Amu-Papa iha Angelus – 17 Marsu 2014

 

Maun no biin-alin sira, bondia!

Ohin Evanjellu aprezenta mai ita eventu Transfigurasaun nian. Etapa daruak dalan kuarezmál: dahuluk, tentasaun iha rai-fuik maran, domingu kotuk; daruak: Transfigurasaun. Jezús “lori ho Nia Pedro, Tiago no João, nia alin, no lori sira iha fatin ida mesak, iha foho aas ida nia leten” (Mt 17, 1). Foho iha Bíblia reprezenta fatin prosimidade ho Maromak no enkontru íntimu ho Nia; fatin orasaun nian, iha-ne’ebé iha prezensa Na’i nian.

Iha foho nia tutun, Jezús hatudu an ba ninia dixípulu na’in tolu, nakfilak an, nabilan, furak liu; hafoin mosu Moisés no Elias, ne’ebé ko’alia ho Nia. Ninia oin nabilan liu no ninia hatais sai mutin liu halo Pedro hakfodak, to’o nia hakarak hela iha ne’ebá, hanesan atu hapara momentu ne’e. Tekitekir, Aman nia lian ressoa husi leten ne’ebé haklaken Jezús nu’udar Oan doben, hodi dehan: “Rona nia bá” (v. 5). Liafuan ida-ne’e importante! Ita-nia Aman ne’ebé dehan ba apóstolu sira, no dehan mós mai ita: “Imi rona Jezús, tanba Nia ha’u-nia Oan doben”. Ita iha, semana ne’e, liafuan ne’e iha ulun no iha fuan: “Imi rona Jezús!”. No ida-ne’e la’ós Papa mak hateten, Maromak Aman mak hateten, ba ema hotu: mai ha’u, ba imi, ba hotu, hotu-hotu! Hanesan tulun ida atu la’o ba oin iha dalan Kuarezma nian. “Rona Jezús!”. Keta haluha.

Importante tebes Aman nia konvite ne’e. Ita, Jezús nia dixípulu sira, simu bolun atu sai ema ne’ebé rona ninia lian no lori nia liafuan ho seriedade. Atu rona Jezús, presiza sai besik ba Nia, tuir Nia, hanesan ema lubun boot Evanjellu nian ne’ebé tuir Nia iha dalan sira Palestina nian. Jezús la iha kátedra ida eh púlpitu metin ida, maibé nia mestre itinerante ida, ne’ebé propoin ninia hanorin sira, hanorin sira ne’ebé Aman hariak ba nia, tuir dalan, tuir trajetu ne’ebé dala barak la bele prevé no dalaruma la fasil. Tuir Jezús atu rona Nia. Maibé mós rona Jezús iha ninia Liafuan eskrita, iha Evanjellu. Ha’u halo pergunta ida ba imi: imi lee, loroloron, pasajen ida Evanjellu nian? Sin, lae, sin, lae… Sorin sorin… Balun sin no balun lae. Maibé importante liu! Imi lee Evanjellu? Buat di’ak ida; buat di’ak ida iha Evanjellu ki’ik ida, ki’ik, no lori ho ita, iha bolsu, iha pasta, no lee pasajen ki’ik ida iha momentu  naran de’it loron nian. Iha momentu naran de’it loron nian, ha’u foti Evanjellu husi bolsu no lee buat oan ida, pasajen ki’ik ida. Iha ne’ebá Jezús ko’alia mai ita, iha Evanjellu! Imi hanoin kona-ba ne’e. La’ós difisil, la’ós nesesáriu atu iha haat hotu: Evanjellu ida , ki’ik-oan, ho ita, Nafatin Evanjellu ho ita, tanba nia mak Jezús ia Liafuan atu bele rona Nia.

Epizódiu Transfigurasaun nian, ha’u hakarak foti elementu signifikativu rua, ne’ebé ha’u sintetiza iha liafuan rua: sa’e no tuun. Ita iha nesesidade atu hakat liu, atu sa’e foho iha espasu ida silénsiu nian, atu hasoru ita-nia an rasik no komprende Maromak di’ak liu Maromak nia Lian. Ida-ne’e ita halo iha orasaun. Maibé ita labele hela metin iha ne’ebá! Enkontru ho Maromak iha orasaun dudu ita filafali atu “tuun husi foho” no filafali ba kraik, ba rai-tetuk, iha-ne’ebé ita hasoru maun-lain barak ho todankole nian, moras nian, injustisa nian, ignoránsia nian, pobreza materiál no espirituál nian. Ba itania maun-alin sira iha difikuldade, ita simu bolun atu lori fuan sira esperiénsia nian ne’ebé ita halo ho Maromak, hodi fahe ho sira grasa ne’ebé ita simu. No ida-ne’e kuriozu. Bainhira ita rona Jezús nia Liafuan no ita soi nia iha fuan, Liafuan ne’e sai buras. No imi hatene oinsá nia sai buras? Hodi fó nia ba ema seluk! Kristu nia Liafuan iha ita sai buras bainhira ita haklaken nia, bainhira ita fó nia ba ema seluk! Ida-ne’e mak dalan sarani. Misaun ida ba Igreja tomak, ba batizadu hotu, ba ita hotu: rona Jezús no oferese nia ba ema seluk. Keta haluha: semana ne’e, imi rona Jezús! No hanoin ba kestaun Evanjellu nian: imi sei halo? Imi sei halo buat ne’e? Hafoin, iha domingu oin, imi sei dehan mai ha’u se imi halo buat ne’e: iha Evanjellu ki’ik ida iha bolsu eh iha pasta atu lee pasajen ki’ik ida iha loron.

No agora ita dirije ba ita-nia Inan Maria, no konfia ita-nia an ba ninia orientasaun atu bele tuir ho fiar no laran-luak itinerário Kuarezma nian ida-ne’e, hodi aprende uitoan tan atu “sa’e” iha orasaun no rona Jezús no “tuun” ho karidade fraterna, hodi haklaken Jezús.