Moris eziste iha-ne’ebé iha ligasaun, komuñaun, fraternidade
Papa Francisco – Angelus
Maun no biin-alin sira, bondia!
Pájina evanjélika ohin nian (kf Lc 20,27-38) oferese mai ita hanorin maravillozu ida Jezús nian kona-ba mate sira nia moris-hi’as. Saduseu ruma sadik Jezús, sira ne’ebé la fiar iha moris-hi’as no tan ne’e sira provoka Nia ho asuntu ida atu tau hani: sé nia feen loos, iha moris-hi’as, feto ida ne’ebé iha laen na’in hitu tutuir malu, hotu-hotu maun-alin, iha-ne’e mate tutuir malu? Jezús la monu iha hani no hatán katak ema ne’ebé moris hi’as iha moris foun «sira la hola feen no laen: defaktu sira labele ona mate, basá sira hanesan anju sira no, tanba sira moris-hi’as nia oan sira, sira mak Maromak nia oan sira» (vv. 35-36). Nune’e mak Jezús hatán.
Ho resposta ida-ne’e, Jezús uluknanai konvida ninia interlocutor sira – no ita mós – atu hanoin katak dimensaun rai nian ida-ne’e, ne’eb’e ita mori soras-ne’e la’ós dimensaun ida mesak, maibé iha ida seluk, ne’ebé la hakruuk ona ba mate, iha-ne’ebé sei manifesta ho modu kompletu katak ita mak Maromak nia oan sira. Rona Jezús nia liafuan simples no klaru ida-ne’e kona-ba moris liutiha mate, fó konsolasaun no esperansa; ita presiz aliu buat ne’e liuliu iha ita-nia tempu, riku liu kona-ba koñesimentu universe nian maibé kiak liu iha sabedouria kona-ba moris iha rai rohan-laek.
Jezús nia serteza momoos kona-ba moris-hi’as bazei tomak ba Maromak nia fidelidade, Maromak moris nian. Sefaktu, iha lia-husu saudseu sira nian haksumik lia-husu ida kle’an liu: la’ós de’it feto ho laen hitu ne’e sei sai ida-ne’ebé nia feen loos, maibé nia moris ne’e sé nian loos. Ne’e mak dúvida ida ne’ebé kona ema tempu hotu nian no ita mós: depoizde pergrinasaun rai ne’e nian, saida mak sei akontese ho ita-nia moris? Nia sei pertense ba buat mamuk, ba mate?
Jezús hatán katak pertense ba Maromak, ne’ebé hadomi ita no preokupa tebes ho ita, to’o kesi nia moris ho ita-nian: nia mak «Abraun nia Maromak, Isaac nia Maromak no Jacob nia Maromak. Maromak la’ós Maromak mate sira-nian, maibé mris sira-nian; basá hotu-hotu moris ba Nia» (vv. 37-38). Moris eziste iha-ne’ebé iha ligasaun, komuñaun, fraternidade; no moris ida forte liu mate bainhira hari’i iha relasaun loos no ligasaun fidelidade nia leten. Iha kontráriu, la iha moris bainhira pretende hola-parte de’it ba an rasik no moris nu’udar rai-ketan: iha atitude sira-ne’e mate mak manán. Ida-ne’e egoízmu, Se ha’u moris de’it ba an rasik, ha’u kuda mate iha ha’u-nia fuan..
Atu Virjen Maria tulun ita moris loron ba loron iha perspetiva kona-ba buat ne’ebé ita afirma iha parte ikus Ha’u fiar nian: «Ha’u hein moris-hi’as husi mate no moris iha mundu ne’ebé sei mai». Hein ba moris ne’ebá nian.