Retiru Anuál ba FMA sira grupu daruak iha Timor-Leste

Retiru Anuál ba FMA sira grupu daruak iha Timor-Leste

Dili – Husi loron 5 to’o 12 Novembru 2018, Irmãs FMA hamutuk 29 no mos Irmãs sira husi kongregasaun seluk hamutuk nain 5 ne’ebé mai mai partisipa retiru annual nian hamutuk ho ami.

Ihal oron dahuluk  atu tama ba loron Ezersisiu Espirituál, Madre Provinsiál, Madre Alma Castagna, FMA loke ho liafuan abertura nian ne’ebé dehan:  iha tempu retiru  ida ne’e hakarak fahe kona  Don Espiritu Santu nian ne’ebé ita hetan iha Saun Paulo nia karta ba sarani sira iha Galasia 5:22-23 kona ba aifuan Espíritu Santu nian mak:  Domin, Ksolok, Dame, Pasiénsia, laran di’ak, laran luak, fiar malu, laran maus, no ukun an. Liafuan hirak ne’e uza mos iha tempu Boa noite nian.

Iha tempu hanesan fahemos kona imortantansia ba Ezersisiu Espiritual nian ne’ebé ema / Irmã ida –idak presisa tebes atu  haree ba nia an hodi

  • Organiza an no fo tempu baMaromak hodi konfronta ho Ninia Liafuan sira
  • Harii fila fali buat ne’ebé ita lakonsente iha tempu pasadu nian.

Retiru nia objetivu mak atu liberta ema husi  attitude sira ne’ebé la loos no  buka Maromak nia hakarak ho konsente liutan.

Iha lokraik loke ho misa abertura ba Espiritu Santu ne’ebé preside husi  PadreAgostinho Soares, Sdb, sai mos nu’udar pregador ba ami nia retiru semana ida nia laran ho tema  ba retiru nian mak: “Dixernimentu Espirituál nu’udar Ezersísiu ida-ne’ebé ita halo iha ita-nia laran, hodi halo ita atu haree ho kle’an liután ema, situasaun ruma no dalan oin-oin ne’ebé bele ajuda ita lao tuir Maromak Nia hakarak” .

Tópiku ne’e fahe ba dimensaun 2, iha nivel pesoál mak prosesu koñese an hodi tama kle’an liutan ba ita nia an rasik hodi renova an. Ita nia an fo impaktu ba ita nia hanoin, ko’alia, ita niar elasaun no ita nia dixernimentu sira iha ita nia moris lor-loron nian no ita nia misaun.  Nune’e iha Autor ida naran Covey ne’ebé dehan: “ Ema hotu hanoin atu muda mundu tomak, maibe laiha ema ida hanoin hodi muda nia an rasik”.

Ho ida ne’e iha primeira parte konferensia nian iha topiku 6 ko’alia kona ba an rasik liuhusi prosesu ida atu tama kle’an liu ba ita an hodi haree ita roman no nakukun no oinsa ita bele hadia, nudar prosesu/ kamiñada ida. Tópiku sira mak hanesan tuir mai ne’e:

  • Dixernimentu iha area kona ba hau nia saude rasik
  • Dixernimentu iha Dimensaun Formasaun Permanente no nia implikasaun iha lei karidade
  • Dixernimentu iha orasaun iis morisRelijioza
  • Klima no dalan di’ak atu bele hahu dixernimentu pesoal ba ita nia progresu integral
  • Faze sira atu halao prosesu dixernimentu ho di’ak ihai ta nia moris pesoal
  • Atitude no planu konkretu iha prosesu dixernimentu

Segunda parte  foti  husi topiku 7 too 11. Misaun  no Autoridade too ita nia objectivu final mak SANTIDADE. Iha segunda parte hetan mós inspirasaun husi Dokumentu“ SERBISU AUTORIDADE NO OBEDIÉNSIA” Husi kongregasaun ba Instituto  Vida Konsagrada n e’ebé iha relasaun ho knar iha nivel komunitaria no misaun atu “ Sai “ ba liur.  Topiku sira makne’e:

  • Serbi : Se mak hakarak iha oin presisa sai atan ( Mateus 20.27)
  • Rona no Dixernimentu nu’udar obedensia ba Evanjellu
  • Knaar autoridade no komuñaun fratena nia ezijénsia
  • Ejizénsia ba autoridade atu halo dixernimentu hodi haburas komuñaun fratena
  • Autoridade no dixernimentu ba “Kreda be sai”

Iha loron kuarta feira kalan Amu-Bispu, Dili nian,  Don Virgílio do Carmo da Silva, Sdb mai fahe esperensia Sínodu nian , ne’ebé Amu-Bispu rasik Partisipa durante fulan ida nia laran ( 03-28 Ouutbru 2018).  Amu-Bispu dehan ida ne’e dala uluk Amu-Bispu tuir Sínodu ne’e. Sínodu ne’e nu’udar prosesu   no konteúdu kona ba Dokumentus ne’ebé sira  estuda hamutuk iha  Sínodu  ida ne’e. Esperensia Sínodu atu hanesan mós ita nia kapitulu Jeral sira ou Kapitulu Povinsial sira ne’ebé ita hotu hatene.. Antes atu realize Sínodu ida ne’e, liu liu ba Sínodu foin-sa’e sira nian ne’e,   Amu-Papa rasik iha tinan 2017 forma ona ekipa ida ho Kardinal ida hodi hare kona ba Sínodu  ne’e.  Ekipa ne’ehahu halo kestanariu hodi haruka ba kongresu Episkopal hotui hamundu atu estuda molok hasoru malu.  Sira mos tau kestenariu ne’e iha Online liuhusi Instagram, Facebook. Joven sira ne’e kuaze metade fiél hatán hotu ba perguntas hirak ne’e too prosesu hotu.  Joven barak husi Uganda hamuutk 18.000 mak  tuir online husi inisiu too hotu. Iha Marsu 2018 Papa halo Pre-Sínodu hanesan preparasaun ida ba Sínodu.   Tuir mai halao seminaáriu ida husi espesialista sira hanesan Professor ou Sosiólogu sira hamutuk ho joven 20 husi mundu tomak  ho dokumentu ida ne’e hodi kontribui ba Sínodu ne’e.  ikus mai mai sai instrumentum laboris hodi haruka ba ema hotu.  Foti husi konferénsia Episcopal no fonte sira ne’ebé determina ona. Sira ne’ebé tuir Sínodu ne’e komposta husi 267 padre Sinodais.  Sura husi Kardeál, arcebispo, Bispo, reprezentante Superiores Maiores hamutuk nain 10 hotu ne’e mane deit.  Iha mos observadores sira. Ida ne’ebé fo ton espesiál  iha Sínodu ne’e mak jovens 34 ne’ebé partisipa  ho lian ativa, iha mós delegada fraternidade hamutuk 8 husi igreja protestante nian  ne’ebé partisipa too hotu.

Iha Sínodu ne’e ko’alia kona ba Fiar Dixernimentu Vokasaun.

  • Primeira Parte hare liu kona ba situasaun reál uma kreda nian
  • Segunda Parte rekoñesimentu interpretasaun
  • Terseira  parte haree liu kona ba aplikasaun ninian

Amu-Papa nia mensajen ba povo no joven Timor mak ba ba oin nafatin, dehan ba Povo Timor katak  moris mak furak no hatudu  valór evanjéliku no kristaun nian ba ema hotu.   Ikus mai taka ho bensa  ba Timor Tomak.

Iha misa ikus enserramentu nian mensajen furak mak Ita hotu hakaas an atu to’o SANTIDADE hodi moris iha grasa nia laran no moris nu’udar  bin alin tulun malu hodi deskobre Kristu mak Sentru ba ita nia moris.

(Ines Bartolo Freitas)

Tags: retiru anual