AMU-PAPA NIA MENSAJEN BA LORON MUNDIÁL ORASAUN BA VOKASAUN SIRA

Aten-brani atu simu risku tan Maromak nia promesa

Maun alin doben sira,

Liutiha esperiénsia moris no fuan tebar Sínodu nian ne’ebé dedika ba foin-sa’e sira iha fulan outubru liu ba, ami foin selebra Loron Mundiál Foin-sa’e sira nian ba dala tolunulu resin hat iha sidade Panamá nian.  Eventu boot rua ne’e halo Kreda fo atensaun liután ba Espíritu nia lian no ba foin-sa’e mane no feto sira nia moris, sira nia pergunta no preokupasaun sira, sira nia problema no esperansa.

Foti hikas buat ne’ebé ha’u fahe hamutuk ho foin-sa’e sira iha Panamá, ha’u hakarak reflete iha loron mundiál orasaun ba vokasaun sira kona-ba oinsá Na’i nia bolu halo ita sai lori na’in promesa nian no mós husu ita atu aten-brani simu risku, hamutuk ho nia no tanba nia.  Ha’u sei halo ida ne’e ho reflete lalais hamutuk ho imi kona-ba aspetu rua – promesa no risku– nu’udar sira mosu iha Evanjellu bainhira Jezús bolu nia eskolante sira uluk iha tasi Galileia nian (Mk 1:16-20).

Maun alin par rua – Simão no André, no Tiago no João– halo daudaun sira nia serbisu loron loron nian nu’udar tiha na’in ikan. Iha serbisu ne’e ne’ebé ezije barak, sira aprende ona natureza nia ukunfuan sira, maibé dala ruma, bainhira anin kontra no laloran doko sira nia roo, sira tenke luta kontra buat hotu.  Iha loron balun, ikan sira kaer selu didi’ak sira nia haka’as an, maibé loron seluk, serbisu kalan tomak nian la to’o atu hakonu sira nia dai, no sira tenke fila ba tasi ibun kole no neon-kraik.

Moris dala barak hanesan ne’e.  Ita ida-idak buat atu hetan ita-nia hakarak ne’ebé klean liu; ita halo atividade sira ne’ebé ita hein sei hariku ita, no ita ba iha “tasi” posibilidade sira nian hodi hein atu ba diresaun los, ida ne’ebé sei halakon ita-nia hamrook ba ksolok.  Dala ruma ita haksolok ho ikan barak, maibé dala ruma, ita presiza aten-brani atu laloran la bele doko resin ita-nia roo, ka ita sai frustradu haré ita-nia dai mamuk.

Hanesan ho bolu ida-idak, Evanjellu ko’alia kona-ba enkontru ida.  Jezús la’o liu, haré peskadór sira ne’e, no la’o ba hakbesik sira them…  Buat ne’e mós bainhira ita hasoru ema ne’ebé ita hakarak hola nu’udar laen ka feen, ka bainhira ita sente ba dala uluk atrasaun ba moris konsagrasaun nian: ita hakfodak tan enkontru ida, no iha momentu ne’ebá, ita haré promesa ksolok nian ne’ebé bele lori realizasaun ba ita nia moris.  Iha loron ne’ebá, besik tasi Galileia nian, Jezús hakbesik an ba peskadór sira ne’ebá, liu “paralize (isin toos) rutina nian” (Homilia ba XXII Loron Mundiál Vida Konsagrada nian, 2 Fevereiru 2018).  No nia halo kedas promesa ida: “Ha’u sei halo imi tiha na’in ema nian” (Mk1:17).

Na’i nia bolun la’ós Maromak nia intruzaun (mete) ba ita-nia liberdade; la’ós “gaiola” ka buat todan atu tula.  Kontráriu, nia mak Inisiativa nakonu ho domin iha ne’ebé Maromak hasoru ita hodi konvida ita atu sai parte ida hahalok boot ida nian.  Nia loke iha ita-nia matan oin horizonte tasi ne’ebé boot liután no ikan barak liután.

Tebes, Maromak hakarak katak ita-nia moris la sai baibain de’it ne’ebé bele siik lalais de’it, taka metin iha rutina loron loron nian, ka la hatán iha desizaun sira ne’ebé bele fó sentidu ba ita-nia moris.  Na’i lakohi katak ita moris husi loron ba loron, hodi hanoin katak la iha buat ida ne’ebé iha folin atu ita luta bá, hodi lakon neineik ita-nia hakarak atu la’o tuir dalan ne’ebé foun no kapas.  Dala ruma karik nia halo ita hetan  “milagre ikan barak nian” ne’e tanba Nia hakarak katak ita deskobre katak Nia bolu ita ida-idak– iha dalan oioin – ba buat ne’ebé boot liután, no katak ita-nia moris la bele metin de’it iha dai sira ne’ebé halo ita-nia fuan la sente tan buat ida.  Vokasaun ida-idak mak konvite atu la bele hamriik de’it iha tasi ibun ho dai iha liman, maibé atu tuir Jezús iha dalan ne’ebé nia marka mai ita, ba ita rasik nia ksolok no ba sira ne’ebé haleu ita-nia di’ak.

Loos duni, simu promesa ne’e ezije aten-brani atu simu risku halo desizaun.  Eskolante uluk sira, ne’ebé Jezús bolu atu sai parte ba buat ne’ebé boot liután, “husik kedas sira nia dai hodi tuir nia” (Mk 1:18).  Hatán ba Na’i nia bolu envolve tau ita-nia an iha dalan no simu dezafiu boot ida.  Ne’e katak sai prontu atu husik ba kotuk buat hotu ne’ebé sei kesi ita metin ba ita-nia roo kiik no la husik ita halo desizaun ba nafatin.  Ne’e ezijénsia atu sai aten-brani no halo desizaun metin atu buka Maromak nia planu ba ita-nia moris.  Bainhira ita hateke ba “tasi luan” vokasaun nian, ita la bele laran kontente de’it halo di’ak ita-nia dai iha roo laran ne’ebé fó seguransa mai ita, maibé ita tenke konfia iha Na’i nia promesa.

Ha’u hanoin uluknanai kona-ba vokasaun ba moris sarani ne’ebé ita hotu simu iha batizmu.  Nia hanorin ita katak ita-nia moris la’ós buat ne’ebé mosu arbiru de’it maibé prezente ida: prezente atu sai Maromak nia oan doben sira, ne’ebé halibur hamutuk iha família boot Kreda nian.  Iha duni komunidade ekleziál ne’e mak moris sarani moris no dezenvolve, liuliu husi liturjia.  Liturjia lori ita ba Maromak nia Liafuan no ba grasa sakramentu sira nian; hahu kedas otas nurak, ema hanorin ita arte orasaun no partilla nu’udar maun-alin nian.  Ikusmai, Kreda mak ita-nia inan basá nia lori ita ba moris foun no lori ita ba Kristu.  Ne’e duni ita tenke hadomi nia, biar bainhira ita haré nia oin foer ho ema nia frakeza no salan, no ita tenke tulun atu halo nia furak no nabilan liután, nune’e nia bele fó sasin ba Maromak nia domin iha mundu.

Nune’e moris sarani hetan espresaun iha desizaun sira ne’ebé, biar fó diresaun partikulár ba ita-nia viajem pesoál, kontribui mós ba Maromak nia Reinu nia kreximentu iha ita-nia mundu ne’e.  Ha’u hanoin kona-ba desizaun atu hola mane ka feto iha Kristu hodi forma família, no mós vokasaun sira hotu ne’ebé kait malu ho serbisu no moris profisionál, ho kompromisu ba karidade no solidariedade, ho responsabilidade sosiál no polítika, no seluk tan.  Vokasaun sira ne’e halo ita lori promesa laran di’ak, domin no justisa nian, la’ós de’it ba ita-nia an maibé mós ba ita-nia sosiedade no kultura, ne’ebé presiza sarani ne’ebé aten-brani no sasin loloos Maromak nia Reinu nian.

Bainhira hasoru malu ho Na’i, balun bele senti atrasaun ba vokasaun vida konsagrada nian ka ba amlulik. Ne’e deskoberta ne’ebé bele halo ita entuziasta no mós dala ruma halo ita ta’uk, basá ita sente vokasaun atu sai “tiha-na’in ema nian: iha Kreda nia roo hodi saran ita-nia an tomak iha kompromisu serbisu ho laran metin ba Evanjellu no ba ita-nia maun-alin sira.  Desizaun hanesan ne’e lori risku atu husik buat hotu atu tuir Jezús, atu dedika ita-nia an tomak ba nia no atu hola parte iha nia serbisu.  Rezisténsia laran nian oioin bele teri ita-nia dalan atu halo desizaun ne’e, liuliu iha kontestu ne’ebé sekularizadu liu iha ne’ebá parese la iha ona fatin ba Maromak no ba Evanjellu.  Fatin sira iha ne’ebé lalais liu atu dezanima no monu ba “kolen esperansa nian” (Omilia iha Missa ho amlulik, ema konsagradu no movimentu leigu sira nian, Panamá, 26 Janeiru 2019).

Maibé, la iha ksolok boot liu fali atu simu risku ho moris rasik tanba Na’i!  Ha’u hakarak dehan liuliu ba imi, foin-sa’e sira.  Keta tilun diuk ba Na’i nia bolun.  Nia bolu imi karik atu tuir nia dalan, keta dada imi nia ai-hean ba roo laran, maibé konfia iha Nia.  Keta husik ta’uk manán imi, ne’ebé halo ita isin toos iha fatin aas nia oin ba ne’ebé Na’i hatudu mai ita.  Hanoin nafatin bá katak ba sira ne’ebé husik sira nia dai ba kotuk hodi tuir Nia, Na’i hakotu ksolok moris foun nian ne’ebé bele hakonu ita-nia fuan no fó moris liután ba ita-nia viajem.

Belun doben sira, la fasil atu halo dixernimentu kona-ba ita-nia vokasaun no atu orienta ita-nia moris iha diresaun ne’ebé los.  Tan ne’e presiza kompromisu foun iha Kreda tomak nia parte – amlulik, relijiozu, ajente pastorál no edukadór sira-atu fó ba ba foin-sa’e sira oportunidade atu rona no halo dixernimentu. Presiza ministériu no promosaun vokasionál ba foin-sa’e sira ne’ebé bele loke dalan atu deskobre Maromak nia planu, uluknanai husi orasaun, meditasaun ba Maromak nia liafuan, adorasaun eukarístika no akompañamentu espirituál.

Nu’udar halo momoos ona dala barak iha Loron Mundiál Foin-sa’e sira nian iha Panamá, ita tenke hateke ba Maria.  Iha feto-raan ne’e nia istória, vokasaun mak promesa no risku.  Nia misaun la’ós fasil, maibé nia la husik ta’uk manan nian.  “Na’i nia atan mak ne’e” mak husi ema ne’ebé prontu atu halo kompromisu, ema ne’ebé hakarak simu risku, prontu atu taru buat hotu ne’ebé nia iha, hodi la iha seguransa seluk liu fali nia hatene katak nia lori promesa ida.  Ha’u husu imi ida-idak: Imi haré imi an nu’udar ema ne’ebé lori promesa ida?  Promesa sá mak ha’u lori iha ha’u nia fuan atu lori ba oin?  Tebes duni, Maria nia misaun susar liu, maibé dezafiu sira ne’ebé iha oin la sai razaun atu dehan “Lae!!”  Loos duni, buat sira bele sai komplikadu, maibé la’ós hanesan bainhira ta’uk halo ita isin toos tan buat sira la klaru ka hatene nanis loloos” (Vijilia ho foin-sa’e sira, Panamá, 26 Janeiru 2019).

Iha Loron Mundiál Orasaun ba Vokasaun ne’e, mai ita reza hamutuk hodi husu Na’i atu tulun ita deskobre nia planu domin nian ba ita-nia moris, no atu haraik mai ita aten-brani atu la’o iha dalan ne’ebé, hori uluk kedas, nia fihir mai ita ida-idak.

Husi Vatikanu, 31 Janeiru 2019
Memoriál S. João Bosco nian

(Tradusaun- Pe. Rolando Fernandez SDB)