatura ida-idak”.

Asesu Katekeze ho lia-portugés

Don siénsia nian tulun ema atu keta hanoin katak nia mak na’i kriasaun nian. Don siénsia nian halo ita moris iha sintonia ho Maromak basá Nia halo ema partisipa ba ninia kbiit no matenek atu haree sasán sira ho klareza no profundidade.

 

Papa Francisco fó hanoin katak Maromak iha predilesaun ba ema, ne’ebé aas liu anju sira. Predilesaun ne’e implika responsabilidade ida, katak proteje natureza. Iha pontu ne’e, Amu-Papa fó atensuan katak kriasaun la’ós atu ita halo sai ita-nian, basá ne’e mak prezente ida Maromak nian ba ema sira.

Ita tenke tau matan didi’ak ba kriasaun, basá “se ita estraga kriasaun sei estraga ita”. Hafoin nia haktuir  epizódiu ida ne’ebé nia esperiénsia iha foho ho señór simples ida, ne’ebé kuda ai-funan. Señór ne’e dehan ba nia: katak ita tenke proteje buat furak sira ne’ebé Maromak haraik mak ita. La’ós esplora sira, mai tau matan ba sira. Maromak  perdua nafatin, ema sira perdua dalaruma, maibé kriasaun nunka perdua. Se ita la tau matan ba nia, nia sei harahun ita.

Papa Francisco remata hodi dehan:  “Buat ne’e tenke halo ita hanoin no husu Espíritu Santu don, don siénsia nian atu komprende didi’ak katak kriasaun mak Maromak nia prezente furak liu, basá Nia hateten: buat ne’e di’ak, buat ne’e di’ak no ida-ne’e mak prezente ba buat di’ak liu hotu ne’ebé Ha’u hakiak katak ema”.

Papa Francisco husu sarani sira atu harohan ba ninia vizita ba Terra Santa husi loron 24 Maiu to’o loron loron 26 Maiu. Nia etapa dahuluk mak Amman,iha Jordania hafoin Belém no Jerusalém.

Papa Francisco hateten katak “Viajen ne’e mak viajen ida relijiozu loos de’it. Primeiru, atu hasoru ha’u-nia maluk Bartolomeo I, iha okaziaun aniversáriu da-50 enkontru ho Paulo VI ho Atenogara I. Pedro no André sei hasoru malu dala ida tan no ida-ne’e furak!. Motivu daruak mak harohan ba dame iha rai ne’ebé terus wain. Ha’u husu imi harohan ba viajen ne’e”.