Omilia Papa Francisco nian iha João XXIII no João Paulo II nia kanonizasaun- 27 Abríl 2014

 

“Iha sentru domingu ne’e nian, ne’ebé taka Oitava Páskua nian no iha ne’ebé João Paulo II hakarak dedika ba “Maromak nia laran-sadia”, iha hetan Jezús moris-hi’as nia kanek gloriozu sira.

Nia hatudu tiha ona bainhira nia mosu ba dala uluk ba Apóstolu sira, iha kalan liutiha loron sábadu, loron Resurreisaun nian. Maibé, iha kalan ne’ebá, Tomé la iha; no bainhira sira seluk hateten ba nia katak sira haree Na’i, nia hatán katak, se nia la kona kanek sira-ne’e, nia sei la fiar. Loron ualu liutiha, Jezús mosu fali iha dixípulu sira leet, iha Senákulu, Tomé mós iha ne’ebá; hodi dirije ba Tomé, Nia konvida atu kona Ninia kanek sira. Entaun mane sinseru ne’e, mane ne’ebé toman atu verifika buat hotu pesoalmente, hakneak iha Jezús nia oin no hateten: «Ha’u-nia Na’i no ha’u-nia Maromak!» (Jo 20, 28).

Se Jezús nia kanek sira bele sai eskándalu ba fiar, sira mós sai verifikasaun ba fiar. Tan ne’e, iha Kristu moris-hi’as nia isin, kanek sira ne’e la lakon, kontinua, tanba kanek sira ne’e sinál permanente Maromak nia domin mai ita, indispensavel atu fiar katak Maromak eziste. La’ós atu fiar katak Maromak eziste, maibé loos duni, katak Maromak mak domin, laran-sadia, fidelidade. Hodi temi Isaías, S. Pedro hakerek ba sarani sira: «husi nia kanek sira, imi hetan isin di’ak» (1 Ped 2, 24; cf. Is 53, 5).

João XXIII no João Paulo II barani atu kontempla Jezús nia kanek sira, kona Ninia liman kanek sira no Ninia sorin sona-borus. Sira la moe ba Kristu nia isin, sira la eskandaliza ba Nia, ba Ninia krús; sira la moe ba maluk nia isin (kf. Is 58, 7), basá iha ema ida-idak ne’ebé terus sira haree Jezús. Sira na’in rua mak ema barani, nakonu ho parresia Espíritu Santu nian, no fó sasin kona-ba Maromak nia laran-di’ak, ninia laran-sadia, ba Kreda no ba mundu.

Santu rua ne’e amlulik, bispu no papa sira sékulu XX nian. Sira hatene trajédia sira sékulu nian, maibé trajédia sira la manán sira. Maromak mak forte liu iha sira; sira-nia fiar iha Jezús Kristu mak forte liu, Makso’ik ema nian no na’i istória nian; Maromak nia laran-sadia mak forte liu iha sira, ne’ebé hatudu liha kanek lima Jezús nian; Maria nu’udar inan nia prosimidade mak forte liu.

Iha ema na’in rua, kontemplativu Kristu nia kanek nian no sasin ba Ninia laran-sadia, horik «esperansa moris ida», hamutuk ho «ksolok ne’ebé liafuan la to’o atu haktuir no nabilan» (1 Ped 1, 3.8). Esperansa no ksolok ne’ebé Kristu moris-hi’as fó ba Ninia dixípulu sira, no iha ne’ebé la iha buat ida bele hasai husi sira. Esperansa no ksolok paskál, liuhusi ahi-manas hamamuk-an nian, hewai-an, hakbesik-an ba ema maksalak sira  to’o ninia estremu liu, to’o laran-beik ba kalix ninia moruk. Ne’e mak esperansa no ksolok ne’ebé Papa santu na’in rua ne’e simu nu’udar don husi Na’i moris-hi’as, no husi sira-nia parte, saran fali ho abundánsia ba Maromak nia Povu, hodi simu sira-nia gratidaun rohan-laek.
Esperansa no ksolok ne’e buras iha komunidade dahuluk fiar-na’in sira nian, iha Jerusalém, ne’ebé Apóstolu sira nia Hahalok haktuir mai ita (kf. 2, 42-47). Ne’e mak komunidade ida iha-ne’ebé moris esensiál Evanjellu nian, katak, domin, laran-sadia, ho simplisidade no fraternidade.

No ida-ne’e mak ilas Kreda Konsíliu Vaticano II tau iha nia oin. João XXIII no João Paulo II kolabora ho Espíritu Santu atu estabelese fali no atualiza Kreda tuir fizionomia orijinária, fizionomia ne’ebé santu sira haraik ba sira husi sékulu ida ba sékulu seluk. Ita keta haluha katak santu sira mak, loos duni, lori Kreda bá oin no halo nia buras. Iha konvokasaun Konsíliu nian, João XXIII hatudu dosilidade delikada ba Espíritu Santu, husik Nia lori nia no sai ba Kreda bibi-atan ida, gia ida ne’ebé hetan gia. Ne’e mak ninia servisu boot ba Kreda: Nia mak Amu-Papa dosilidade ba Espíritu nian.

Iha servsiu ba Maromak nia Povu, João Paulo II mak Amu-Papa família nian. Nune’e mak nia hateten katak nia hakarak ema hanoin kona-ba nia: nu’udar Amu-Papa família nian. Ha’u hakarak subliña ida-ne’e iha momentu ne’ebé ita moris dalan sinodál kona-ba família no ho família, dalan ida ne’ebé seguramente nia akompaña no sustenta husi Lalehan.

Santu Bibi-Atan foun na’in rua Maromak nia Povu nian ne’e, harohan daet ba Kreda atu durante tinan rua dalan sinodál nian ne’e, Kreda bele sai dosil ba Espíritu Santu iha servisu pastorál ba família. Atu santu rua ne’e hanorin ita atu keta eskandaliza an ba Kristu nia kanek sira, atu tama kle’an iha mistériu Maromak nia laran-sadia nian ne’ebé hein nafatin ita, perdua nafatin ita, tanba hadomi nafatin ita”.