Papa Francisco iha Angelua 11 Agostu 2019

Maun no biin-alin sira, bondia!

Iha pájina evanjélika ohin nian (kf Lc 12,32-48), Jezús fó hanoin ba ninia dixípulu sira kona-ba vijilánsia kontínua. Tanba sá? Atu kapta Maromak nia pasajen iha moris rasik, basá Maromak kontinuamente liu iha moris. No hatudu modalidade atu moris di’ak vijilánsia ida-ne’e: «Imi prontu nafatin, kesi metin imi-nia  futu-kabun no halo imi-nia lámpada lakan» (v. 35). Ida-ne’e mak modalidade. Uluknanai «kesi metin imi-nia futu-kabun», ilas ida ne’ebé fó hanoin kona-ba attitude peregrinu nian, prontu atu la’o. Ida-ne’e katak la tau abut iha fatin kómodu no seguru, maibé abandona an, sai nakloke ho simplisidade no konfiansa ba Maromak nia pasajen iha ita-nia moris, ba Maromak nia vontade. Ne’ebé gia ita ba meta tuirmai. Na’i la’o nafatin ho ita no dala barak akompaña ita ho liman, atu gia ita, nune’e ita la sala iha dalan ida difisil hanesan ne’e. Defaktu, ema ne’ebé konfia iha Maromak hatene didi’ak katak moris fiar nian la’ós estátiku, maibé dinámiku! Moris fiar nian mak dalan kontínuu ida, atu dirijeba etapa sira foun ba beibeik, ne’ebé Na’i rasik hatudu loron ba loron. Tanba Nia mak Na’i surpreza sira nian, Na’i novidade nian, maibé novidade loos nian.

Depoizde – modalidade dahuluk mak “kesi metin futu-kabun” – husu ita atu halo «lámpada lakan nafatin», atu bele leno nakukun kalan nian. Ita simu konvite, atu moris fiar ida auténtika no tasak, ho kbiit atu leno “nakukun” wain sira moris nian. Ita hatene, ita hotu iha loron sira ne’ebé kalan espirituál loloos nian. Lámpada fiar nian husu atu kontinua halo lakan, ho enkontru fuan ho fuan ho Jezús iha orasaun no iha raronak ninia Liafuan nian. Ha’u foti hikas buat ida ne’ebé ha’u dehan dala barak: imi lori nafatin Evanjellu ki’ik-oan ida iha bolus, atu lee nia. Ne’e mak enkontru ida ho Jezús, ho Jezús nia Liafuan. Lámpada enkontru nian ida-ne’e ho Jezús iha orasaun no iha Liafuan entrega ba hotu-hotu nia di’ak: nune’e, la iha ema ida, bele hasee an mesamesak iha serteza kona-ba ninia salvasaun rasik, hodi la iha interese ba ema seluk. Fantazia ida atu fiar katak ita mesak bele leno nia laran rasik. Lae, ne’e fantazia ida. Fiar loos loke fuan ba ema seluk no dudu ba komuñaun konkreta ho maun-alin sira, liuliu sura ne’ebé moris iha nesesidade.

No Jezús, atu halo ita komprende atitude ida-ne’e, haktuir ai-kanoik atan sira ne’ebé hein nia na’in bainhira fila husi festa kaben (vv. 36-40), hodi nune’e aprezenta aspetu seluk vijilánsia nian: sai prontu ba enkontru ikus no definitivu ho Na’i. Ita ida-idak sei hasoru, loron ida sei mosu iha loron enkontru nian ida-ne’e. Ita ida-dak iha ninia data rasik enkontru definitivu nian. Na’i dehan: «Rahun di’ak ba atan sira ne’ebé Na’i hetan hadeer hela wainhira nia to’o; … Nia to’o mai karik iha ronda rua ka tolu, hodi hetan sira nune’e, rahun di’ak ba sira!» (vv. 37-38). Ho liafuan sira-ne’e, Na’i fó hanoin mai ita katak moris mak dalan ida bá eternidade; nune’e, ita simu bolun atu halo nafuan talentu hotu ne’ebé ita iha, hodi la haluha katak «ita la iha sidade metin ida iha-ne’e, maibé ita buka ida abanbairua nian» (Heb 13,14). Iha perspetiva ida-ne’e, momentu ida-idak sai folin liu, tanba ne’e presiza moris no atua ona iha rai ne’e ho nostaljia lalehan nian: ain sira iha rai leten, la’o iha rai, serbisu iha rai, halo di’ak iha rai, no fuan ho nostaljia ba lalehan.

Ita labele komprende katak sá loloos ksolok boot ida-ne’e, maibé Jezús halo ita haree hetan hodi tanesan nia ho na’i ne’ebé hetan atan sira hadeer hela bainhira nia fila: «nia sei kesi hena ba nia knotak, sei halo sira tur iha meza, hafoin Nia sei liu husi sira leet hodi serví sira» (v. 37). Ksolok rohan-laek lalehan nian hatudu nune’e: situasaun sei nakfilak, no sira sei la sai ona atan, katak ita mak serví Maromak, maibé Maromak rasik mak sei serví ita. No ida-ne’e Jezús halo husi agora kedas: Jezús harohan mai ita, Jezús haree ita no harohan ba Aman mai ita, Jezús serví ita agora, nia mak ita-nia servisór. No ida-ne’e mak sei saik ksolok definitivu. Hanoin enkontru ikus nian ho Aman, riku iha mozerikórdia, hakonu ita ho esperansa, dudu ita ba empeñu konstante ba ita-nia santifikasaun no atu harii mundu ida justu no fraternu liu.

Virjen Maria, ho ninia harohan daet inan nian, tulun ita iha empeñu ida-ne’e.